"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/349 Esas, 2022/522 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında görülen kamulaştırmasız el atılarak üzerine pilon dikilip enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın pilon yeri bedeli ile irtifak ... karşılığının tahsiline ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Gaziosmanpaşa ilçesi, ... Mahallesi 868 ada 1parsel ... taşınmaz üzerinden davalı kurum tarafından enerji nakil hattı geçirmek ve pilon dikmek suretiyle taşınmaza el atıldığını, el atma nedeniyle taşınmazın değerinin düştüğünü ileri sürerek hesaplanacak tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; husumetin kendilerine yöneltilmemesi gerektiğini, el atmadıklarını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 22.12.2015 tarihli ve 2008/459 Esas, 2015/457 Karar ... kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin 22.12.2015 tarihli ve 2008/459 Esas, 2015/457 Karar ... kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; hükme esas alınan bilirkişi raporunda usulüne uygun emsal incelemesi yapılmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükmedilen toplam bedelin ve belirlenen metrekare bedelinin fahiş olduğunu, tapudaki takyidatların değerlendirilmediğini, belirlenen deker kaybı oranının uygun olmadığını, 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) Ek madde 4 ün üçüncü fıkrası gereği maktu harca hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılarak üzerine pilon dikilen ve enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın irtifak ... ve pilon yeri karşılığının tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar ... kararının ilgili bölümü şöyledir: “Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa ... olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar ... kararı ile “Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına” karar verilmiştir.
4. 2942 ... Kanun'un 4 üncü, 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına, temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı da gözetilerek davalı idare vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3.Mahkemenin gerekçeli kararında her ne kadar gerekçesi açıklanmış ise de kısa kararında ... payı için 219.232,52 TL bedele hükmedildiği halde gerekçeli kararın hüküm fıkrasında adı geçen payı için 200.399,21 TL kararı verilmesinden dolayı kısa karar ile gerekçeli karar çelişiktir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun l0.04.l992 günlü l99l/7 Esas, l992/4 karar ... İçtihadı Birleştirme Kararına göre kısa kararla gerekçeli kararın çelişik olması bozma nedenidir. İş bu bozmadan sonra yerel mahkeme önceki kararla bağlı olmaksızın çelişkiyi kaldırmak kaydıyla vicdani kanaate göre karar verebilir.
4.Bozma öncesi karar ile ...'ın payına karşılık 199.308,00 TL, ...'in payına karşılık 299.030,00 TL bedele hükmedilmediği, karara karşı sadece davalı idarenin temyize geldiği; bozma sonrasında davalı idare yönünden usuli müktesep hak gözetilmeden ... payına karşılık 300.670,60 TL, ... payına karşılık 200.399,21 TL bedele hükmedilmesi isabetsiz olmuştur.
5. Dava konusu İstanbul ili, Gaziosmanpaşa ilçesi, ... Mahallesi 868 ada 1 parsel ... taşınmaz ifraz görmüş, mahkemece pilon alanının denk geldiği 868 ada 3 parsel ile irtifak alanlarının denk geldiği 868 ada 9,10,11 parseller hakkında karar verilmiş ise de ifraz sonrası oluşan dava konusu 868 ada 10 parsel ... taşınmazın geometrik durumu, yüzölçümü ve enerji nakil hattının güzergahı dikkate alındığında değer düşüklüğü oranının taşınmazın tüm değerinin % 4,90'ı oranında olması gerektiği gözetilmeden daha yüksek oranda değer kaybı kabul edilmek suretiyle fazla bedele hükmolunması bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının BOZULMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine,
12.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.