"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2613 Esas, 2023/415 Karar
KARAR : Esastan ret/ Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/384 Esas, 2022/358 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalılar ... vd. ile ... vd. vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun davacı idare vekili yönünden esastan reddine, davalılar ... vd. Vekili yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Bahçelievler ilçesi, ... Mahallesi1013 ada 1 (eski 1145 ada 2) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... vekili cevap dilekçesinde özetle; acele kamulaştırma işlemine tabi tutulan mezkur taşınmazın 118 m² arsa ve üzerinde bulunan depo ve mesken nitelikli taşınmazlardan ibaret ve toplam 250 m²den fazla kullanım alanına sahip olduğunu, el koyma talepli olarak Bakırköy 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/8 D. İş dosyasında, mezkur taşınmazın arz ve bina özellikleri tespit edilmiş ise de arsa için belirlenen 4.600 TL/m² ve üzerindeki bina için belirlenen 694 TL/m² maliyet bedelinin oldukça düşük kaldığını, ayrıca müvekkiline ait taşınmaz üzerindeki kalan 4 m²lik alan için hesaplama yapılmadığını, taşınmazın ... ve Bahçelievler ilçe sınırlarında olmasına rağmen emsal taşınmazlar açısından sadece Bahçelievler'e yazı yazıldığını, değer tespiti yapılırken taşınmazın bulunduğu konumunun nazara alınmadığını, taşınmazın 3 ana raylı sistem hattının kesiştiği noktada kaldığını, taşınmazın değerinin çok daha fazla olduğunu bildirerek taşınmazın bulunduğu konumun ve emsal taşınmazların nazara alınarak bedelinin tespitini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza bilirkişi heyetince biçilen değerin yüksek olduğunu ileri sürmüştür.
2.Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza bilirkişi heyetince biçilen değerin düşük olduğunu, rapora itirazlarının değerlendirilmediğini, davacı tarafa vekâlet ücreti verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, dava konusu taşınmazın konum ve niteliğine göre belirlenen bedelin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, ne var ki davanın niteliği ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2019/5-241 Esas, 2019/560 Karar sayılı içtihadı doğrultusunda hakkaniyet ve gerçek karşılık ilkeleri gereğince davacı idare yararına vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğinden bahisle davacı idare vekilinin tüm,bir kısım davalılar vekilinin istinaf başvurusunun bu yönden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak,düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar Murat Tural vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerince aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Mahkemenin ilk kararını istinaf etmeyen davalılar yönünden davacı idare lehine oluşan usuli kazanılmış hak dikkate alınmadan fazla bedele hükmedilmesi doğru değildir.
5.Mahkemece ilk karar ile tespit edilen 138.827,88TL fark bedelin Mahkemenin son kararı ile davalılara ödenmesine karar verildiğinden iş bu fark bedele son karar tarihi olan 08.03.2022 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Davacı idare ile davalılardan ... vd. vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davacı idare ile davalılardan ... vd. vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının;
a.) (2) nolu bendinin (A) ile gösterilen alt bendinde yazılı ''966.650,00'' sayısının çıkarılmasına, yerine ''885.235,37'' sayısının yazılması
b.) (2) nolu bendinin (C) ile gösterilen alt bendinin tümü ile hükümden çıkarılmasına, yerine ''Tespit edilen kamulaştırma bedelinin 562.912,12 TL'sinin Bakırköy 10.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/8 Değişik iş, 2017/19 Değişik İş karar sayılı dosyasında dava açılmadan önce bankaya yatırıldığı anlaşılmakla kalan 332.323,25TL'nin dava tarihine göre 4 aylık sürenin bitimi olan 02.12.2018 tarihinden hüküm tarihi olan 08.09.2022 tarihine kadar yasal faiz uygulanmasına, ilk karar ile bloke edilen 138.827,88TL 'nin muris Muhterem Yarıcı'nın Bakırköy 6. Sulh Hukuk Mahkemesi 2018/863 Esas, 2018/798 Karar sayılı mirasçılık belgesindeki miras payları oranında hak sahiplerine derhal ödenmesi, 193.495,37TL fark bedelini ise muris Muhterem Yarıcı'nın mirasçılarından ..., ..., ... ve ... dışındaki mirasçılarına mirasçılık belgesindeki miras payları oranında derhal ödenmesi, için ilgili bankaya yazı yazılmasına, yazılacak yazıda tapu kaydında varsa ipotek ve haciz şerhi ile takyidatların hükmedilen bedele yansıtılmasının istenilmesine'' ibaresinin yazılması
c). Hükme ayrı bir bent eklenerek ''İdarece fazla yatırılan 81.414,63TL'nin davalılaradan Onur Orkun Yarıcı, ..., ... ve ...'ye ödenmiş ise bankadan çekilme tarihine kadar işlemiş nemalarıyla birlikte davalılardan alınıp davacı idareye verilmesine,ödenmemiş ise bankada birikmiş nemaları ile birlikte davacı idareye iadesine'' cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA
Davalı ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.