"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3223 Esas, 2023/986 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Pazarcık 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/182 Esas, 2021/363 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın göl alanı olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine, yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kahramanmaraş ili, Pazarcık ilçesi, .../... Mahallesi, 204 ada 56 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın göl alanı olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahası içerisinde kalması sebebiyle davacı idare lehine tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve kanuna aykırı olup, hakkaniyetsiz olduğunu, İdarenin harçtan muaf olduğunu, yatırılan harçların iadesine karar verilmemesinin hatalı olduğunu, objektif değer artışının kabul edilemez olduğunu, hesaplama yapılırken mutat ürünlerin seçilmediğini, enkaz bedelinin toplam ağaç bedelinden düşülmesi gerektiğini, parseller içerisinde gösterilen söğüt ve çınar ağaçları tapulu arazi içinde olmadığından herhangi bir bedel ödenmesinin söz konusu olmaması gerektiğini, dava konusu parsellerin fiyat değerlendirmelerinde bölgesel alış satış değerleri dikkate alındığında m² birim fiyatının yüksek belirlendiğini, kamulaştırmadan arta kalan parsellerde %20 değer azalışı yapılarak kamulaştırma bedelinin söz konusu oranlarda artırılmasının hatalı olduğunu, dava konusu taşınmaz sulu olmadığı için, kuru tarım ürün ve değerlerinin kullanılması gerektiğini, dava konusu taşınmazda; 6 adet ceviz, 1 adet kayısı olduğundan kapama bahçe olarak hesaplama kriterlerine uymadığından sadece zemin ve ağaç bedelinin hesaplanması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; cevizin kg fiyatının düşük alındığını, üretim masraflarının brüt gelirin 1/3'ünü geçemeyeceği gözetilerek hesaplamanın yapılması gerektiğini, münavebeye esas alınan ürünler için verimin düşük, masrafların yüksek alındığını, bu şekilde taşınmazın gerçek değerinin çok altında belirlenen bedelin kabul edilemez olduğunu, kapama ceviz ve kayısı bahçesinin değeri hesaplanırken masrafın aşırı derecede yüksek alınmış olmasının hatalı olduğunu, objektif değer artışının düşük hesaplandığını, taşınmazın arta kalan kısmının kamulaştırılmasını, aksi takdirde en az %50 değer kaybı oranı belirlenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sulu tarım arazisi niteliğindeki kısmen kapama ceviz bahçesi, kısmen kapama kayısı bahçesi ve açık tarla arazisi kabul edilerek bu niteliğine uygun olmak suretiyle buğday (saman), silajlık mısır ve soğan münavebesi alınarak Yargıtay İçtihatlarına uygun olarak kapitalizasyon faiz oranı da %4 olarak uygulanmak suretiyle net gelir yöntemine göre taşınmazın zemin metrekare değerinin davanın açıldığı tarih esas alınmak suretiyle 28,79 TL olarak tespit edildikten sonra, objektif değer artışının %20 olarak esas alınarak taşınmazın tarla kısmının m² birim fiyatının 34,55 TL, kapama ceviz bahçesi kısmının 44,40 TL ve kapama kayısı bahçesi kısmının 61,80 TL olarak belirlenip, son olarak taşınmazın kullanım amacı, yüzölçümü, geometrik durumu ve konumu ile birlikte değerlendirilip taşınmazın arta kalan kısmında %20 değer düşüklüğü takdir edilmesi de dosya kapsamına uygun bulunmuş, sonuç olarak taşınmazın kamulaştırma bedelinin belirlenmesinin kanuna uygun olduğu anlaşıldığından taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği hususları tekrar etmiş, ek olarak bloke edilen kamulaştırma bedeline uygulanan faizin çok düşük olup enflasyon karşısında eridiğini, davanın 4 ay içerisinde sonuçlanmaması nedeniyle kamulaştırma bedeline kanunen işleyecek olan yasal faizin de günümüz şartlarında değerini kaybettiğini, ceviz ürününe ait fiyatın 10,00 TL alınmış olmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, temyiz giderlerinin tarafına iade edilmesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ve 12 nci maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kısmen sulu tarım arazisi, kısmen kapama ceviz bahçesi, kısmen de kapama kayısı bahçesi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irad kaydına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.