"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/564 Esas, 2023/1206 Karar
KARAR : Esastan ret
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Sakarya ili, ..., ... 97 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; idarenin belirlediği tahmini bedelin taşınmaz malikinden/hak sahibinden/vatandaştan gizlenemeyeceğini, taşınmazın değerinin 2942 sayılı Kanun’da öngörülen usul ve esaslara, yargı içtihatlarına ve gerçeğe uygun olarak belirlenerek müvekkil davalılara ödenmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz arazi niteliğinde olduğu hâlde, arsa kabul edilmesinin doğru olmadığını, emsal karşılaştırmasının kanunun aradığı şartlara uygun olarak yapılmadığını, emlak vergi değerleri eşit olduğu halde dava konusu taşınmazın soyut ifadelerle daha değerli kabul edilmesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın imar durumuna ilişkin yazı cevabında taşınmazın 1/25000 ölçekli ... planında, tarımsal niteliği korunacak alanda ve yolda kaldığı, çöp ve benzeri hizmetlerden yararlanmadığı, yol hizmetinden yararlandığı, taşınmazın vasfına yönelik itirazların değerlendirilmesi bakımından Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgulama sistemi üzerinden yapılan incelemedeki konumu itibarıyla, meskun mahale oldukça yakın durumda olduğu, pek çok yapılaşmanın mevcut olduğu, her ne kadar yakın mesafede bir kısım taşınmazlar arazi vasfında alınmışsa da aradan geçen otobanın diğer tarafında kalan taşınmazların etrafının meskun olmadığı, tarla niteliğiyle kullanıldıkları, dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgenin ise yerleşim alanına oldukça yakın olduğu, arsa niteliğiyle belirlenen m² birim fiyatının ise Eylül 2020 itibarıyla 166,53TL belirlenmesi karşısında idarenin iddia ettiği gibi yüksek bir birim fiyat olmadığı, ayrıca; Sakarya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/265 Esas, 2019/143 Karar sayılı kararına konu aynı bölgeden ... 1149 ve 1150 parsel sayılı taşınmazların arsa vasfında kabul edilmesi suretiyle 2018 yılı itibarıyla m² birim fiyatları olan 370,00TL belirlenmiş, Dairenin 2019/497 Esas, 2019/923 Karar sayılı ile uygun bulunup, bu karar Yargıtay 5.Hukuk Dairesi Başkanlığının 2020/185 Esas, 2021/183 Karar sayılı ilamıyla onandığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda somut emsal kabul edilen Tekeler Mahallesi 15 ada 93 parselin kadastral parsel niteliğinde olduğu, emlak vergilerine esas rayiç değerinin 62,82 TL olduğu, dava konusu taşınmazın da kadastral parsel niteliğinde olup, düzenleme ortaklık payı dengelemesi yapılmamasının yerinde olduğu rayiçler arasında ters orantı olmadığı, yapılan mukayese sonucunda m² birim fiyatının 166,53TL olarak belirlendiği belirtilerek davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Sakarya ili, ..., ... 97 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.