"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/913 Esas, 2023/981 Karar
DAVA TARİHİ : 05.10.2020
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Mersin 11. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/221 Esas, 2021/146 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Mersin ili, Toroslar ilçesi, Karaisalı Mahallesi 7351 ada 5 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve irtifak hakkının davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza ilişkin Mersin 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/26 Değişik İş sayılı dosyasında tanzim edilen raporda görüleceği üzere emsal alınan taşınmazın satışının çok eski tarihlere dayandığını, emsal taşınmaza bakıldığında müvekkiline ait taşınmaz ile aynı bölgede yer almayıp, metrekare olarak da büyük oranda farklılık arz ettiğini, müvekkiline ait taşınmazın konut işlevi gördüğünü, bilirkişiler tarafından taşınmazın gerçek değerinin altında hesaplama yapıldığını, dava konusu taşınmazın imar durumunun 4 kata imarlı olduğunu, enerji nakil hattı sebebiyle müvekkilin söz konusu hakkının kısıtlandığını, Anayasal hakkı olan mülkiyet hakkının böyle bir durumda ihlal edildiğini, dosyanın Mersin 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/200 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini, kamulaştırma bedelinin tespitini, kamulaştırma bedelinin yasal faiziyle birlikte tarafına ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince hatalı ve eksik değerlendirmeler içeren bilirkişi raporuna dayanılarak yüksek belirlenmiş olan kamulaştırma bedelinin hükme esas alınmasının ve seçilen emsalin hatalı olduğunu, bilirkişi raporunda taşınmaz arsa olarak değerlendirilerek zemin değerinin 725,00 TL/m² bulunduğunu, üzerindeki muhdesatın değeri eklenmek suretiyle ağırlıklı birim fiyatının 1.120,60 TL/m²ye yükseltildiğini, taşınmazla ilgili olarak daha önce açılan acele kamulaştırma davasında ise taşınmazın ağırlıklı birim fiyatının 921,21 TL/m² olarak hesaplandığını, taşınmaz üzerindeki yapı birim maliyet fiyatlarının 2019 ve 2020 yılları için farklılık gösterse de acele kamulaştırma davasında yapılan hesaplamaya göre birim zemin değerindeki artışın fazla olduğunu, dava konusu taşınmazın değerinin emsal taşınmazın %32,25'inden çok daha düşük olduğunu ve m² birim fiyatının olması gerekenden yüksek hesaplandığını, ayrıca taşınmaz üzerindeki muhdesatın değerinin de fazla belirlendiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde isabetsizlik görülmediğinden davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmazın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergâhı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirlenmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi gerekirken hükme esas alınan bilirkişi raporunda hesaplama yöntem itibarıyla isabetli değilse de dosya kapsamındaki kıymet takdir raporu ve aynı bölgeden Dairemiz denetiminden geçen dosyalar dikkate alındığında dava konusu taşınmaza takdir edilen metrekare birim bedelinin uygun olduğu anlaşılmıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,18.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.