"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1159 Esas, 2022/3241 Karar
DAVALILAR: 1. ... vd. vekili Avukat ...
2. ... vd. vekili Avukat ...
DAHİLİ DAVALILAR : ... vd.
KARAR : Esastan ret/Usulden ret/Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: Konya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/146 Esas, 2021/534 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili ile davalılar ..., ..., ... ve ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan, davalı ...’nun istinaf başvurusunun usulden reddine, davalılar ..., ... ve ...’in istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili ile davalılar ... ve ... tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen kararın, davalı ... tarafından istinaf edilmediği ve Bölge Adliye Mahkemesi kararında, İlk Derece Mahkemesi kararına göre işbu davalı aleyhine bir durum oluşmadığı anlaşıldığından, İlk Derece Mahkemesi kararını istinaf etmeyen davalı ...’ün temyiz hakkı bulunmadığının kabulü ile temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı idare vekili ile davalı ...’un gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Konya ili, ...ilçesi, ...Mahallesi 5543 ada 88 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın şehrin en merkezi yerinde olduğunu, son imar planı değişikliği öncesindeki imar planına göre değerlendirme yapılması gerektiğini, değerin belediyece tespit edilen değerin en az 3 katı olduğunu beyan etmiştir.
2. Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın ticari alan vasfında olduğunu, gerçek bedelin tespit edilmesi gerektiğini beyan etmiştir.
3. Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; rayiç değerin verilmesi gerektiğini, idare tarafından tespit olunan bedelin rayicin çok altında olduğunu beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile davalılar ..., ..., ... ve ... istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal taşınmazın uygun seçilmediğini, emsal karşılaştırmasının doğru yapılmadığını, rapora yapılan itirazların dikkate alınmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... istinaf dilekçesinde özetle; emsal taşınmazın doğru seçilmediğini, emsallerine göre az bedele hükmedildiğini, taşınmazın merkezi konumda bulunduğunu, son plan değişikliğinden önceki plana göre değerlendirme yapılması gerektiğini, yapının minumum 1.000.000,00 TL, zemin ve yapı değerinin en az 3.000.000,TL değerinin bulunduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... istinaf dilekçesinde özetle; itiraz üzerine alınan ek raporda kök raporda ısrar edilmesinin usule aykırı olduğunu, emsal taşınmazın doğru seçilmediğini, emsallerine göre düşük bedel verildiğini, taşınmazın şehrin merkezinde bulunduğunu yapının da daha değerli olduğunu, mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
4. Davalılar ... ve ... istinaf dilekçesinde özetle; emsal karşılaştırmasının doğru yapılmadığını, gerçek bedelin altında değer belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı içerisinde bulunan arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza, 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsalin satış değeri alınarak, emsalin ve dava konusu taşınmazın birbirlerine üstünlük oranları tartışılıp zemin bedelinin, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yayımladığı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Tebliğine göre yapı bedelinin tespiti yöntem itibarıyla doğru olduğu; ancak dava konusu taşınmazın yola terkinin yapıldığı dikkate alındığında düzenleme ortaklık payı düşülmeksizin Dairece yapılan hesaplamada, taşınmazın zemin bedeli = 175,79 m² x 5214,20 TL/m² = 916.604,22 TL kabul edilmesi suretiyle, istinaf eden davalılardan; ...'un hissesine düşen fark bedel = 26322,57 TL,... hissesine düşen fark bedel = 16451,6TL, ... hissesine düşen fark bedel = 20473,11 TL hesaplandığını, bu itibarla, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan, davalı ...’nun istinaf başvurusunun, istinaf harçlarını yatırmadığından usulden reddine, davalılar ..., ... ve ...’in istinaf başvuralarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile davalılar ... ve ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikkleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmazın üzerindeki yapıya, 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi yerindedir.
3. Taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yöntem olarak doğru olduğu gibi, Bölge Adliye Mahkemesince dava konusu taşınmazın da emsal taşınmaz gibi imar parseli olarak kabulü ile metrekare birim bedelinin 5.214,20 TL olarak belirlenip istinaf başvurusunda bulunan davalılar paylarının bu bedel üzerinde tespitinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı ...’ün Temyizi Yönünden;
Davalı ...’ün temyiz itirazlarının REDDİNE,
B. Davacı İdare Vekili ve Davalı ...’un Temyizi Yönünden;
Davacı idare vekili ve davalı ...’un yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ...'ten peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine
Temyiz edenlerden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.