"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2119 Esas, 2023/2150 Karar
DAVA TARİHİ : 13.04.2021
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Lüleburgaz 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/254 Esas, 2023/169 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare, davalı ... ve davalı ... vekilleri ile bir kısım davalılar tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Kırklareli ili, ...,Yenibedir köyü 112 ada 5 parsel sayılı taşınmazın ifrazından oluşan 112 ada 25 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın Trakya'nın tam ortasında yer almakta olduğunu, gerek yoğun sanayileşme gerekse kamu yatırımları sebebi ile nufus artışı ve yapılaşma yoğunluğu nedeniyle kullanımda olan taşınmazların yüzölçümlerinin ciddi anlamda azaldığını acele el koyma davasında taşınmazın vasfının bilirkişi heyeti tarafından hatalı olarak tarla vasfında değerlendirildiğini, müvekkile ait gayrimenkul tapu kütüğünde her ne kadar tarla vasfında olarak gösterilse de bulunduğu bölge olarak Belediye imar alanına komşu konumda olup yol,su, elektrik ve çöp toplama gibi hizmetlerden faydalandığını, ve yine telekominikasyon hizmetlerinin de mevcut olduğunu, yoğun bir yerleşim ve sanayi bölgesinde kaldığından bu özellikleri itibarı ile değerli bir imarlı arsa vasfında olduğunu, yapılacak keşif esnasında dava konusu taşınmazın bilirkişi heyeti tarafından arazi olarak değerlendirilmesi halinde yukarıda belirtilen veriler birlikte değerlendirildiğinde kapitalizasyon faiz oranının %3 olarak uygulanmasının hakkaniyete daha uygun olacağını, yine dava konusu edilen taşınmazın bulunduğu bölge çok özel bir bölge olup müvekkilinin kamulaştırma ile elinden çıkan bu taşınmazın yerine yenisini alması mümkün olmadığından taşınmazın arazi olarak değerlendirilmesi halinde objektif değer artışının en az %500 olarak uygulanması gerektiğini, dava konusu taşınmazda yapılmış olan kamulaştırma işlemi ile taşınmazın iki parçaya ayrıldığını, geri kalan kısmının tasarrufu ve kullanımının engellendiğini ve değerinin son derece azaldığını acele el koyma kararı neticesinde ödenmiş olan bedeli kabul etmediklerini, yapılacak olan değerlendirme ile belirlenecek olan kamulaştırma bedeline hükmedilmesine, yargılama gideri ile ücreti vekâletin davacıdan tahsiline karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
2. Davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... cevap dilekçelerinde özetle; Kamulaştırma işlemleri ile ilgili olarak çağrıya icabet ettiklerini ve tutanak düzenlenmiş olduğunu, itirazi kayıtlarının geçerli olmak üzere kamulaştırma bedelinin payları oranında kendilerine ödenmiş olduğunu, yapılacak tespit sonrasında kendilerine ödenen kamulaştırma bedelinden fazla bir bedel ödenmesi gerektiğini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ve davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, davalı ... ve davalı ... vekilleri ile bir kısım davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; bedelin fahiş olduğunu,Yerel Mahkemece karara esas alınan bilirkişi raporunda karpuzun münavebe ürünü olarak alınması, objektif değer artışı oranı, kapitalizasyon faiz oranı ve arta kalan alanlara ilişkin değerlendirmelerin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; belirlenen metrekare birim bedelinin düşük olduğunu, objektif değer artış oranının daha fazla olması gerektiğini, arta kalan alanların değer düşüklüğü oranının da hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
3. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin davalılar yönünden farklı bedelle ödenmesinin Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
4. Davalı ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... kayyımı ... istinaf dilekçelerinde özetle; kamulaştırma bedelinin davalılar yönünden farklı bedelle ödenmesinin Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza dava tarihi itibarıyla geçerli resmi verilere göre olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, bilirkişi kurulunca belirlenen kapitalizasyon faizi ile objektif değer arttırıcı unsur oranlarının taşınmazın konum ve niteliğine uygun düştüğü, tespit edilen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, arta kalan alanlardaki değerlendirmelerde isabetsizlik olmadığı, Mahkemece verilen ilk kararın davalılardan ... dışında başkaca davalı tarafından istinaf edilmediğinden, davacı idarenin bu konuda kazanılmış hakkı doğduğundan, mahkeme kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Kırklareli ili, ..., Yenibedir köyü 112 ada 5 parsel sayılı taşınmazın ifrazından oluşan 112 ada 25 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmının yüzölçümü, geometrik şekli ve kullanım durumu dikkate alındığında uygulanan değer azalışı oranının makul olduğu sonucuna varılmıştır.
4. Dava konusu taşınmazın bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ile objektif değer artış oranı yerindedir.
5. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda Lüleburgaz İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün değerlendirme tarihindeki veri cetveli esas alınarak verim ve masraflar yönünden hesaplama yapılması uygun görülmüştür.
6. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalı ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,Davacı idare ve davalı ...'den peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,27.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.