"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3497 Esas, 2024/723 Karar
DAVA TARİHİ : 04.07.2022
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hadim Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/707 Esas, 2023/418 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Konya ili, Hadim ilçesi,... Kasabası, ... 366 ada 87 parselde kayıtlı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın gerçek bedelinin tespit edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; idarece sulu 2. 3 ve 4. sınıf tarla (13,19-11,28 - 10,04 TL/m²), meyve bahçesi veya karışık meyve bahçesi olarak tespiti yapılıp, değerlemesi tamamlanmış olan... Mahallesindeki bu arazilerin mahkeme bilirkişi raporlarında arsa olarak değerlendirilmiş olduğunu, idare aleyhine fiyat farkının yaklaşık 4-5 kat arttığını,... Belde Belediyesi tarafından 2007 yılında İller Bankası'na yaptırılan 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planının hiç uygulanmamış olduğunu, taşınmazın bulunduğu yerin etrafının meskun olmaması, belediye tarafından sunulan yol, su, toplu taşıma, aydınlatma, kanalizasyon gibi hizmetlerden tam olarak yararlanmamasının arsa sınıfında olmadığının kanıtı olduğunu, ayrıca belediyece hazırlanmış planlarda “tarımsal niteliği korunacak alan” olarak ayrılmış taşınmazların arazi kabul edilmesi gerektiğini, meyve bahçelerinin, kuru tarlaların ve sulu tarlaların arsa olarak değerlendirilmesinin yanlış olduğunu, idarenin kıymet takdir komisyonu raporunda belirlenen kıymet bedeli ile bilirkişi raporlarının belirlediği kıymet bedeli arasında önemli bir fiyat farkının mevcut olduğunu, yeniden bilirkişi raporu hazırlanmasının zorunlu olduğunu ileri sürmüş ve kararın kaldırılmasını istemiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal olarak alınan taşınmazın hak ve hakkaniyete Uygun olmadığını, yeni bir emsal taşınmaz satışının belirlenmesini talep ettiklerini, her keşifte talep etmelerine rağmen teraslama işlemi sırasında yapılan masrafın kamulaştırma bedeline yansıtılmadığını, saatlerce ekskavatör çalışarak teraslama yapıldığını; ancak bu husus hesaplanmadığı için ekskavatör ücretini dahi karşılamadan davalılara ait taşınmazların kamulaştırıldığını, bu hususta da rapor alınmasını talep ettiklerini, davalıya ait taşınmazın arsa kısmına yapılan hesaplamanın kabulünün mümkün olmadığını, bütün kriterlerde davalıya ait taşınmaza oldukça düşük değerler verildiğini, davalıya ait taşınmazdaki kriterlerin yeniden değerlendirilerek gelir durumu açısından üstünlük de verilmek suretiyle yeniden hesaplama yapılmasını ve objektif değer artışı uygulanmasını talep ettiklerini, ağaç bedellerinin de hatalı hesaplanmış olup, çoğu ağaca fidan bedeli belirlendiğini, yapı bedellerinin düşük hesaplandığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı içerisinde bulunan arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza, 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsalin satış değeri alınarak, emsalin ve dava konusu taşınmazın birbirlerine üstünlük oranları tartışılıp, değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmazın ve satışı tarihi itibarıyla somut emsalin imar planı içerisinde kadastro parseli olup, düzenleme ortaklık payı düşülmemiş olması değerlendirilerek kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın tapusunun iptali, davacı adına tesciline dair verilen kararda İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş, imar planının iptal edilmesi nedeniyle taşınmaza yeniden değer biçilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile davalı arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekilleri tarafından temyiz dilekçerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.