"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/2 Esas, 2023/194 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu ........... ili,.......... ilçesi, ...köyü eski 1161 parsel (yenileme ile 155 ada 52 parsel) sayılı taşınmazın irtifak hakkı karşılığının tespiti ile irtifak hakkının tapuya tesis ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 02.10.2014 tarihli ve 2013/704 Esas, 2014/663 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 02.10.2014 tarihli ve 2013/704 Esas, 2014/663 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın tapu kaydındaki TEK lehine 1.696,00 m²lik eski irtifak hakkı nedeniyle meydana gelecek değer düşüklüğü oranına göre belirlenecek miktarın kamulaştırma bedelinden indirilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, tespit edilen bedel acele el koyma kararı ile tespit edilen bedelin altında olduğundan yasal faize hükmedilmemesi gerektiğinin düşünülmemesi, irtifak tesis edilen alanın hüküm fıkrasında açıkça gösterilmemesi ve kabule göre de davacı idarece fazla ödenen bedelin infazda tereddüt yaratacak şekilde hükümde açıkça gösterilmemesi doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararı ile davanın kabulüne, ...köyü 1161 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisinin 18.01.2014 tarihli krokili raporunda gösterdiği şekilde davacı idare adına daimi irtifak hakkı tesisine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunda belirlenen bedel makul olmakla birlikte davalı olarak görünen ... vefat etmiş olup mirasçılarının intikal işlemini yaptırdıktan sonra müvekkili idare ile uzlaştığını ve 08.06.2023 tarihli ve 21933 yevmiye ile irtifak hakkı tesis edildiğini, ... adının davalar kısmından çıkartılması gerektiğini, davalı ... ve ... vefat etmiş olup mirasçılarının davalılar kısmına eklenmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin düşük olduğunu, irtifak değerinin keşif tarihi itibarıyla güncellenmesi gerektiğini, irtifak değer düşüklüğünün hatalı hesaplandığını, kalan kısım kullanılmaz hale geldiğini, yeni oluşan irtifak alanı üzerinden hesaplama yapılması gerektiğini, iadesi gereken bedelin hükümde hatalı yazıldığını ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 4 üncü, 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca net geliri esas alınarak değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre; davalı ...’ün 03.07.2018 tarihinde, davalı ...’nun 26.06.2020 tarihinde ve davalı ...’nun 29.12.2015 tarihinde vefat ettiği, adı geçen davalıların yargılama sırasında ölü olduğu anlaşılmakla adı geçen davalı mirasçılarının tespit edilerek taraf teşkili sağlanmadan eksik inceleme ile karar verilmesi doğru değildir.
5. Dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 22/a maddesi uyarınca yapılan yenileme çalışmaları sonucu yeni tapu kayıtlarının oluştuğu ve taşınmazın ada parsel numarası ile yüzölçümünün değişmiş olduğu anlaşıldığından, mahallinde teknik bilirkişi eşliğinde yapılacak keşif ile kamulaştırma krokisi uygulanmak suretiyle yeni oluşan parselde kamulaştırmaya konu irtifak alanının koordinat bilgilerini içerir ek rapor alınarak, taşınmazın yenileme sonrası oluşan irtifak alanı ile yeni ada ve parsel numarası üzerinden hüküm tesis edilmesi gerekirken, koordinatsız fen bilirkişi raporu uyarınca eski ada parsel numarası ve eski irtifak alanı üzerinden hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
6. Davalı ... payı yönünden davacı idare ile anlaşma sağlanıp sağlanmadığının tespiti ile anlaşma sağlandığının tespiti halinde buna dair tüm belgeler davacı idare ile ilgili Tapu Müdürlüğünden getirtilerek sonuca göre karar verilmesi gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
06.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.