"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2220 Esas, 2024/392 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/106 Esas, 2023/353 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dosya içeriğine göre; davacı ... dışındaki davacılar yönünden hüküm altına alınan ve temyize konu edilen miktar Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 378.290,00 TL’nin altında kalmaktadır.
Davacı ...'a ödenmesine karar verilen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedeli yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Erzurum ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 106 ada 1 ve 5 parsel sayılı taşınmazlara davalı idarece el atıldığından bahisle taşınmazlar bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinden özetle; davanın usulden ve esasen reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; bedel yönünden taşınmazların metrekare bedelinin çok az belirlenmiş olması nedeniyle kararı istinaf ettiklerini; ayrıca İlk Derece Mahkemesince yargılama giderleri ve vekâlet ücreti miktarını eksik hesaplamış olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlara el atma olmadığından davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, emsal seçiminin hatalı olduğunu, tarla vasfı ile değerlendirilmesi gerektiğini, arsa vasfında olduğu kabul edilse bile emsal taşınmazın imar parseli dava konusu parselin kadastro parseli olması nedeniyle karşılaştırmanın yanlış yapıldığını, düzenleme ortaklık payı bedelinin dikkate alınması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep ettiğini, keşifte dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanları ile de sabit olduğu üzere el atmanın mevcut olmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazların hemen yanında, davalı idarece kullanılan askeri eğitim alanlarının bulunduğu, tanık anlatımlarına göre giriş çıkışların engellendiği, davalı kurumun belediyeye bildirmiş olduğu yazı ile imar planına dahil edilmediği, dava konusu taşınmazlara da askeri amaçlarla kullanılmak suretiyle fiilen el atıldığı, dava konusu taşınmaza komşu olan ve keşif gözleminde aynı özelliklerde olduğu belirlenen 106 ada 2 parsel ve 208 ada 3 ve 4 parsellere de davalı idare tarafından el atılmış olduğunun Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 04.11.2014 tarihli ve 2014/7413 Esas, 2014/24922 Karar sayılı kararı ile belirlenmiş olduğu gözetilerek, İlk Derece Mahkemesinin kamulaştırmasız el atma olgusunu sabit görmesi yerinde görülmüş; taşınmazların arsa olarak kabul edilmesinde, zeminine emsal esasına göre emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslama yapılarak değer biçilmesinde, (aynı yerde bulunan ... Mahallesi 110 ada 5 parsel sayılı taşınmaz için 2015 değerlendirme tarihi itibarıyla belirlenen 147,00 TL m² birim fiyatının iki taraf temyizi ile Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2016/8816 Esas, 2017/15929 Karar sayılı kararı ile onanarak denetimden geçmiş olması ve ... Mahallesi 108 ada 5 parsel sayılı taşınmaza 2009 değerlendirme yılı itibarıyla ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/28 Esas, 2016/40 Karar sayılı kararı ile 117,00 TL değer biçildiği ve verilen kararın da Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2016/8839 Esas, 2017/12697 Karar sayılı kararı ile denetiminden geçerek onandığı gözetilerek) 2020 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu 106 ada 1 parsel için 330,00 TL, 106 ada 5 parsel için 300,00 TL/ m² birim fiyatı belirlenmiş olmasında bir isabetsizlik görülmediğinden taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesini tekrar ettiklerini beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazların değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A.Taraf Vekillerinin ... Dışındaki Davacılara İlişkin Temyizi Yönünden;
Taraf vekillerinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,
B. Taraf Vekillerinin ...'a İlişkin Temyizi Yönünden;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.