"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada Bitlis Asliye Hukuk ile Afyonkarahisar 1. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, 5395 sayılı Kanun gereğince sağlık ve danışmanlık tedbirinin uygulanması istemine ilişkindir.
Bitlis Asliye Hukuk Mahkemesince (Aile Mahkemesi sıfatıyla), UYAP üzerinden yapılan kontrolde çocuğun MERNİS adresinin "Değirmendere... Değirmendere Merkez/Afyonkarahisar" olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Afyonkarahisar 1. Aile Mahkemesince ise, 5395 sayılı Kanun'un 8. maddesinde koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının çocuğun/çocukların menfaatleri bakımından kendisinin, ana baba, vasisi veya birlikte yaşadığı kimselerin bulunduğu yerdeki çocuk hakimince alınacağı düzenlendiği, fakat aynı Kanun’un 3/ c maddesinde koruyucu tedbir kararlarının verildikten sonra hangi hakim tarafından denetleneceğinin de düzenlendiği, buna göre tedbir kararı ilk olarak Bitlis Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi Sıfatıyla) tarafından alındığından uygulanmasını takip, uygulanan tedbirin sonuçlarını inceleyerek kaldırma, süresini uzatma veya değiştirme görevinin de, kararı veren hakim veya mahkemeye ait olacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
5395 sayılı Kanun’un geçici 1. maddenin 4. fıkrası “Çocuk mahkemesi bulunmayan yerlerde, bu mahkeme kurulup göreve başlayıncaya kadar korunma ihtiyacı olan çocuklar hakkında tedbir kararları görevli aile veya asliye hukuk mahkemelerince alınır" şeklindedir.
Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkındaki Yönetmelik’in 5/8. maddesi ise; "Çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı; çocuğun anası, babası, vasisi, bakım ve gözetiminden sorumlu kimse, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Cumhuriyet savcısının istemi üzerine veya re'sen çocuğun menfaatleri bakımından kendisinin, ana, baba, vasisi veya birlikte yaşadığı kimselerin bulunduğu yerdeki çocuk hakimince alınır. Çocuk mahkemesi bulunmayan yerlerde bu mahkeme kurulup göreve başlayıncaya kadar hakkında kovuşturma başlatılmış olanlar hariç korunma ihtiyacı olan çocuklar hakkında tedbir kararları aile mahkemeleri kurulan yerler bakımından bu mahkemeler, kurulu bulunmayan yerler bakımından asliye hukuk mahkemelerince alınır. Hakkında kovuşturma başlatılmış olan çocuklar için koruyucu ve destekleyici tedbir kararı kovuşturmanın yapıldığı mahkemece alınır. Fiili işlediği sırada on iki yaşından küçük çocuklar ile onbeş yaşını doldurmamış sağır ve dilsizler hakkında mahkemece, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 31. maddesinin birinci fıkrası ile 33. maddesi uyarınca çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir." şeklindedir.
Çocuk Koruma Kanunu’nun 8. maddesi tedbirlerde yetkiyi düzenlemiştir. Buna göre, korunmaya ihtiyacı olan çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbirler, çocuğun menfaatleri bakımından, kendisinin, ana, baba, vasisi veya birlikte yaşadığı kimselerin bulunduğu yerdeki çocuk hakimince alınır. Aynı maddenin 2. fıkrasında yer alan hükme göre de tedbir kararlarının uygulanması, kararı veren hakim veya mahkemece belirli sürelerle incelettirilir. Hakim veya mahkeme, uygulanan tedbirin sonuçlarını inceleyerek kaldırabilir, süresini uzatabilir veya değiştirebilir.
Dosya kapsamından, Bitlis Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Aile Mahkemesi sıfatıyla) 2022/222 Esas sayılı dosyasında 09/05/2022 tarihli karar ile, küçük hakkında 5395 sayılı Kanun gereğince Sağlık ve danışmanlık tedbirinin uygulanmasına karar verildiği, daha sonra 18/05/2022 tarihli ek kararla resen yetkisizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır. Koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının hangi hakim ya da mahkeme tarafından alınmış ise uygulamasını takip, uygulanan tedbirin sonuçlarını inceleyerek kaldırma, süresini uzatma veya değiştirme görevinin kararı veren hakim veya mahkemeye ait olacağından, uyuşmazlığın Bitlis Asliye Hukuk Mahkemesince (Aile Mahkemesi sıfatıyla) sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Bitlis Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (Aile Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 24.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.