"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Ret
Taraflar arasında görülen kamulaştırmasız el atılan taşınmazlara yönelik müdahelenin men'i istemine ilişkin asıl ecrimisil bedelinin tahsili istemine ilişkin birleştirilen davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; meni müdahale talebi yönünden verilen karar kesinleştiğinden karar verilmesine yer olmadığına, birleştirilen davalarda ise ecrimisil taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 96 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi, bugüne kadar herhangi bir ödeme yapmadığını, şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
2.Birleştirilen 2013/437 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 22 ada 72 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
3.Birleştirilen 2013/443 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1047 ada 8 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
4.Birleştirilen 2013/441 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1047 ada 8 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
5.Birleştirilen 2013/439 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 917 ada 8 ve 15 parsel sayılı taşınmazların davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazları boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
6.Birleştirilen 2013/435 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 318 ada 2 parsel ve 340 ada 3parsel sayılı taşınmazların davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazları boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
7.Birleştirilen 2013/433 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 92 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazları boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
8.Birleştirilen 2013/427 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 3 ada 26 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
9.Birleştirilen 2013/425 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 887 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
10.Birleştirilen 2013/449 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 579 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
11.Birleştirilen 2013/447 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 126 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
12.Birleştirilen 2013/445 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 958 ada 152 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
13.Birleştirilen 2013/451 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 24 ada 26 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
14.Birleştirilen 2013/431 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 266 ada 1 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
15.Birleştirilen 2013/429 Esas sayılı dosyanın dava dilekçesinde özetle; Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 439 ada 25 parsel sayılı taşınmazın davalı kurumca izin almaksızın kullanıldığını, arsanın üzerinde trafo yaptığını, davalı kurumun taşınmazı boşaltmadığı gibi herhangi bir ödeme yapmadığını şimdilik 1.000,00 TL'nin haksız işgal tarihinden itibaren davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde; husumetin TEDAŞ'a yöneltilmesi gerektiğini öncelikle uzlaşma usulüne uyması gerektiğini, uzlaşma yoluna gidilmeden açmış olduğu iş bu davanın dava şartı yokluğundan usulden reddi gerektiğini, ayrıca davalı müvekkil tarafından yapılan el atma nedeniyle taşınmazların değer kazandığını, bu nedenle davacı tarafından talep edilen tazminat talebinin haksız ve mesnetsiz olduğunu, davacının taşınmazında yapıldığını iddia ettiği trafonun ancak kamulaştırma karşılığı bedelini talep edebileceğini, bu nedenle davacı kurumca açılan meni müdahale ve ecrimisil talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 26.03.2015 tarihli ve 2013/423 Esas, 2015/275 Karar sayılı kararı ile müdahelenin men'i davasının kabulüne, ecrimisil isteminin ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerin temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; el atılan taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile müdahalenin mennine; davacı idareye ait olmadığı ve el atma olmadığı anlaşılan taşınmazlar yönünden davanın reddine karar verilmesinin yerinde olduğu, ecrimisil yönünden yapılan incelemede; arsa niteliğindeki taşınmazlara ecrimisil belirlenirken taşınmazların bulunduğu bölgede benzer taşınmazların ne şekilde kullanıldığı, kira gelirine ilişkin var ise emsal kira sözleşmeleri de getirtilerek elde edilecek kiranın somut bulgularla tespit edilmesi gerektiğinden, davacı tarafa, emsal kira sözleşmelerini ibraz etmesi için süre verilerek, ya da resen Belediye, Maliye gibi kurumlardan kira sözleşmesi olup olmadığı araştırılmalı ve ibrazı halinde bu sözleşmelere göre ecrimisil belirlenmesi, ibraz edilememesi halinde ise ecrimisil talebi yönünden davanın reddedilmesi gerektiği, tapu kaydında mevcut hacizlerin tespit edilen bedele yansıtılması gerektiği gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davanın ve Dairemiz bozma ilamı sonrası meni müdahale yönünden kesinleştiğinden davacının meni müdahale talebi hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına,ecrimisil talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazlara davalı kurum tarafından trafo yapılmak suretiyle el atıldığını, arsa vasfında olan ve kamulaştırma yapılmadan el atılan taşınmazlar için davalı idare tarafından bir ödeme yapılmadığını, ödemenin yapılması için yapılan yazışmaların sonuçsuz kaldığını, ecrimisil bedellerinin haksız işgal tarihinden işleyecek faizi ile ödenmesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl davada kamulaştırmasız el atılan taşınmazlara yönelik müdahelenin men'i birleştirilen davalarda ise ecrimisil bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2.Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanunu’nun 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, dava konusu taşınmazlara emsal olabilecek kira gelirlerine ilişkin belgenin bulunmadığı, davacının ecrimisil talebine ilişkin davasını ispat edemediği anlaşılmış, bozma öncesi mahkemenin 26.03.2015 tarihli ve 2013/423 Esas sayılı kararı meni müdahale yönünden kesinleştiğinden davacının meni müdahale talebi hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebine ilişkin davanın ise reddine karar verildiği anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığından peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
13.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.