"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ergani 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın baraj göl alanı olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım dahili davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım dahili davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve bir kısım dahili davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Diyarbakır ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 111 ada 6 ve 31 ile 119 ada 5 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın baraj göl alanı olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilince cevap dilekçesi sunulmadığı görülmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davacı taraftan tahsil edilerek davalılara mirasçılık belgesindeki payları oranında ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile baraj göl alanı olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
27.10.2021 tarihli tashih kararı ile gerekçeli kararın 1 ve 2 numaralı bendinde yer alan "119" olarak yazılan ada numarasının "111" olarak tashihine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım dahili davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine sadık kalınmadan değerin belirlendiğini, bu nedenle de yüksek bulunduğunu, dava konusu 111 ada 31 parselin 119 ada 31 parsel olarak hatalı yazıldığını, dava tarihi 2017 olduğu halde 2018 verileri kullanılmasının hatalı olduğunu, dekara meyve ağacının fazla alındığını, kıymet takdir raporundaki ağaç sayısı dikkate alınmadan daha fazla meyve ağacı üzerinden değerlendirme yapıldığını, masrafın düşük alındığını, enkaz bedelinin düşürülmediğini, kapitalizasyon faiz oranının %4 ve objektif değer artış oranının ise %30 alınmasının hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Bir kısım dahili davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin düşük hesaplandığını, kapitalizasyon faiz oranının %3, objektif değer artış oranının ise %50 alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazların karışık kapama meyve bahçesi niteliğinde olduğu anlaşılmış olup hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazlara net gelir yöntemine göre değer biçilmesinde ve taşınmazların konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak gelir metoduna göre belirlenen m² birim fiyatına uygun objektif değer artış oranı uygulanarak kamulaştırma bedelinin hesaplanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davacı idare ve bir kısım dahili davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine sadık kalınmadan değerin belirlendiğini, bu nedenle de yüksek bulunduğunu, dekara meyve ağacı fazla alındığını, kıymet takdir raporundaki ağaç sayısı dikkate alınmadan daha fazla meyve ağacı üzerinden değerlendirme yapıldığını, masrafın düşük alındığını, enkaz bedelinin düşürülmediğini, kapitalizasyon faiz oranının %4 ve objektif değer artış oranının ise %30 alınmasının hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Bir kısım dahili davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin düşük hesaplandığını, kapitalizasyon faiz oranının %3, objektif değer artış oranının ise %50 alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare ve bir kısım dahili davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre kapama karışık meyve bahçesi ve tarım arazisi niteliğindeki Diyarbakır ili, Ergani ilçesi, Boğaz Mahallesi, 111 ada 6 ve 31 parsel ile 119 ada 5 parsel sayılı taşınmazlara net gelir esas alınarak bilimsel yolla değer biçilmesinde ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
3. 2942 sayılı Kanun'un 10. maddesi gereğince açılan tespit ve tescil davalarında değerlendirme; aynı Kanun'un 15. maddesi uyarınca dava tarihindeki resmi verilere göre yapılır.
4. Bu nedenle dava konusu taşınmazlara değerlendirme tarihi olan 2017 yılı resmi verilerine göre değer biçilmesi gerekirken 2018 yılı resmi verileri uygulanmak suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
5. İlk Derece Mahkemesinin 27.10.2021 tarihli ek kararı ile 1 ve 2 numaralı bentlerde yer alan "119" olarak yazılan ada numaralarının "111" olarak tashihine karar verilmiş ise de işbu tashih kararı ile söz konusu bentlerdeki dava konusu 119 ada 5 parsel de 111 ada olarak hatalı düzeltilmiştir.
6. Tespit edilen kamulaştırma bedelinin ilk kararda karar kesinleştiğinde davalılara ödenmek üzere nemalandırıldığı ve İlk Derece Mahkemesinin 16.06.2021 tarihli kararı ile derhal ödenmesine karar verildiği gözetilerek, 16.06.2021 karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerekirken yazılı şekilde ilk karar tarihine kadar faiz uygulanması hatalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalı ... vd.'den peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde iadesine ve 886,70 TL temyize başvurma harcından 220,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 666,00 TL'nin alınmasına,
Dosyayı kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,16.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.