"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : ...(Ankara) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 124601 ada 7 (ifrazen 17) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu arsa niteliğindeki taşınmazın ortasından yol geçirilerek bütünlüğünün bozulduğunu, arsa için kıymet takdir raporunda belirlenen bedelin çok az olduğunu, arsanın yol, su, elektrik, belediye otobüsü hizmetlerinden yararlandığını, ...'na yakın olması, Ankara-Konya Devlet yolu güzergahında olması, ... ilçe merkezine devlet yolu ile bağlı olması nedeni ile ulaşım imkanlarının çok iyi olduğunu, kamulaştırılmayan alanın çok küçük kalması nedeni ile kalan kısmın da kamulaştırılmasını, kamulaştırma olmazsa % 50 değer kaybı takdir edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, kamulaştırılan 124601 ada 17 parsel sayılı taşınmazın davalı adına kayıtlı tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine, kamulaştırmadan arta kalan ancak kullanma imkanı kalmayan 124601 ada 19 parsel sayılı taşınmazın ise tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde; uygulanan münavebenin hatalı olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının düşük, objektif değer artış oranının yüksek alınarak fazla bedele hükmedildiğini, kalan kısımlarda değer azalışı bulunmadığını, idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2.Davalı vekili dilekcesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu, arta kalan alandaki değer azalışının daha fazla olduğunu, objektif değer artış oranının düşük alındığını, düşük bedel biçildiğini, arta kalan kısımda değer azalışının daha fazla olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki 124601 ada 17 taşınmaza gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, kamulaştırmadan arta kalan 124601 ada 19 parselde ekonomik tarım yapılamayacağından bu bölümün de bedeline hükmedilmesi ve idare vekili yararına vekalet ücretine hükmedilmemesi doğru bulunmuş; ancak dava konusu taşınmazı kamulaştırılan bölümde objektif değer artışı oranı Dairelerince yeniden belirlenmek suretiyle, kamulaştırmadan arta kalan bölümü olan 124601 ada 18 parsel sayılı taşınmazda ise ulaşım durumunun ve geometrisinin bozulmadığı, yüzölçümün tarımsal faaliyete uygun olduğu değerlendirildiğinde değer azalışı bulunmadığı gözetildiğinde bu bölümde değer azalışına hükmedilmeyerek kamulaştırma bedeli tespit edilmiş, fark bedel depo ettirilmiş ve ilk derece mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin üç numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 124601 ada 7 (ifrazen 17) parsel ve kamulaştırmadan arta kalan ancak ekonomik tarım yapılamayacağı anlaşılan aynı kök parselden gelen aynı ada 19 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu 124601 ada 17 parsel sayılı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile tapudan yol olarak terkinine, aynı ada 19 parselin ise idare adına tesciline karar verilmesi, arta kalan 124601 ada 18 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümü, geometrik durumu ve kullanım amacı gözetildiğinde değer azalışı olmayacağının kabulü de yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde olmayan tüm temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.03..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.