"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/45 Esas, 2023/44 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Kars 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09.11.2022 Tarihli ve 2022/175 Esas, 2022/140 Karar Sayılı Kararı
Davacının yerleşim yerinin Cevatpaşa Mah. Fatih Sultan Mehmet Cad. No:80 İç Kapı No:1 .../İstanbul olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul 32. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.02.2023 Tarihli ve 2023/45 Esas, 2023/44 Karar Sayılı Kararı
Ölümünün tespiti istenen ...'ın yerleşim yerinin Langerich/Almanya Federal Cumhuriyeti olduğu, yine adı geçenin nüfusa kayıtlı olduğu yerin Merkez/Kars da olduğu; ancak 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un (5718 sayılı Kanun'un) 41 inci maddesine göre son yerleşim yeri adresinin bulunmadığı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 32 nci maddesi 2 nci fıkrası gereğince "Yetkili mahkeme, kişinin Türkiye'deki son yerleşim yeri, eğer Türkiye'de hiç yerleşmemiş ise nüfus sicilinde kayıtlı olduğu yer, böyle bir kayıt da yok ise anasının ya da babasının kayıtlı olduğu yer mahkemesidir.” denildiği, davacının Türkiye'deki nüfus kayıtlı olduğu yerin Merkez/Kars olduğu, Ulusal Yargı Ağı Projesi (Uyap) sistemi üzerinden yapılan araştırmada geçmiş ve güncel mernis adresinin bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, ölümün tespiti ile 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun (5490 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 5490 sayılı Kanun’un “Nüfus davaları” başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.”
3. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
4. 5718 sayılı Kanun’un “Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar” başlıklı 41 inci maddesi şöyledir:
“Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin yerleşim yeri adresinin Langerich/Almanya Federal Cumhuriyeti, adres kayıt sistemine kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunmadığı, dosya kapsamından ise Türkiye'deki sakin olduğu yerin Merkez/Kars olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Kars 3. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kars 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
22.01.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.