"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/898 Esas, 2023/2080 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Foça Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/174 Esas, 2020/330 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, Foça ilçesi, İsmetpaşa Mahallesi 138 ada 78 parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın yol olarak kullanılmak suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisilin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın müvekkili idare tarafından Foça-Yeni Foça yolu yapımı nedeniyle 14.01.1976 tarihli ve 1976/6 sayılı kamu yararı kararına göre kamulaştırıldığını, taşınmaz maliklerine noter aracılığıyla tebligat gönderildiğini,... 1. Noterliğinin tarafından 16.06.1977 tarihli ve 12102 yevmiye numaralı tebligat evrakının dava tarafa tebliğ edildiğinin tebliğ şerhinde açıkça belirtildiğini, tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük hak düşürücü süre içinde bedel artırım davası açılmadığından kamulaştırma işleminin kesinleştiğini, hak düşürücü sürenin Mahkemece resen dikkate alınması gerektiğini, davacının kamulaştırmasız el atma davası açma hakkının bulunmadığını, bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve el atma tazminatı ve ecrimisilin tespiti ile davalı idareden tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın müvekkili idare tarafından 14.01.1976 tarihli ve 1976/6 sayılı kamu yararı kararına göre kamulaştırıldığını, taşınmaz maliklerine noter aracılığıyla tebligat gönderildiğini,... 1. Noterliğinin tarafından 16.06.1977 tarihli ve 12102 yevmiye numaralı tebligat evrakının davacı tarafa tebliğ edildiğinin tebliğ şerhinde açıkça belirtildiğini, tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük hak düşürücü süre içinde bedel artırım davası açılmadığından kamulaştırma işleminin kesinleştiğini, hak düşürücü sürenin Mahkemece resen dikkate alınması gerektiğini, davacının kamulaştırmasız el atma davası açma hakkının bulunmadığını, bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının kamulaştırma bedelini alamamasının sebebinin tapuda müvekkili idare lehine ferağ vermemesinden kaynaklandığını, dava konusu taşınmazın değerinin hesaplanmasında el atma tarihindeki niteliğinin esas alınması gerektiğini, el atma tarihinde tarla vasfında olmasına rağmen arsa vasfında değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, emsal karşılaştırmasının kanunun aradığı şartlara uygun olarak yapılmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile her ne kadar davanın kabulüne karar verilmiş ise de verilen kararın dosya kapsamıyla uyumlu olmadığı, davalı kurum tarafından dosyaya sunulan 22.10.2018 tarihli cevap yazısında dava konusu İzmir ili, Foça ilçesi, İsmetpaşa Mahallesi 138 ada 28 parsel sayılı taşınmazda kayıtlı 1.113,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 14.01.1976 tarihli kamu yararı kararı gereğince kamulaştırıldığı ve kamulaştırma belgelerinin davalı hak sahiplerine tebliğ edildiği iddia edilmiş ve müzekkere ekine 16.06.1977 tarihli noter tebliğ evrakının eklendiğinin görüldüğü, ilgili tebligat evrakının incelenmesinde kamulaştırma belgelerinin o tarihte hissedar olan davacı ...'a 24.06.1977 tarihinde imzası karşılığı tebliğ edildiği, davacı tarafından bedel arttırım davası açıldığına dair delil sunulmadığından kamulaştırma işlemlerinin usulüne uygun olarak kesinleştiğinin anlaşıldığı, dava konusu taşınmaz açısından davalı kurumca kamulaştırma işlemleri usulüne uygun olarak tamamlandığından davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; her ne kadar kamulaştırma evraklarının 24.06.1977 tarihinde tebliğ edildiği kabul edilmişse de... 1. Noterliğinin cevabi yazısında 16.06.1977 tarihli ve 12102 yevmiye numaralı evrakın tebliğine dair mazbatanın imha edildiği bildirilerek ilgili evrakın gönderilmediğini, davalı kurumca da tebliğ mazbatasının ibraz edilemediğini, dolayısıyla tebligat mazbatasının dosyada bulunmadığını, bu durumda usulüne uygun bir tebligat olup olmadığının incelenemediğini, davalı kurum tarafından kamulaştırma bedelinin yatırıldığının da ispat edilemediğini, kamulaştırma bedelinin yatırıldığı iddia edilen Ziraat Bankası Alsancak Şubesine yazılan müzekkereye verilen cevap yazısında ilgili kamulaştırma bedelinin bloke edildiğine dair bir belgeye rastlanılmadığının açıkça belirtildiği, bu durumda kamulaştırma işlemlerinin usulüne uygun tamamlandığından bahsedilmesinin mümkün olmadığını, davanın reddine ilişkin kararın bozulması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin tahsili ve ecrimisil hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun Geçici 6 ncı maddesinin birinci, ikinci ve altıncı fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.