"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/117 Esas, 2023/213 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Safranbolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.02.2023 Tarihli ve 2022/416 Esas, 2023/34 Karar Sayılı Kararı
Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğu, taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin olan eldeki davada dava konusu olduğu taşınmazın Amasya ilinde olması nedeniyle Amasya Mahkemelerinin kesin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Amasya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.10.2023 Tarihli ve 2023/117 Esas, 2023/213 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda davanın tarafların 1/2'şer pay ile hissedar oldukları Amasya ili Merkez ilçesi 1463 ada 6 parsel 2 nolu bağımsız bölümdeki yapıldığı ileri sürülern iyileştirme masraflarının, taşınmaza ait ödendiği ileri sürülen vergilerin, payı oranında davalıdan tahsili ve yapılan iyileştirmeler neticesi taşınmazın değerinin arttığından bahisle değer artış farkının karşı davalıdan tahsiline yönelik alacak istemine ilişkin olduğu, alacak davaları bakımından kesin yetki kuralının bulunmadığı, yetkinin kesin olmadığı durumlarda yetki itirazının ancak ilk itiraz olarak cevap dilekçesi ile birlikte ileri sürülebileceği, davalı tarafından yetki itirazında bulunulmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, alacak istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un “Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki” başlıklı 12 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.
”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesi şöyledir.
“(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir.
(2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz.
(3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir.
(4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “İlk İtirazlar - Konusu” başlıklı 116 ncı maddesi şöyledir.
“- (1) İlk itirazlar aşağıdakilerden ibarettir:
a) Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı.
b) Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazı.”
5. 6100 sayılı Kanun'un “İleri sürülmesi ve incelenmesi” başlıklı 117 nci maddesinin birinci fıkrası şöyledir.
“(1) İlk itirazların hepsi cevap dilekçesinde ileri sürülmek zorundadır; aksi hâlde dinlenemez.”
C. Değerlendirme
1. Dosya kapsamından, uyuşmazlığın boşanma kararının kesinleşmesinden sonra dava konusu taşınmaz için yapıldığı ileri sürülen iyileştirme masrafları ile ödendiği ileri sürülen vergilerin payı oranında tahsili ile yapılan iyileştirmeler neticesi taşınmazın değerinin arttığından bahisle değer artış farkının tahsili istemine ilişkin olduğu, dava dilekçesi ve dosya kapsamından taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığı anlaşılmaktadır. Diğer bir ifadeyle, kesin yetkiyi düzenleyen 6100 sayılı Kanun'un 12 nci maddesi hükmüne tâbi değildir.
2. Dosya kapsamından taraflar arasındaki uyuşmazlıkta kesin yetki durumu bulunmadığı ve davalı tarafça cevap dilekçesi ile birlikte yetki itirazında bulunulmadığı anlaşıldığından, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı Safranbolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Safranbolu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
18.03.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.