"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2784 Esas, 2023/1345 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/32 Esas, 2022/154 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti ve bu hakkında davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalı vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili ve bir kısım davalı vekili Avukat ... tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, Sarısu Mahallesi 20379 ada 11 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin taşınmazın gerçek değeri esas alınarak tespit edilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; irtifak bedelinin taşınmazın tamamının değerini etkileyeceği kabul edilerek belirlenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın değerinin tespitinde emsalin doğru seçilmediğini, %35 değer azalış oranının yüksek olduğunu, taşınmazın m² birim fiyatının yüksek belirlendiğini, davalılar lehine ayrı ayrı vekalet ücreti takdirinin hatalı olduğunu beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle: önceki tespit edilen bedel ile sonraki tespit edilen bedel arasında ciddi bir farkın bulunduğunu, dava konusu taşınmazın çok değerli olduğunu, el atılan kısım yönünden mülkiyetin değerinin tazminat olarak hesaplanması gerekirken değerlendirme oranı düşürülerek hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, enerji nakil hattının taşınmazın tamamının kullanımını neredeyse imkansız hale getireceğinden taşınmazın tamamının değerinin hesaplanıp vekil edenlere hisseleri oranında ödenmesi gerektiğini, tespit edilen bedelin daha yüksek olması gerektiğini beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Bir kısım davalı vekili Avukat ... istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın önemli bir konumda bulunduğunu, taşınmazın değerinin düşük belirlendiğini, değer azalışı oranının düşük tespit edildiğini, enerji nakil hattının taşınmazın tamamının kullanımını engelleyici ve müvekkillerinin önemli bir zarara uğrayacağı çok açık olduğundan el atılan kısım yönünden mülkiyetinin değerinin tazminat olarak hesaplanması gerektiğini, bedelin düşük hesaplandığını beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın arsa vasfında kabul edilerek emsal araştırma yöntemi ile dava konusu taşınmazın değerinin tespiti yoluna gidilmesinde yöntem olarak isabetsizlik bulunmadığı, dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın eksik ve üstün yanlarının hükme esas alınan bilirkişi raporunda tartışıldığı, dava konusu taşınmaz üzerindeki enerji nakil hattının güzergahı ve dava konusu taşınmaz üzerindeki kapladığı alan dikkate alındığında %35 değer azalış oranı takdir edilip değer düşüklüğü oranı tespitinden sonra dava konusu taşınmazın irtifak öncesi ve irtifak sonrası değerleri tespit edilip kamulaştırma irtifak bedelinin tespitinin yerinde olduğu, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun bulunduğu, görülmekle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve bir kısım davalı vekili Avukat ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmi; ayrıca, dava konusu taşınmazın ifrazı sonrasında parsel numarası ile yüzölçümünün değiştiğinden bu hususunda dikkate alınması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Bir kısım davalı vekili Avukat ... temyiz dilekçesinde özetle, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı karşılığının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergâhı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi yerindedir.
3. Buna karşın; dava konusu 20379 ada 11 parsel sayılı taşınmazın ifraz edilerek 20379 ada 24 ve 25 parsel sayılı yeni taşınmazlara ait tapu kayıtlarının oluşması nedeniyle hükmün infaza elverişli bulunmadığı anlaşılmış olup, kararın infaz edilememesi hali kamu düzenine ilişkin olduğundan hükmün infazı sağlanmalıdır.
4. Açıklanan nedenle; oluşan yeni tapu kayıtları ve kadastro krokileri dosyaya getirtilip fen bilirkişisinden ek rapor alınmak suretiyle ulaşılacak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru değildir.
5. Dava aynı hukuki sebepten kaynaklandığından kendilerini vekil ile temsil ettiren davalılar lehine tek vekâlet ücretine karar verilmesi gerekirken farklı vekille temsil edilen davalılara ayrı ayrı vekâlet ücreti takdir edilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekili ve bir kısım davalı vekili Avukat ...'nun temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, davalı ... vd.'den 427,80 TL temyiz ve 2.107,80 TL temyize başvurma harçlarının alınmasına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.04.2024. tarihinde oy birliğiyle karar verildi.