"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1344 Esas, 2022/2967 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Cizre 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/145 Esas, 2018/605 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin olarak açılan ilk davada saklı tutulan bölümün tahsili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Şırnak ili, ... ilçesi, ... köyü 699 ve 730 parsel sayılı taşınmazlara davalı idarece el atılması sonucu fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL bedel üzerinden Cizre Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/493 Esas, 2015/314 Karar sayılı dosyasında kamulaştırmasız el koyma nedeniyle tazminat davası açtıklarını, yapılan yargılama sonucunda toplam tazminat miktarının 485.542,47 TL olarak belirlendiğini, bahse konu kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiğini belirterek ilk davada hükmedilmeyen 475.542,47 TL tazminatın ilk dava tarihi olan 11.08.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde; davanın haksız ve mesnetsiz olduğunu, dava konusu taşınmazların üzerinde yol ve aydınlatma direkleri bulunduğunu aydınlatma direklerinden Şırnak İl Özel İdaresi ve DEDAŞ'ın sorumlu olduğunu, dava konusu taşınmazların Dicle Nehri kıyısında olması nedeniyle sulu olarak değerlendirilmesinin doğru olmadığını, uygulanan objektif değer artış oranına itiraz ederek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; asıl davada davacı sıfatı bulunan... mirasçılarının ve ... isimli davacının İlgi (b) ek davada taraf sıfatlarının bulunmadığını davaya konu 699 ve 730 parsel sayılı taşınmazların asıl dava dosyasındaki fen bilirkişi raporuna göre kamulaştırmasız el atılan kısmı olan 48.322,88 m² üzerinden hesaplanan 485.542,47 TL toplam tazminat miktarından ... mirasçıları ve ... hisselerinin düşülerek kalan miktara hükmedilmesi gerekirken davacıların paylarını aşar şekilde tazminata hükmedilmesinin doğru olmadığı, kapitalizasyon faiz oranının % 5, objektif değer artış oranının % 40 olarak uygulanmasının doğru olmadığını belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen asıl dava dosyasına göre değerlendirme yapılmasında bir isabetsizlik bulunmadığı; ancak istinaf aşamasında dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda asıl davada davacı sıfatı bulunan ... mirasçılarının ve ... isimli davacıların iş bu ek davada dava açmadıkları ve dolayısı ile taraf sıfatlarının bulunmadığı anlaşıldığı, bu nedenle davaya konu 699 ve 730 parsel sayılı taşınmazların asıl dava dosyasındaki fen bilirkişi raporuna göre el atılan kısmı olan 48322.88 m² üzerinden hesaplanan 485.542,47 TL toplam tazminat miktarından asıl dava dosyasında davacı sıfatı olan ancak iş bu davada dava açmayan ... mirasçılarının ve ...'ın hisselerinin düşülerek kalan miktarın toplam tazminat bedelinden düşülmesinden sonra ve iş bu ek davayı açan davacıların tapu kaydına göre hisselerine düşen tazminat bedeli hesaplanarak ve ayrıca Dairemizce hesaplanan davacılara ait toplam tazminat bedelinden asıl davada davacıların payı yönünden hüküm altına alınan 8.102,71TL'nin de mahsup edilerek davacıların 699 ve 730 parsel sayılı taşınmazlar yönünden 378.919,86 TL bakiye alacaklarının kaldığı ve bu miktar üzerinden dava dilekçesindeki dava değeri de dikkate alındığında davanın kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçelerinde özetle; Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince davanın kısmen kabulüne karar verildiği ancak karar ilamı incelendiğinde maddi hata yapıldığı, öncelikle dava açılış tarihinde ölü olan ... mirasçıları adına dava açıldığı halde, ... dava dilekçesinde yazılı olmadığından hissesinin hesaba katılmadığını ve kamulaştırma davalarında Yargıtay temyiz sınırının hisse bazında hesaplanması gerektiği ve bu şekliyle verilen hüküm miktarı temyiz sınırının altında kaldığından kararın "kesin" olması gerekirken "Yargıtay yolu açık olmak üzere" yazıldığını fark edilerek tavzih yoluna başvurduklarını, ancak tavzih taleplerinin reddedildiğini, ...'a ait veraset ilamından da anlaşıldığı gibi, eldeki dava açılmadan 04.05.2013 tarihinde ölmesi sebebiyle dava dilekçesinde ... yerine mirasçılarının adı yazıldığını, ... mirasçıları ...., ..., ..., ... davaya dahil edilmiş olduğunu, hisselerinin toplam miktardan düşülmesinin hatalı olduğunu, bu sebeple istinaf ilamının "Davacıların hissesine düşen 404.618,725 TL'nin ilk davada hükmedilen 8.333,33 TL'nin mahsubu ile 396.285,395 TL yönünden davanın kabulüne" şeklinde düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerektiğini ve aynı şekilde kamulaştırma davalarında temyiz sınırı hisse başına düşen miktara göre belirlendiğinden temyiz yolu kapalı olarak kesin karar verilmesi gerekirken Yargıtay yolu açık olmak üzere karar verildiğini belirterek kararı istinaf etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdükleri sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ek davada hükmedilen kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedeline ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 109, 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Şırnak ili, ... ilçesi, ... Köyü 699 ve 730 parsel sayılı taşınmazlara karşı Cizre Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.06.2015 tarihli, 2014/493 Esas 2015/314 Karar sayılı dosyasında ... ve ... mirasçıları tarafından açılan kısmi davada taleple bağlı kalınarak 10.000,00 TL bedele hükmedilen kararın Yargıtayca onanarak kesinleştiği anlaşılmıştır. Kesinleşen davaya dayanarak açılan işbu davanın davacıları asıl davada dava açan ... mirasçıları olup, ... mirasçılarının davacı olmaması nedeniyle ...'nun 3/18 oranındaki payının düşülerek karar verilmemesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacılar vekilinin temyiz isteminin kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.