"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/708 Esas, 2021/541 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya direnme kararı verilmiştir.
Mahkemenin direnme kararı üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından yapılan inceleme sonunda, mahkemenin direnme kararının Dairemiz bozma kararında gösterilen nedenlerle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamada; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1100, 1101, 1102 ve 1104 (eski 365 ) parsel sayılı taşınmazlara davalı idarece fiilen el atıldığından bahisle kamulaştırmasız el atmaya dayalı taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların öncesinin 365 parsel olduğunu ve ondan ifraz edildiğini, ifraz öncesi eski parselde davacının hisselerinin 24.01.1996 tarihli ve 45 sayılı kararla kamulaştırılmasına karar verildiğini, davacı tarafından bedel alınmak sureti ile davacının idareye 21.10.1996 tarihinde ibra ettiğini, sonrasında Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi 1996/785 Esas sayılı dosyasında bedel artırım davası açıldığını, 09.03.1998 tarihinde karar verildiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 03.07.2013 tarihli ve 2011/586 Esas, 2013/390 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dava konusu 1100, 1101, 1102 ve 1104 parsellerin, geldisi olan 365 parselin kamulaştırılması sonucu ifrazından oluştuğu, 1100 ve 1102 parsellerin kanal vasfı ile kamulaştırıldığı, davacı tarafından kamulaştırma bedelinin artırılması davası açıldığı ve kamulaştırma bedelinin kesinleştiği anlaşıldığından, 1104 parsele ise davalı idarece el atılmadığı belirlendiğinden bu parseller yönünden davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir, ne var ki mahallinde yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporlarına göre 1101 parsel sayılı taşınmazın etrafının tel örgü ile çevrildiği, üzerinde ASKİ Yenimahalle ... şantiye binasının bulunduğu tespit edildiğine ve bu bölümün 365 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmaya konu kısmı dışında kaldığı anlaşıldığına göre davanın bu parsel yönünden kabulü gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Verilen Direnme Kararı
Mahkemenin 04.11.2014 tarihli ve 2014/383 Esas, 468Karar sayılı kararı ile bozma ilamına direnilmesine karar verilmiştir.
C.Dairemizce Yapılan İnceleme Sonucu Dosyanın Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna Gönderilmesi Kararı
1. Mahkemenin 04.11.2014 tarih ve 2014/383 Esas, 2024/468 Karar sayılı direnme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizce yapılan inceleme sonucu; Mahkemenin 04.11.2014 tarihli ve 2014/383 Esas, 2014/468 Karar sayılı direnme kararının yerinde olmadığı anlaşıldığından, Dairemizin 07.04.2014 tarihli ve 2013/27031 Esas, 2014/9802 Karar sayılı bozma ilamı usul ve kanuna uygun bulunarak, temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın 6763 sayılı Kanun'nun 43üncü maddesi ile değişik 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'nun (6100 sayılı Kanun) 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca yetkili ve görevli Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'na gönderilmesine karar verilmiştir.
D. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından yapılan inceleme sonunda; uyuşmazlığa konu 365 parsel sayılı taşınmazdan ifraz edilen 1101 parsel sayılı taşınmazın etrafının tel örgü ile çevrildiği ve üzerinde ASKİ Yenimahalle ... şantiye binasının bulunduğu tespit edildiğine ve bu bölümün 365 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmaya konu kısmı dışında kaldığı anlaşılmakla Hukuk Genel Kurulunca benimsenen Özel Daire kararına uyulması gerektiğinden bahisle dosyanın Özel Daire kararında gösterilen sebeplerle bozulmasına karar verilmiştir.
E. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararı ile dava konusu 1101 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın kısmen kabulüyle taşınmaz bedelininin dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalı idareden tahsili ve fazlaya dair talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu 1101 parsel sayılı taşınmazın 26.08.2015 tarihli ve 39039 yevmiye numaralı işlem ile imar görerek park alanına dönüştüğü ve yeni oluşan taşınmaz başında yeniden keşif yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verildiği gibi davanın kısmen kabulüne karar verilmesine rağmen lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmediğini ileri sürerek temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlâk muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlâk muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılama hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; dava konusu 1101 parsel sayılı taşınmazın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Meclisinin 13.09.2013 tarihli ve 1735 sayılı kararı ile onaylanan Çevre Yolu Güney Karşıyaka Mezarlık Gelişme AlAnı 1/1000 uygulama imar planı ve bu planın uygulamasına ilişkin 84361 nolu parselasyon planı ile lojistik destek tesisleri alanı kullanımında kalan 64488 ada 1 nolu parsele şuyulandığı ve davacı payının 24.08.2015 tarihinde tapuya tescilinin sağlandığı anlaşılmıştır.
3.Bu durumda; dava konusu taşınmazın şuyulandığı 64488 ada 1 parsel sayılı taşınmaz başında yeniden keşif yapılarak bahsi geçen parsele davalı idarece fiilen el atılıp atılmadığı kesin olarak tespit edilip, el atılmamış ise imar planında özgülenme amacı da göz önünde tutularak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirir
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerine görüldüğünden hükmün açıklanan gerekçelerle BOZULMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
17.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.