"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Muğla 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi sıfatıyla) 14.09.2022 Tarihli ve 2013/79 Esas, 2022/136 Karar Sayılı Kararı
Hâkimler Savcılar Kurulu kararı uyarınca 01.09.2022 tarihinde Muğla Adliyesinde 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin faaliyete geçirilmesine karar verildiği, 31.05.2018 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Hâkimler Savcılar Kurulu kararı uyarınca ikiden fazla Asliye Hukuk Mahkemesi bulunan yerlerde 3 nolu Asliye Hukuk Mahkemesinin Fikri ve Sinai Haklar Hukuk Mahkemesinin görev alanına giren dava ve işlere bakacağının belirlendiği, görev hususunun kamu düzenine ilişkin olduğu ve davanın her aşamasında mahkemece resen gözetilmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
B. Muğla 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi sıfatıyla) 23.01.2023 Tarihli ve 2023/28 Esas, 2023/22 Karar Sayılı Kararı
Dava tarihi itibariyle Muğla Adli Yargı Adalet Komisyonu merkezinde 2 adet Asliye Hukuk Mahkemesi bulunduğu, Muğla 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin Hâkimler ve Savcılar Kurulu'nun 24.03.2005 tarih, 188 sayılı kararına göre dava tarihi itibarıyla eldeki davaya bakmaya görevli ve yetkili olduğu, Muğla 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 11.08.2022 tarih 1235 sayılı kararı ile 01.09.2022 tarihi itibariyle faaliyete geçmesi nedeniyle ancak bu tarihten itibaren hukuk davalarına bakabileceği, Hâkimler ve Savcılar Kurulu'nun 24.03.2005 tarihli kararının sadece Asliye Hukuk Mahkemesinin hangi dairesinin ihtisas mahkemesi sıfatıyla davaya bakmakla yetkilendirilmesine ilişkin olup göreve ilişkin olmadığı ve söz konusu kararda yeni mahkeme kurulması halinde önceden açılan davaların yeni mahkemeye devredileceğine ilişkin bir hüküm de bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, davacıya ait projenin davalıya ait ilköğretim okulu inşaatında izinsiz kullanıldığı gerekçesiyle tazminat istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) “Yargı yeri belirlenmesini gerektiren sebepler” başlıklı 21 inci maddesi şöyledir:
“Aşağıdaki hâllerde, davaya bakacak mahkemenin tayini için yargı yeri belirlenmesi yoluna başvurulur:
a) Davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin davaya bakmasına herhangi bir engel çıkarsa.
b) İki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesi konusunda bir tereddüt ortaya çıkarsa.
c) İki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse.
ç) Kesin yetki hâllerinde, iki mahkeme de yetkisizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse.”
2. 6100 sayılı Kanun’un “İnceleme yeri” başlıklı 22 inci maddesinin ikinci fıkrası şöyledir:
“İki mahkemenin aynı dava hakkında göreve veya yetkiye ilişkin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkeme, ilgisine göre bölge adliye mahkemesince veya Yargıtayca belirlenir.”
C. Değerlendirme
Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun 24.03.2005 tarihli ve 188 sayılı kararında Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleri konusunda İstanbul ve Ankara'da kurulup, faaliyete geçirilen Fİkri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemelerinin, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile 551 sayılı Patent Haklarının Korunması, 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması, 555 sayılı Coğrafi İşaretlerin Korunması, 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmündeki Kararnamelerinden kaynaklanan hukuk davaları için ihtisas mahkemeleri olarak belirlenmesine, yargı çevrelerinin ise kuruldukları yerin mülki hudutları olarak tespit edilmesine, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi kurulmayan yerlerde, yukarıda zikredilen Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerden kaynaklanan hukuk davaları için bir Asliye Hukuk Mahkemesi olan yerlerde bu mahkemenin, ikiden fazla Asliye Hukuk Mahkemesi bulunan yerlerde ise 3 numaralı Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkilendirilmesine, ilgili mahkemelerin yargı çevrelerinin ise adli yargı adalet komisyonlarının ... ve mülhakatları olan ilçeleri kapsayacak şekilde belirlenmesine karar verildiği, halihazırda açılmış davaların yeni kurulan mahkemeye devredileceğine ilişkin bir düzenlemenin mevcut olmadığı anlaşıldığından, dosyanın Muğla 1.Asliye Hukuk Mahkemesince (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi sıfatıyla) görülerek sonuçlandırılması gerektiği anlaşılmakta ise de; dosya kapsamından, iki mahkeme arasında gerçek anlamda karşılıklı olarak verilmiş bir görevsizlik veya yetkisizlik kararı bulunmamakta olup, Muğla 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi sıfatıyla) verilen kararın devir karar niteliğinde olduğu anlaşıldığından yargı yeri belirlenmesi koşulları bulunmayan dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dosyanın MAHALLİNE İADESİNE,
29.05.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.