"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/442 Esas, 2022/322 Karar (Birleştirilen 2018/160 Esas sayılı dosya)
KARAR : Karar verilmesine yer olmadığına,
vekilleri
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davada, 3194 sayılı Yasa'nın 18. maddesi gereğince uygulama yapılmış olması nedeniye 3.680,00 m² kısma ilişkin karar verilmesine yer olmadığına, %40 lık düzenleme ortaklık payı kesintisini aşan 122,41 m² lik alana ilişkin olarak davanın kabulüne, birleştirilen davada davanın davalılardan TREDAŞ yönünden kabulüne ilişkin karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı, asıl davanın davalısı ... ve birleştirilen davanın davalısı TREDAŞ vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili asıl dava dosyasının dava dilekçesinde özetle; Tekirdağ ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1047 ada 27 parsel sayılı taşınmaza yol geçirilmek suretiyle fiilen el atıldığından tazminat bedelinin tahsilini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleştirilen dosyanın dava dilekçesinde özetle; Tekirdağ ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1047 ada 27 parsel sayılı taşınmaza fiilen trafo yapılması ve kablo geçirilmesi suretiyle fiilen el atıldığından tazminat bedelinin tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Asıl dava dosyasının davalısı Süymanpaşa Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın arsa niteliğinin bulunmadığını, içerisinde trafo binasının yeraldığını, taşınmazın kamulaştırma programına alındığını, taşınmaza fiilen elatılmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleştirilen dosyanın davalısı TEDAŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; dağıtım faaliyetinin TREDAŞ tarafından yürütüldüğünü, sorumluluğun TREDAŞ'a ait olduğunu, hakkaniyetli hesaplama yapılması gerekitğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Birleştirilen dosyanın davalısı TREDAŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; davada taraf sıfatlarının bulunmadığını, TEDAŞ’ın sorumlu olduğunu, trafo binası ve eklentilerinin imar planına uygun tesis edildiğini, tazminat talebinde bulunulamayacağını, talep edilen tazminat bedelinin fahiş olduğunu beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 08.07.2021 tarihli ve 2021/164 Esas, 2021/266 Karar sayılı kararı ile kamulaştırmasız elatılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin asıl davada, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun (3194 sayılı Kanun) 18 inci maddesi gereğince uygulama yapılmış olması nedeniye 3.680,00 m² kısma ilişkin karar verilmesine yer olmadığına, % 40'lık düzenleme ortaklık payı kesintisini aşan 122,41 m²lik alana ilişkin olarak davanın kabulüne, birleştirilen davada davanın davalılardan Tredaş yönünden kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davanın davalısı ..., birleştirilen davanın davalıları idareler vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; birleştirilen davanın davalıları TREDAŞ ve TEDAŞ vekillerinin tüm, asıl davanın davalısı ...'nın sair temyiz itirazları yerinde görülmeyerek, asıl dava yönünden imar uygulaması neticesi fazla olarak kesilen düzenleme ortaklık payı 122,48 m² olup karşılığına hükmedilmesi gerektiğinden bahisle bozma yapılmış, mahkemece bozma ilamına uyularak karar verilmişse de davalı idarece, fazla kesilen bu alana ilişkin olarak davacının hesabına 302.157,17 TL bedelin gönderildiğine dair dekontun dosyaya sunulmuş olduğu anlaşıldığından, idare tarafından yatırılmış olan bedelin davacı tarafından tahsil edilip edilmediği de araştırılmak suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde kabul kararı verildiğinden, asıl davanın davalısı ... vekilinin temyiz itirazları kabul edilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin asıl davada, 3194 sayılı Kanun'un 18. maddesi gereğince uygulama yapılmış olması nedeniye 3.680,00 m²lik kısma ilişkin karar verilmesine yer olmadığına, % 40 lık düzenleme ortaklık payı kesintisini aşan 122,41 m²lik alana ilişkin olarak davanın kabulüne, birleştirilen davada davanın davalılardan TREDAŞ yönünden kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı, asıl davanın davalısı ... ve birleştirilen davanın davalısı TREDAŞ vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; lehlerine hüküm altına alınan vekâlet ücretinin dava değeri üzerinden, bozma sonrası karar tarihi dikkate alınarak hesaplanması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Asıl davanın davalısı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; fazla kesildiği belirtilen düzenleme ortaklık payı alanına ilişkin olarak davacıya ödeme yapıldığı gözetilmeksizin bedele hükmedildiğini beyan ederek kararın kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Birleştirilen davanın davalısı TREDAŞ vekili temyiz dilekçesinde özetle; TEDAŞ’ın sorumlu olduğunu, trafonun tesis tarihinin araştırılmadığını, zamanaşımının dikkate alınmadığını, irtifak bedeli talep edilmesine rağman mülkiyet bedeli verildiğini, trafo ve enerji nakil hatlarının kamuya terkli alanda kaldığını, bilirkişi raporunun hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idareler arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idarelerden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanunun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Birleştirilen dosyaya ilişkin kararın bozma ile kesinleşmiş olması nedeniyle birleştirilen davanın davalısı TREDAŞ vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Davacı ve asıl dava dosyasının davalısı ... vekillerinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede ise karar tarihinde yürürlükte bulanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre davacı yararına vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru değildir.
4. Mahkemece bozma ilamına uyulmuş olup asıl davada düzenleme ortaklık payı ile ilgili olarak, % 40 oranını aşan alana ilişkin ödemenin yapıldığının tespit edilmiş olması nedeniyle, bu hususta da karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması gerekirken, hükmün gerekçesine göre sehven kabul kararı verilmesi ( ayrıca davacı vekilinin 06.07.2022 ve 04.12.2022 tarihli dilekçelerinde de davalı ... Başkanlığınca ödemenin yapıldığı kabul edilmiştir.) bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Birleştirilen dosyanın davalısı TREDAŞ vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı ve asıl davanın davalısı ... vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Aşağıda yazılı kalan harcın birleştirilen dosyanın davalısı TREDAŞ'tan alınmasına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacı ile asıl davanın davalısı ... Büyükşehir Başkanlığına iadesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.