"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1877 Esas, 2023/179 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 22. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/274 Esas, 2021/72 Karar
Taraflar arasındaki mükerrer ödenen kamulaştırmasız el atma bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 3428 parsel sayılı taşınmazın mülkiyeti ... ve ... üzerine kayıtlı iken idare aleyhine ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/22 Esas, 1997/763 Karar sayılı dosyası ile açılan kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında 195,00 m²lik kısmın bedeline hükmedildiğini, kararın 24.06.1998 tarihinde kesinleştiği ve bedelin davacılara ödendiğini, kesinleşen mahkeme kararına göre terkin işlemi gerçekleşmeden idarenin bilgisi dışında dava konusu parselin davalılara satıldığını, taşınmazın yeni hissedarları tarafından aynı yer için İstanbul Anadolu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/778 Esas sayılı dosyasında kamulaştırmasız el atma davası açıldığı ve taşınmazın 113,38 m²lik kısmında fiili el atma olgusunun gerçekleştiği tespit edilmekle, toplam 240.610.68 TL bedelin İstanbul Anadolu 24. İcra Müdürlüğünün 2014/5206 Esas sayılı dosyası ile ödendiğini, anılan karar gereği bedeli ödenen 113,38 m²lik kısmının terkin işleminin gerçekleştiği, tapudan terkini gerçekleşen bu kısmın taşınmazın ilk malikleri tarafından açılan ve bedeline hükmedilen 195,00m²lik yerin içinde kaldığını belirterek, idarece aynı yer için mükerrer ödenen 240,610,68 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/22 Esas sayılı dosyası ile açılan kamulaştırmasız el atma tazminatı davası 24.06.1998 tarihinde kesinleştiğinden taşınmazda mülkiyet hakkının idare lehine sona erdiğini, bu nedenle davalılara yapılan satış işleminin idareye karşı yok hükmünde olduğunu, yeni maliklerin aldıkları tazminatı iade etmeleri gerektiğini, dolayısıyla davalarının kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 3428 parsel sayılı 1.150.00 m² yüzölçümlü taşınmaz davalılar ... ve ... adına kayıtlı iken, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/22 Esas,1997/763 Karar sayılı dosyası ile ... aleyhine açılan kamulaştırmasız el koyma nedeniyle tazminat davasında 195 m²lik kısmın bedeline hükmedildiği ve tapudan terkinine karar verildiği, ancak 195.00 m²lik kısımın tapuda terkinine ilişkin mahkeme kararı infaz ettirilmeden, malikler ... ve ... ’ün 1.150.00 m² yüzölçümlü taşınmazı ... ve ...’ya 04.03.2011 tarihinde sattığı, taşınmazı satın alan yeni maliklerin İstanbul Anadolu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/778 Esas, 2014/75 Karar sayılı dosyası ile ... aleyhine kamulaştırmasız el atma nedeni ile tazminat davası açtığı ve açılan kabulüne karar verilerek taşınmazın 113.00m²lik bölümün bedeline hükmedilerek tapudan terkinine karar verildiği, eldeki davayı ise davacı idarenin 113.00m²lik bölümün ilk malikler tarafından açılan ve bedeline hükmedilen 195,00 m²lik yerin içinde kaldığını, aynı yer için mükerrer ödenen 240,610,68 TL'nin taşınmazı ilk maliklerden satın almak suretiyle edinen davalılar ... ve ... tahsiline karar verilmesi istemiyle açtığı anlaşılmış olup önceki maliklerin 195 m²lik yer karşılığı kamulaştırmasız el atma bedeli aldıkları gibi, bu yer terkin edilmeksizin taşınmazı satarak hem de satış bedelini aldıkları bu nedenle sebepsiz zenginleştikleri anlaşılmakla; mevcut tapu maliklerine karşı açılan davanın reddine ilişkin ilk derece mahkemesi kararına karşı davacı idare vekilince yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ettiğini ve 81.62 m²lik kısmın terkini istemine ilişkin İstanbul Anadolu 6.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/289 Esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiğini belirterek kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, mükerrer ödenen kamulaştırmasız el atma bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun(6098 sayılı Kanun ) 77 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 3428 parsel sayılı 1.150.00 m² yüzölçümlü taşınmaz davalılar ... ve ... adına kayıtlı iken, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/22 Esas,1997/763 Karar sayılı dosyası ile ... aleyhine açılan kamulaştırmasız el koyma nedeniyle tazminat davasında 195 m²lik kısmın bedeline hükmedildiği ve tapudan terkinine karar verildiği, ancak 195.00 m²lik kısımın tapuda terkinine ilişkin mahkeme kararı infaz ettirilmeden, malikler ... ve ... ’ün 1.150.00 m² yüzölçümlü taşınmazı ... ve ...’ya 04.03.2011 tarihinde sattığı, taşınmazı satın alan yeni maliklerin İstanbul Anadolu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/778 Esas, 2014/75 Karar sayılı dosyası ile ... aleyhine kamulaştırmasız el atma nedeni ile tazminat davası açtığı ve açılan kabulüne karar verilerek taşınmazın 113.00 m²lik bölümün bedeline hükmedilerek tapudan terkinine karar verildiği anlaşılmıştır.
3. Davacı idare; malikler tarafından açılan İstanbul Anadolu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/778 Esas, 2014/75 Karar sayılı dosyası ile taşınmazın 113.00m²lik bölümün bedeline hükmedildiği ve bu hükmedilen bölümün bedelinin maliklere ödendiğini ancak bu bölümün daha önce taşınmazın eski malikleri tarafından ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/22 Esas, 1997/763 Karar sayılı dosyası ile dava konusu edilen ve bedeline hükmedilen 195,00 m²lik yerin içinde kaldığını dolayısıyla aynı yer için mükerrer ödeme yapıldığını belirterek İstanbul Anadolu 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/778 Esas, 2014/75 Karar sayılı dosyası ile hükmedilen 240,610,68 TL'nin taşınmazı ilk maliklerden satın almak suretiyle edinen davalılar ... ve ... tahsiline karar verilmesi istemiyle eldeki davayı açtığı anlaşılmıştır.
4. Yapılan incelemede önceki maliklerin 195 m²lik yer karşılığı kamulaştırmasız el atma bedeli aldıkları gibi, bu yer terkin edilmeksizin taşınmazı satarak hem de satış bedelini aldıkları bu nedenle sebepsiz zenginleştikleri, anlaşıldığından taşınmazı sonradan satın alan mevcut tapu maliklerine karşı açılan davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
5. Her ne kadar davacı idare vekili tarafından dava konusu taşınmazın 81.62 m²lik kısmın terkini istemine ilişkin İstanbul Anadolu 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/289 Esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiğini belirtmiş ise de iş bu davanın sonucunun eldeki davaya etkili olmayacağı gözetilerek bekletici mesele yapılmamasında bir isabetsizlik görülmemiştir.
6.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.