"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/197 Esas, 2023/147 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, ... ilçesi, ... köyü 3227 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 12.02.2015 tarihli ve 2014/57 Esas, 2015/43 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 12.02.2015 tarihli ve 2014/57 Esas, 2015/43 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 01.06.2015 tarihli ve 2014/19902 Esas, 2015/9125 Karar sayılı kararı ile dosyadaki bilgi ve belgelerden dava konusu taşınmazın imar parseli olduğunun anlaşıldığı, somut emsal olarak incelenen taşınmaz da imar parseli olduğuna göre, dava konusu taşınmazın yapılacak karşılaştırmadan sonra bulunacak değerinden 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre düzenleme ortaklık payına karşılık gelecek şekilde herhangi bir indirim yapılmaması gerektiği halde, %24 oranında düzenleme ortaklık payı indirimi yapılarak değerlendirme yapılmış olması, dava konusu taşınmaz ve emsalin emlak vergisine esas tutulan asgari metrekare değerlerinin ilgili Belediye Başkanlığından 2014 yılı itibarıyla getirtilerek karşılaştırılması ve değerlendirmeye esas alınan oranlar fahiş ölçüde farklı olduğundan bu farklılık ve çelişkinin giderilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, dava konusu taşınmaz 7.472,01 m² olup 3.691,51 m²sinin kamulaştırıldığı, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda kamulaştırılan alan dışında kalan 3780,50 m²lik kısımda kamulaştırmadan dolayı değer kaybı olmayacağının bildirildiği, dosyada bulunan Karayolları Kamu Özel Sektör Ortaklığı Bölge Müdürlüğünün mahkemeye gönderdiği 25.06.2014 tarihli yazıda, otoyolun mevcut zemin kotunun yaklaşık 12 metre yukarısından viyadük ile geçecek şekilde projelendirildiği belirtilmiş olması karşısında bu yazıya göre Belediye Başkanlığından dava konusu taşınmazın imar durumunu ne şekilde etkileyeceği sorulup araştırılması ve daha sonra artan kısımda değer kaybı olup olmayacağı yönünde bilirkişi kurulundan ek rapor alınıp hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırmayla kamulaştırmadan arta kalan kısımda bu gelen yazıya göre davalının itirazında belirttiği gibi dava konusu taşınmazın istinat duvarıyla kapanmayacağı, yolun diğer kısmıyla bağlantısının kesilmeyeceği gerekçesiyle değer kaybı olmayacağını belirten bilirkişi kurulu raporu esas alınmak suretiyle karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 14.02.2019 tarihli ve 2018/103 Esas, 2019/81 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 14.02.2019 tarihli ve 2018/103 Esas, 2019/81 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde gerekçesi gösterilmeksizin bozma ilamına aykırı olacak şekilde farklı bir emsal incelemesi ile yeniden değer belirleyen rapora göre karar verilmesi, arta kalan kısımdaki değer azalışı ile ilgili olarak bozma ilamı doğrultusunda alınan ek rapor uyarınca dava konusu taşınmazın arta kalan 3.780,50 m²lik kısmında %2 oranında değer azalışı olacağı kanaatine varıldığı, bu durumda ilgili projenin getirtilmesi sağlanıp, bu proje eklenmek suretiyle otoyol kamulaştırması sebebiyle dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmında imar durumunun ne şekilde etkileneceği ilgili Belediye Başkanlığından sorularak, arta kalan kısmı için hesaplanan %2 değer azalış bedelinin yerinde olup olmadığı denetlenerek karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, tespit edilen bedelden acele kamulaştırma dosyasında depo edilen bedelin mahsubu ile fark bedele 06.06.2014 tarihinden ilk karar tarihine kadar faize hükmedilerek fazla depo edilen kamulaştırma bedeli ile faiz bedelinin iadesine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasının doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin yüksek olduğunu, taşınmazın arsa vasfında olduğunu kabul anlamına gelmeksizin imar parseli olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, emsal karşılaştırmasının kanunun aradığı şartlara uygun olarak yapılmadığını, emsal alınan taşınmazın uygun niteliğe sahip olmadığını, arta kalan kısmın yüzölçümü ve imar uygulamasına göreceği dikkate alındığında değer azalışı bedeline hükmedilmesinin hatalı olduğunu, müvekkili idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmemesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Mahukemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dava konusu taşınmazın bulunduğu ilçe ve mahalle adı ile ada ve parsel numarasının hükümde hatalı gösterilmesi suretiyle infazda tereddüt yaratılması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun’un 438 inci maddesi uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulüne, Mahkemenin gerekçeli kararının hüküm fıkrasının 2 nci paragrafında yer alan "Konak ilçesi, Kılcımescit Mahallesi, Ada no: 108 parsel no: 26"da kayıtlı" ibaresinin hükümden çıkartılmasına, yerine "... ilçesi, ... köyü 3227 parsel sayılı" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
26.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.