"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Kahta 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) 12.09.2022 Tarihli ve 2022/39 Değişik İş, 202244 Karar Sayılı Kararı
Tespit isteyenin dava dilekçesi ekinde sunmuş olduğu Leasing sözleşmesinde yetkili mahkemenin İstanbul Çağlayan Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkili olduğunun belirtildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul 4. Tüketici Mahkemesinin 18.11.2022 Tarihli ve 2022/14 Değişik İş, 2022/14 Karar Sayılı Kararı
Talepte bulunanın yerleşim yerinin Kahta/Adıyaman sınırları içerisinde olduğu, tespit istenen iş makinesinin Pütürge/Malatya’da bulunduğu, talepte bulunanın tacir olduğuna yönelik bir beyanının bulunmadığı, nitekim talebin de tüketici mahkemesi sıfatıyla Kahta Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine yöneltildiği, delil tespiti talep dilekçesinde esas hakkındaki davanın da tüketici mahkemesi sıfatıyla Kahta Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacağının açıkça belirtildiği, her ne kadar taraflar arasında yetki sözleşmesi yapılmış ise de, yetki sözleşmesinin tacirler veya kamu tüzel kişilerinin aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilecekleri, oysa ki eldeki dosyada talepte bulunanın tacir olduğuna yönelik bir iddia ve beyanının bulunmadığı, bu nedenle yetki sözleşmesinin geçerli olmadığı, diğer bir deyişle talepte bulunanın kendi yerleşim yerinde delil tespiti isteminde bulunmuş olmasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, delil tespiti istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6502 sayılı Kanun’un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrası şöyledir:
“Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilir.”
3. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki sözleşmesi” başlıklı 17 nci maddesi şöyledir:
“Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır.”
C. Değerlendirme
1. İnceleme konusu ihtilaf, yetki uyuşmazlığına ilişkin olduğundan görev hususu değerlendirilmemiştir.
2. Dosya kapsamından, delil tespitine ilişkin uyuşmazlık konusunda kesin yetki durumu bulunmadığı ve tarafların tacir olduğuna ilişkin iddianın da bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın, davanın açıldığı Kahta 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kahta 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
24.04.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.