"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2013/391 Esas, 2014/489 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tescili davasında Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar ... vd. (ölü malik ... mirasçılarından ... ve ...) vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kayseri ili, Kocasinan ilçesi, ... köyü 244 ada 114 parsel sayılı taşınmazın, kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; acele kamulaştırma dosyasında belirlenen bedeli kabul etmediklerini, % 10 oranında objektif değer artışı verilmesi gerektiğini, taşınmazın değeri konusunda rapor alınması gerektiğini beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... vd. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar ... vd. (ölü malik ... mirasçılarından ... ve ...) davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; örnek dosyalarda % 10 oranında objektif değer artışı uygulandığını, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini, kapitalizasyon faiz oranının yanlış belirlendiğini, % 10 oranında değer kaybı düşülmesinin uygun olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanunun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan ve taşınmaz mala bahçe niteliği vermeyen ağaçlara maktuen değer biçilmesi yerinde olduğu gibi taşınmazın zeminini 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla değerinin tespit edilmesinde yöntem olarak bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre bir kısım davalılar vekilinin aşağıdaki paragraflar haricindeki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmazın konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak, tespit edilen metrekare birim fiyatına ilave edilecek objektif değer artırıcı unsurun %10 oranında olacağı gözetilmeden, objektif değer artışı belirlemeyen ek bilirkişi raporuna göre eksik bedel tespiti hatalıdır.
5. Dava konusu taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde Kayseri Bölge İdare Mahkemesinin 11.11.2003 tarihli ve 2002/837 Esas, 2003/1343 Karar sayılı ilamı uyarınca konulan vakıf şerhi bulunduğu anlaşıldığından, vakfın türünün ve taviz bedeline tabi olup olmadığının, Vakıflar Genel Müdürlüğünden sorulması, taviz bedeline tabi ise Vakıflar Genel Müdürlüğü davaya dahil edilerek taviz bedelinin bu idarenin hesabına aktarılması gerektiği gözetilmeden, bu yönde bir inceleme ve araştırma yapılmayarak, bulunan m² birim bedelinin vakıf şerhi nedeniyle % 10 oranında indirilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
6. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anayasa Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararı göz önüne alındığında davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerekirken, davacı idare lehine vekâlet ücretinin hüküm altına alınması hatalıdır.
7. Taşınmazın tapu kaydında yer alan takyidatların hüküm altına alınan bedele yansıtılmasına ilişkin hüküm kurulmadığı ve bu hususun kamu düzenine ilişkin olup, resen gözetilmesi gerektiğinden bu sebeple de kararın bozulması gerekir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar ... vd. (ölü malik ... mirasçılarından ... ve ...) vekilince vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Davalılar ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
14.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.