"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/400 Esas, 2020/28 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonucu verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi, ... köyü 2757 ada 10 parsel ... taşınmazın, ... tarafından imar uygulamasına tabi tutularak, hissesinin bedele dönüştürüldüğünü, bedele dönüştürülen kısma idarece yaptırılan ... takdirinin düşük olduğunu, bedele dönüştürülen hisse için takdir edilen bedelin artırılmasını, belirlenecek bedelin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II.CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının imar uygulamasının iptali için dava açtığını, bu davanın bekletici mesele yapılmasını, idarece dava konusu taşınmazda imar uygulaması yapılmasına karar verildiğini, 17.06.2008 tarihli ve 2008/713 ... Encümen kararı ile yapılan uygulama sonucunda davacının ... köyü 2757 ada 10 ... parseldeki 138,29 m² hissesinden 00,00 m² düzenleme ortaklık payı kesildikten sonra bedele dönüştürüldüğünü, imar uygulama işleminin kesinleştiğini, davacının imar uygulama işlemi gerçekleştikten sonra işbu davayı açtığını, açılan davanın süre yönünden reddi gerektiğini, davacının talep ettiği beledin çok fahiş olduğunu belirterek, haksız ve hukuka aykırı olarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, duruşmalar sırasında işbu cevap dilekçesini tekrar etmiştir.
III.MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.12.2014 tarihli ve 2014/612 Esas, 2014/670 Karar ... ilamı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV.BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dosyada bulunan delil ve belgelerden davaya konu edilen alacağa esas ... Belediye Encümenin 17.06.2008 tarihli ve 2008/713 ... kararının iptali için davacı tarafından İstanbul 3. İdare Mahkemesinde açılan dava sonucunda Mahkemenin 30.06.2010 tarihli ve 2009/438 Esas, 2010/1112 Karar ... ilamı ile işlemin iptaline karar verildiği, davalı idare tarafından dava konusu taşınmazı da kapsayan bölgede 27.03.2014 tarihli ve 2014/770 ... kararla yeniden uygulama yapılması yönünde karar alındığı ve bu karara istinaden yapılan uygulama sonucunda tescil işlemlerinin yapıldığının beyan edildiği, bu durumda davalı ... tarafından iptal kararı üzerine yeniden yapılan uygulmaya ilişkin tüm belgeler getirtilip davacıya uygulama sonrası yer tahsis edilip edilmediği tahsis edilmişse tapu kayıtları getirtildikten sonra yapılacak inceleme sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
3. Dairemizin 29.02.2016 tarihli ve 2015/12668 Esas, 2016/3716 Karar ... kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
4. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; ... Belediye Encümeninin 17.06.2008 tarihli 2008/713 ... kararının İstanbul 3. İdare Mahkemesinin aldığı kararla iptal edildiği ve kesinleştiği daha sonra dava konusu taşınmazıda kapsayan bölgede yeniden imar uygulaması yönünden karar alındığı ve tescil istemlerinin yapıldığı, beyan edildiğinden bu konuda yapılacak araştırma ve inceleme sonucunda yeni bir imar uygulaması nedeniyle yer tahsisi edilmiş ve yer bedele çevrilmiş ise 20.08.2016 tarihinde kabul edilerek 07.09.2016 tarihli ve 29824 ... Resmî Gazete'de yayımlanan 6745 ... Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'na (2942 ... Kanun) eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca değer biçilmesi gerektiği hususunda bozmaya ilave gerektiği bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından, karar düzeltme talebinin kabulüne karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2. Mahkemenin 10.04.2023 tarihli ek kararı ile 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 305/A maddesi uyarınca hükmün vekâlet ücreti yönünden tamamlanmasına karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun yetersiz ve hatalı olduğunu, bedelinin çok düşük belirlendiğini, belirlenen bedelin gerçeği yansıtmadığını, faiz kararının encümen karar tarihinden işletilmesi gerektiğini, Hazine zararının oluştuğu tarih olan 2008 den itibaren faiz işletilmesi gerektiğini, davacı yararına nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın usulden reddedilmesi gerektiğini, uzlaşma dava şartının yerine getirilmediğini, bedelin fahiş olduğunu, emsal kıyaslamasının uygun olmadığını, emsal kıyaslamasının hatalı olduğunu, somut verilere dayanmadığını ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle tesis edilen ipotek karşılığının artırılması istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 3194 ... İmar Kanun'un 17/son maddesi.
3. 6745 ... Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 ... Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi.
4. 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesi.
3.Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki İstanbul ili, ... ilçesi, ... köyü 2757 ada 10 parsel ... taşınmaza 6745 ... Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 ... Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurullarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin tüm, davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. 20.08.2016 tarihinde kabul edilerek 07.09.2016 tarihli ve 29824 ... Resmî Gazete'de yayımlanan 6745 ... Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 ... Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesinin ikinci fıkrası ile getirilen; “Bu Kanun'un geçici 6 ncı maddesinin üçüncü, yedinci, sekizinci ve on birinci fıkra hükümleri, bu madde kapsamındaki davalar ve icra takipleri için de uygulanır. Devam eden dava ve icra takipleri ise, bu madde hükümlerine göre sonuçlandırılır.” hükmü uyarınca harç ve vekâlet ücretinin maktu olarak hesaplanması gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 ... Kanun'un 438 inci maddesnin 7 nci bendi gereğince kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan Büyülçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 10.04.2023 tarihli ve 2017/400 Esas, 2020/28 Karar ... ek kararı ile hüküm fıkrasına eklenen davacı Hazine lehine hükmedilen vekâlet ücretine ilişkin bentte yer alan "10.617,76 TL" sayısının çıkarılarak yerine ''3.400,00'' sayısının yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı Hazine idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davacıdan peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
11.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.