"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/489 Esas, 2023/115 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Diyarbakır 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/433 Esas, 2020/400 Karar
Taraflar arasındaki 2942 ... Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 ... Kanun) 27 nci maddesi uyarınca alınan acele kamulaştırma kararından vazgeçme nedeniyle ödenen bedelinin iadesi için yapılan icra takibine itirazın iptali davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
1. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; davacının paydaş olduğu Diyarbakır ili, Ergani ilçesi, ... Mahallesi 106 ada 51 parsel ... taşınmazın 3.000,00 metrekarelik kısmının Bakanlar Kurulu kararı ile Polis Güvenlik Noktası yapımı amacıyla kamulaştırmasına karar verildiğini, akabinde Ergani Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/160 D.iş Esas, ... dosyasında taşınmazın 508.755,20 TL bedelle acele kamulaştırması sonucu el konulmasına karar verildiğini, davalı tarafından el koyma bedelinin 08.09.2016 tarihinde çekildiğini, idare tarafından kamulaştırma işlemine yönelik olarak Ergani Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/44 Esas ... dosyasından kamulaştırma işleminden vazgeçildiği, bu nedenle davalıya kamulaştırma bedeli olarak çektiği 508.755,20 TL'nin faizi ile birlikte iadesinin talep edildiğini ancak iadenin yapılmadığını, bu nedenle davalı borçlu aleyhine Diyarbakır 9. İcra Müdürlüğünün 2019/19660 Esas ... dosyasında takip açıldığını, davalının sadece asıl olacak olan 508.755,20 TL'lik ödemeyi yaparak bakiye tutar yönünden takibe itiraz ettiğini, itirazın usul ve kanuna aykırı olduğunu, davalının 21.05.2018 tarihi itibarıyla temerrüte düştüğünü belirterek davalının Diyarbakır 9. İcra Müdürlüğünün 2019/19660 Esas ... dosyasına yapmış olduğu itirazın iptaline ve %20 icra inkâr tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Ergani Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/160 D.iş ... dosyasında acele kamulaştırma işlemi yapıldığını, akabinde Ergani Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/44 Esas ... dosyasında bedel tespiti ve tescil davası açıldığını, akabinde dosyada vazgeçme nedeniyle karar verildiğini, kararın taraflarınca istinaf edildiğini ve dosyanın halen istinaf aşamasında olduğunu ayrıca müvekkiline kamulaştırma bedelinin iadesi hususunda 21.08.2018 tarihli olduğu belirtilen tebligatın yapılmadığını, kamulaştırmadan vazgeçmenin kötü niyetli olduğunu savunarak davanın reddini ve %20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne, kamulaştırma bedelinin iadesine yönelik ihtarın davalıya usulsüz tebliğ edildiği, davalının takip tarihi itibari ile temerrüte düştüğü gerekçesi ile davanın kısmen kabul kısmen reddine, Diyarbakır 9. İcra Müdürlüğünün 2019/19660 Esas ... icra dosyasında 25.725,15 TL icra vekâlet ücreti, 23.148,36 TL tahsil harcı, 44,40 TL başvuru harcı ve 21,40 TL masraf olmak üzere toplam 48.939,31 TL yönünden itirazın iptali ile takibin bu miktar için devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacının icra inkâr tazminatı talebinin koşulları oluşmadığından reddine, reddedilen kısım yönünden davalının kötü niyet tazminat talebinin koşulları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukanda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle, davalının usulüne uygun ihtar ve süreyle temerrüde düşürülmesine rağmen kamulaştırma bedelini iade etmediğini, vazgeçme nedeni ile kamulaştırma bedel tespit ve tescil davasında verilen kararın tarihinin faiz başlangıç tarihi olarak alındığını, davalının vazgeçmeden haberdar olmasına rağmen bedeli yatırdığı vadeli hesabın vadesinin bozulacağı gerekçesi ile iade etmediğini, icra takibine de itiraz edildiğini, mahkemenin temerrüt oluşmadığından faiz talep edilemeyeceğine ilişkin gerekçesinin yerinde olmadığını, icra inkar tazminatının yasal unsurlarının oluşmasına rağmen reddedildiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle, mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, davanın reddi ile davalı lehine kötüniyet tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, vazgeçme nedeni ile karar verilmesine yer olmadığına karar verilen kamulaştırma bedel tespit ve tescil davasının kesinleşmediğini, ödeme emrinin tebliğinden sonraki süresi içinde asıl alacağın ödendiğini, feriler yönünden itiraz edildiğini ve ferilerin davacı yanca talep edilemeyeceğini, temerrüdün şartlarının oluşmadığını, iade ihtar yazısının usulsüz tebliğ edildiği, takip tarihi itibari ile de temerrüt oluşmayacağını, bedelin iadesine dair bir mahkeme hükmü bulunmadığını, davalının icra takibine sebebiyet vermediğini, diğer hissedarlar hakkında açılan davaların reddine karar verildiğini, davacı kurum lehine tapu kaydında dava konusu kamulaştırma alanı üzerinde halen şerhi söz konusu olup, hukuki el atmasının devam ettiğini, alacağın zamanaşımına uğradığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukanda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Borçlu tarafından takipten sonra ve davadan önce asıl borç itiraza uğramadan ödenmiş ise de itiraz sonucu takip anapara dışında kalan miktar için tamamen ... olmakla, -icra takibi ile borçlu temerrüde düştüğünden- icra takibi ile ödeme tarihi arasında geçen süre için asıl alacağa işleyen yasal faiz, icra takip giderleri, vekâlet ücreti gibi feri alacaklar yönünden ... takibin devamı için itirazın iptali davası açılmasında davacının hukuki yararı olduğu ne var ki, icra takibinden sonraki süreçte tahakkuk eden ve işleyen bu feri taleplere ilişkin hesaplamalar kararın infazı aşamasında icra müdürlüğünce yapılacak hesapla yerine getirileceğinden, (bu konuda çıkması muhtemel ihtilaf ise icra hukuk mahkemeleri tarafından değerlendirileceğinden) mahkemece takipten sonra işleyen fer'iler ile ilgili olarak, rakam ve miktar belirtilmeksizin yalnızca alacak kalemleri belirtilerek itirazın iptali ve takibin devamına, takipten sonra yapılan ödemenin infaz aşamasında dikkate alınmasına karar vermekle iktifa edilmesi gerekirken, bilirkişiye hesap yaptırılmak suretiyle hüküm kurulması doğru görülmediğinden mahkeme kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukanda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Teniyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
1. Uyuşmazlık, temel olarak itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 21 inci ve 27 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalanna, dayandıktan belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallan ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler karann bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemişür.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.