"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/293 Esas, 2023/690 Karar
KARAR : Direnme
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya kısmen direnme kararı verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili ile asli müdahil ve davalı ... vd. vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilerek tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, Sincan ilçesi, .../... Mahallesi, 538 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; teklif edilen bedelin çok düşük olduğunu, taşınmazın gerçek değerinin tespiti gerektiğini belirtmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; teklif edilen bedelin çok düşük olduğunu, taşınmazın gerçek değerinin tespiti gerektiğini belirtmiştir.
3. Asli Müdahil ... Petrol Ürünleri Oto.İnş.Giy.Gıd.San.Tic Ltd. Şti. vekili dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz üzerinde müvekkiline ait akaryakıt istasyonu bulunduğunu, belirlenecek muhdesat bedelinin müvekkiline ait olduğunu savunarak davaya müdahale talebinde bulunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 19.03.2019 tarihli ve 2017/52 Esas, 2019/120 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, asli müdahil ... Petrol Ürünleri A.Ş. ve davalılar ... vd. vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.01.2021 tarihli ve 2019/2386 Esas, 2021/44 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmaza taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak, değer biçilmesi ve muhdesat bedelinin depo ettirilerek muhdesatın tespitine ilişkin mahkemenin 2017/118 Esas sayılı dosyası kesinleştiğinde bedelin birikmiş faiz ve nemalarıyla birlikte hak sahiplerine ödenmesine karar verilmesi doğru görülerek İlk Derece Mahkemesi kararının ödemeye ve faize ilişkin bentleri düzeltilmek suretiyle yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare, asli müdahil ... Petrol Ürünleri A.Ş. ve davalılar ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın imar düzenlemesi sonucu meydana gelen imar parseli olup olmadığı, ilgili Belediye İmar Müdürlüğü ile Tapu Müdürlüğünden ayrı ayrı sorularak bilirkişi raporunun denetlenmesi gerekirken böyle bir araştırma yapılmadan hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın imar parseli olduğu kabul edilerek değer belirlenmesi ve dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan akaryakıt istasyonunda bulunan yakıt tankları, akaryakıt pompaları, elektrik tesisatı ve diğer makine ve teçhizattan taşınması mümkün olanların demontaj, nakliye ve montaj bedelinin, taşınması mümkün olmayanların ise bedellerinin, yine varsa yapıların bayındırlık birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı da düşülmek suretiyle bedellerinin KDV eklenmeksizin tespiti için makine ve elektrik mühendisinin de katılımı ile oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde keşif yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, denetime imkan vermeyen rapora göre yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Direnme Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin 15.03.2023 tarihli ve 2022/293 Esas, 2023/690 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmının bir numaralı bendine direnilmesine iki numaralı bendine uyulmasına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve asli müdahil ... Petrol Ürünleri A.Ş. ve davalı ... vd. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; direnme kararının doğru olmadığını, emsal karşılaştırmasının usulüne uygun yapılmadığını, arta kalan kısmın kamulaştırılması için koşulların oluşmadığını, muhdesat bedelinin fazla belirlendiğini, kira ve intifa hususlarının gözetilmediğini, Sincan Tapu Müdürlüğünce bu yüzden işlem yapılamadığının bildirildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2.Asli müdahil ve davalı ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, muhdesatın bedelinin ve objektif değer artışının müvekkili şirkete ödenmesi gerektiğini, boş arsa üzerine akaryakıt istasyonu kurup işletmeye açılması için müvekkili şirketin harcamaları yaptığını, mevcut akaryakıt istasyonunu kurup, işletilir hale getirdiğini ve yer değerine en az %50 oranında objektif değer artışı sağladığını bu değer artışının Şirkete ait olması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ve 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince dosyanın tetkikinden; dava konusu taşınmazın ifrazen geldiği 538 ada 1 parsel sayılı taşınmaz tapu kaydının incelenmesinde, imar uygulaması sonucunda 12.12.1996 tarihli ve 14495 Yevmiye nolu işlemle tapuya tescili yapılan imar parseli olduğu kabulü ile değerinin tespit edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından, Bölge Adliye Mahkemesince verilen kısmen direnme kararı yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekili ile asli müdahil ... Petrol Ürünleri A.Ş. ve davalı ... vd. vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA,
Temyiz edenlerden peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.