"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2440 Esas, 2023/808 Karar
KARAR : Kabul/ Konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini istemine ilişkin asıl ve kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin birleştirilen davalarda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Bilecik ili, ... ilçesi, ... köyü, 216 ada 9 parsel (eski 481 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırılan kısmının kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2. Birleştirilen dava dilekçesinde özetle; davalı ... Müdürlüğünün kamulaştırma işlemi yapmaksızın dava konusu taşınmaza dolgu yapmak, asfalt dökmek ve fiilen kullanmak suretiyle kamulaştırmasız el attığını, bu hususu mahkeme kararıyla tespit ettiklerini belirterek davacının uğradığı zararların tazmini konusunda talep hakları saklı kalmak koşuluyla taşınmaza yönelik el atmanın önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin düşük olduğunu, taşınmazda akaryakıt istasyonu bulunduğunu, parselin tamamına ruhsat verildiğini, ağaçlara ilişkin tutanağı sunduklarını, kamulaştırma sırasında taşınmaza zarar verildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 06.07.2021 tarihli ve 2018/226 Esas, 2021/492 Karar sayılı kararı ile asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin 06.07.2021 tarihli, 2018/226 Esas, 2021/492 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.12.2021 tarihli ve 2021/1218 Esas, 2021/1823 Karar sayılı kararıyla dava konusu taşınmazın arazi niteliğinde olduğu kabul edilerek, net gelir esas alınarak üzerinde bulunan yapıya resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumlarına göre değerinin tespit edilmesinin ve belirlenen el atılan yer bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesinin doğru olduğunu, ancak faiz, takyidatların bedele yansıtılması ve vekâlet ücreti yönünden İlk Derece Mahkemesi kararını düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 07.12.2021 tarihli ve 2021/1218 Esas, 2021/1823 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın kamulaştırılan bölümünde yer alan parke kilit taşı ve dolgu malzemesi bedeli hesaplanırken 2018 yılı birim fiyatlarından geriye doğru dava tarihine endeks uygulamak suretiyle hesaplama yapan, denetime ve hüküm kurmaya elverişli olmayan rapora dayanılarak bedel belirlenmesi hatalı olduğundan kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekilince temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, rapora itirazlarının dikkate alınmadığını, iade kararı dışında hususlar barındırdığını, usuli kazanılmış hak ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.