"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/20 Esas, 2023/518 Karar
KARAR : Esastan ret /Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/71 Esas, 2021/524 Karar
Taraflar arasındaki 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) mülga 17 nci maddesine dayanan tapu iptal ve tescil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili ve bir kısım davalılar vekili Avukat ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun bir kısım davalılar yönünden esastan reddine, davacı idare yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, davalı ... vekili tarafından İlk Derece Mahkemesince verilen karara karşı istinaf yoluna başvurulmadığı gözetilerek Bölge Adliye Mahkemesince yeniden kurulan hükümde davalı ... aleyhine düzeltilen hususlarla sınırlı olarak temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; dava konusu İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, ... Mahallesi 627 parsel ... taşınmazın usulüne uygun olarak kamulaştırıldığını, kamulaştırma bedelinin banka hesabına yatırılarak noter tebligatının yapıldığını, taşınmaz maliklerince müvekkili idare aleyhine Çatalca 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/223 Esas, 1999/86 Karar ... ve Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/277 Esas, 1999/275 Karar ... dosyalarında tezyidi bedel davası açıldığını ve hükmedilen bedelin müvekkili idarece ödendiğini, böylece kamulaştırma işleminin kesinleştiğini, buna karşılık davalı tarafça tapuda ferağ verilmediğini, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili idare adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin aradan uzun yıllar geçmesinden dolayı kamulaştırma işlemine ilişkin hukuki süreç konusunda net bir bilgi sahibi olmadığını, ancak davacı idare tarafından dosyaya sürecin tamamlandığına dair belgeler ibraz edilmesi durumunda davanın esasına yönelik herhangi bir itirazlarının bulunmadığını, ayrıca davanın açılmasına müvekkilleri sebebiyet vermediğinden aleyhlerine yargılama gideri ve vekâlet ücreti hükmedilmemesini, davalı taraf lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Bir kısım davalılar vekili Avukat ... cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın davacı idare adına tescili için idare tarafından dava öncesinde herhangi bir girişimde bulunulmadığını, davanın açılmasında kusurun idareye ait olduğunu, bu nedenle davanın açılmasında kusuru bulunmayan müvekkilleri aleyhine yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmesinin yerinde olmayacağını, kamulaştırma davalarında davacı idare lehine yargılama giderine ve vekâlet ücretine hükmedilemeyeceğini, her ne kadar dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin davacı idarece ödendiği belirtilmişse de yapılan ödemelere dair herhangi bir belgeye ulaşılamadığını ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulü ile taşınmazın davalı ... ile diğer davalıların murisleri ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline, tapu maliki ..., ... ve ...'ndan mirasçılarına intikal eden paylar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ile bir kısım davalılar vekili Avukat ... istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın usulüne uygun olarak kamulaştırıldığını, kamulaştırma bedelinin banka hesabına yatırılarak noter tebligatlarının yapıldığını, taşınmaz maliklerince müvekkili idare aleyhine tezyidi bedel davası açıldığını ve hükmedilen bedelin müvekkili idarece ödendiğini, böylece kamulaştırma işleminin kesinleştiğini, buna karşılık davalı tarafça tapuda ferağ verilmediğini, dava konusu taşınmaz maliklerinin kamulaştırma işleminden haberdar olduğunu, bu gerekçe ile bir kısım malikler yönünden davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Bir kısım davalılar vekili Avukat ... istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın davacı idare adına tescili için idare tarafından dava öncesinde herhangi bir girişimde bulunulmadığını, davanın açılmasında kusurun idareye ait olduğunu, davanın açılmasında kusuru bulunmayan müvekkilleri aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, kamulaştırma davalarında davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini, her ne kadar dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin davacı idarece ödendiği belirtilmişse de yapılan ödemelere dair herhangi bir belgeye ulaşılamadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı idare tarafından ibraz edilen kamulaştırma evrakı, veraset ilamları ve tüm dosya kapsamına göre; dava konusu taşınmazda davalı murisleri ..., ..., ..., ... ve davalılardan ... hisseli malik iken taşınmazın 1996 yılında idarece kamulaştırıldığı ve noter tebliğ evraklarının taşınmazda hak sahipleri ... (ölüm yılı 1981), ... (ölüm yılı 1994), ...'in (ölüm yılı 1948) o tarihteki mirasçıları olan davalı ... ile sonradan vefat eden bir kısım davalı murisleri ...'e usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, o tarihte murislerinin yegane mirasçıları ve hak sahibi konumunda olan ... ve ... ... tarafından Çatalca 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/223 Esas, 1999/86 Karar ve Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/277 Esas, 1999/275 Karar ... dosyaları ile tezyidi bedel davası açıldığı, yapılan yargılamalar sonucu artırılmasına karar verilen bedellerin Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiği ve dosyada mevcut tahakkuk müzekkeresi ve verile emri yazılarına bağlanarak idarece ... ve ...'a ödenmek üzere tahsis edildiğinin anlaşıldığı, bu durumda dava konusu taşınmazda davalı muris ve kök murisleri ..., ..., ..., ... ile davalılardan ... payları yönünden davanın tümüyle kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde tezyidi bedel davası açanlar olarak sadece ... ve ... payları yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmesinin doğru görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun bir kısım davalı yönünden esastan reddine, davacı idare yönünden kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın davacı idare adına tescili için idare tarafından dava öncesinde herhangi bir girişimde bulunulmadığını, davanın açılmasında kusurun idareye ait olduğunu, davanın açılmasında kusuru bulunmayan müvekkili aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, kamulaştırma davalarında davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin mülkiyet hakkının ihlali sonucunu doğurduğuna ilişkin Yüksek Mahkeme kararları bulunduğunu, ayrıca resen tespit edilecek nedenlerle kararın bozulması gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Bir kısım davalı vekili Avukat ... temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; ayrıca müvekkillerine ait taşınmaza ilişkin kamulaştırma bedeli ödenmediğinden dolayı kamulaştırma işleminin geçersiz olduğunu, verilen kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak 2942 ... Kanun'un mülga 17 nci maddesine dayanan tapu iptal ve tescili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un mülga 17 nci maddesi ile 24.04.2001 tarihli 4650 ... Kanun’un 21 inci maddesi ile 2942 ... Kanun'a eklenen ana kanuna işlenemeyen geçici 1 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dosya kapsamında yer alan bilgi ve belgelere göre; dava konusu İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, ... Mahallesi 627 parsel ... 3.600,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 1996 yılında davacı idare tarafından Sazlıdere Barajı inşaatı sebebiyle kamulaştırılmasına karar verildiği, kamulaştırmanın yapıldığı tarihte dava konusu taşınmaza ait 3/16'şar payın ... (...), ..., ... (...), ... adına ve 4/16 payın ... adına kayıtlı olduğu, noter kanalıyla yapılan kamulaştırma tebligatlarının kamulaştırma tarihinde sağ olan ... (...) ile ... adlarına ve her birinin kendisine ait 3/16 payına yönelik çıkartıldığı, tebligatların muhatapların kendisine bizzat tebliğ edildiği, kamulaştırma tarihinde hayatta olmayan diğer paydaşların paylarına yönelik mirasçıları ... (...) ile ... adına çıkartılan noter tebligatlarına dosyada rastlanmadığı, bununla beraber ... tarafından Çatalca 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/277 Esas, 1999/275 Karar ... dosyasında tezyidi bedel davası açıldığı, yargılama sonucunda ...'in kendisine ait 3/16 payına düşen oranda bedelin artırılmasına karar verildiği ve artırılan bedelin ödenmesine dair davacı idare tarafından tahakkuk müzekkeresi ve ödeme emri tanzim edildiği, ... tarafından Çatalca 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/223 Esas, 1999/86 Karar ... dosyasında tezyidi bedel davası açıldığı, yargılama sonucunda ...'ın kendisine ait 3/16 payına düşen oranda bedelin artırılmasına karar verildiği ve artırılan bedele ilişkin İstanbul 12. İcra Müdürlüğünün 1999/2268 Esas ... dosyasında ilamlı icra takibine başlandığı, bu kapsamda artırılan bedelin ödenmesine dair davacı idare tarafından tahakkuk müzekkeresi ve ödeme emri tanzim edildiği, yine ... tarafından Çatalca 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1996/242 Esas, 1999/90 Karar ... dosyasında ayrı bir tezyidi bedel davası açıldığı, yargılama sonucunda ...'ın hissesine düşen 5/16 oranda bedelin artırılmasına karar verildiği, artırılan bedele ilişkin İstanbul 8. İcra Müdürlüğünün 1999/7948 Esas ... dosyasında ilamlı icra takibine başlandığı, bu kapsamda artırılan bedelin ödenmesine dair davacı idare tarafından tahakkuk müzekkeresi ve ödeme emri tanzim edildiği anlaşılmaktadır.
3. 2942 ... Kanun’un 17 nci maddesine göre, kamulaştırılan taşınmazın kamulaştırmayı yapan idare adına tesciline karar verilebilmesi için davadan önce kamulaştırma işleminin usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi ile birlikte kamulaştırma bedeli ile artırılan bedelin koşulsuz olarak mal sahibi adına bankaya bloke edilmesi gerekmektedir.
4. Somut uyuşmazlıkta, ...'in kendisine ait 3/16 payı ile ...'ın kendisine ait yine 3/16 payına ilişkin kamulaştırma işlemi usulüne uygun olarak tebliğ edildiği gibi, sözü edilen paylar ile birlikte kamulaştırma tarihinde hayatta olmayan ... (...), ... ve ...'dan bir kısım davalı murisi ...'a intikal eden paylar yönünden tezyidi bedel davası açılarak artırılan bedelin koşulsuz olarak mal sahibi adına bloke edildiği tespit edildiğinden, sözü edilen paylar yönünden davanın kabulüne karar verilmesi yerindedir.
5. Buna karşın; kamulaştırma tarihinde hayatta olmayan ... (...), ... ve ...'dan davalı ...'e intikal eden paylar yönünden noter tebligatı, tezyidi bedel davası veya kamulaştırma bedelinin depo edildiğine dair bir belgenin dosyaya sunulmadığı anlaşılmış, çekişmesiz kamulaştırma bedelinin bankaya bloke edilip edilmediği, şayet bloke edilmişse bloke edildiğine ilişkin makbuz, dekont ve benzeri belgelerin ilgili idareden ve bankadan sorularak alınacak yazı cevapları doğrultusunda karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüne, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalılardan peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde iadesine,
Dosyanın 6100 ... Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.