"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/72 Esas, 2023/320 Karar
KARAR : Esastan ret/Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Denizli 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/339 Esas, 2021/519 Karar
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Denizli ili, Merkezefendi ilçesi, ... Mahallesi, 908 ada 18 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı idarece teklif edilen bedelin taşınmazın rayiç değerinin çok altında kaldığını, davaya konu taşınmazın konumu itibarıyla değerli olduğunu savunarak, gerçek değerinin tespitini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile tespit edilen kamulaştırma bedeline dava dört ay içinde sonuçlandırılmadığından 04.11.2020 tarihinden karar tarihi olan 02.11.2021 tarihine kadar yasal faiz işletilerek davalıya derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; tespit edilen kamulaştırma bedelinin çok yüksek olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun bilimsellikten uzak olup usul ve kanuna aykırı olduğunu, taşınmaz üzerindeki binanın II-A grubu yapı sınıfından olduğunu, hesaplamanın hatalı yapıldığını, tespit edilen kamulaştırma bedelinden makul bir oranda ayrıca indirim yapılması gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; tespit edilen kamulaştırma bedelinin oldukça düşük olduğunu, taşınmazın gerçek değerini yansıtmadığını, taşınmazın üzerindeki yapının değerinin hatalı hesaplandığını, yüksek oranda yıpranma payı düşüldüğünü, yıpranma payı düşüldükten sonra ayrıca binada eksiklik olduğundan bahisle indirim yapılmış olmasının doğru olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; arsa niteliğindeki davaya konu taşınmazın zeminine 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca, emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak aynı bölgeden istinaf incelemesi için gelen dosyalar incelendiğinde (Denizli 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01.10.2021 tarihli ve 2020/423 Esas, 2021/260 Karar ... dosyasında, Denizli ili, Merkezefendi ilçesi, ... Mahallesi, 616 ada 38 parsel ... taşınmaz için 02.06.2020 dava tarihi itibarıyla metrekare bedelinin 1.610,00 TL olarak; yine Denizli 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 22.09.2021 tarihli ve 2020/107 Esas, 2021/341 Karar ... dosyasında, Denizli ili, Merkezefendi ilçesi, ... Mahallesi, 616 ada 36 parsel ... taşınmaz için 02.06.2020 dava tarihi itibarıyla metrekare bedelinin 1.610,00 TL olarak; Denizli 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01.10.2021 tarihli ve 2020/424 Esas 2021/261 Karar ... dosyasında, Denizli ili Merkezefendi İlçesi, ... Mahallesi, 616 ada 41 parsel ... taşınmaz için 02.06.2020 dava tarihi itibarıyla metrekare bedelinin 1.668,00 TL olarak belirlendiği), taşınmazlar için tespit edilen birim metrekare bedeller uygun bulunarak istinaf başvurularının esastan reddedildiği, davaya konu taşınmaz ile söz konusu taşınmazların imar durumlarının aynı olduğu, tüm bu nedenlerle dosya kapsamında alınan 03.07.2020 tarihli bilirkişi raporunda taşınmazın zemini için tespit edilen 1.700,00 TL metrekare birim bedel yerinde olup, işbu bedel üzerinden hüküm tesis edilmesi gerektiği, öte yandan taşınmaz üzerinde bulunan yapının özellikleri dikkate alındığında yapı sınıfının 3-A grubu olarak doğru belirlendiği, yıpranma payı düşülerek değerinin tespit edilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tespit edilen kamulaştırma bedelinin çok yüksek olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak; üzerindeki yapıya ise aynı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatı esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.