"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/543 Esas, 2023/866 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bartın 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/376 Esas, 2021/665 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı ... vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bartın ili, Merkez ilçesi, ... köyü 111 ada 18 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kapitalizasyon faiz oranının %4 alınmasının yanlış olduğunu, dava konusu taşınmazda gelir metodunda münavebeye alınan ürünlerin verim değerlerinin yüksek masrafların ise düşük alındığından net gelirlerin yüksek hesaplandığını, dava konusu taşınmazın bulunduğu yörede bilirkişilerin belirttiği üzere bu kadar çok yüksek verim alınmasının mümkün olmadığını, bilirkişilerin taşınmaza belirlediği bedelin çok yüksek olduğunu, dava konusu taşınmazın üzerindeki ağaçların bakımları tam yapılmış kültür ağaçları gibi değerlemesinin yapılmasının hatalı olduğunu, taşınmazdaki bina değerinin belirlenmesinde yıpranma payı oranının düşük tutulduğunu, kıymet takdiri komisyonunun belirlediği bedellerin kanuna uygun olduğunu, idareleri lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle;
öncelikle istinaf incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasını talep ettiklerini, 28.09.2021 tarihli bilirkişi raporunda belirlenen bedelin hem çok düşük hem de hükme esas almaya elverişli olmadığını, kapitalizasyon faiz oranının %3 uygulanması gerektiğini, dava konusu taşınmazın özellikleri ve değer artırıcı yönlerinin tam bir şekilde tespit edilerek objektif değer artışının %100 ve üzeri hesaplanması gerektiğini, münavebe ürünü olarak en ucuz ürün olan, hiç bir ekonomik getirisi bulunmayan ve bölgede çok da yetiştirilmeyen silajlık mısır, fiğ ve buğday samanının alındığını ancak bölgenin münavebe ürünleri taze fasulye, domates, salatalık, sadece bölgede yetişen kara lahana olduğunu, dava konusu taşınmazda bulunan tek katlı kargir ev bedelinin düşük hesaplandığını, dava konusu taşınmazın üzerindeki yapılarda yıpranma payının son derece düşük alındığını, müvekkillerinin enflasyon ve kur artışları karşısında maddi olarak mağdur duruma düştüğünü belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak yeniden talepleri doğrultusunda karar verilmesi talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinin uygun olduğu, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda dava konusu taşınmazın niteliği ve konumuna göre kapitalizasyon faizi ile objektif değer artırıcı unsur oranlarının yerinde olduğu, dava tarihi itibarıyla taşınmazın özelliklerine uygun şekilde objektif değer artışının belirlendiği, bilirkişi kurulunun kanuna uygun olarak oluşturulduğu, belirlenen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, 2021 yılı ürün münavebe listesine uygun şekilde uygun şekilde rapor hazırlandığı, bu yönüyle itirazların yerinde olmadığı anlaşılmakla kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkin bir isabetsizlik bulunmadığı, her ne kadar kıymet takdir raporunda taşınmaz üzerinde yapı ve ağaç bulunduğuna ilişkin bir tespit bulunmuyor ise de mahkemece yapılan keşif gözlemi ve bilirkişilerce dosyaya sunulan fotoğraflara göre dava konusu taşınmazın üzerinde prefabrik yapı ve harabi yapı ve ağaçların bulunduğu, taşınmazın üzerindeki ağaçlara ilçe tarım verilerini göre, yapılara Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanan yapı yaklaşık birim maliyetleri hakkındaki tebliğe göre m² birim fiyatı uygulanıp yıpranma payı da düşülerek değer biçilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı ve davalı aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmemesi doğru görüldüğünden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür
2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak, üzerindeki yapılara resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumu dikkate alınmak suretiyle değer biçilerek adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalı ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalı ...'dan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.