"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/684 Esas, 2023/700 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sivas 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/411 Esas, 2021/288 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ile davalı ... Akaryakıt İnş.Ltd.Şti. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Sivas ili, ... ilçesi, ... Mahallesi ... ada ... parsel (ifrazen ... ada ... parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalı ... Akaryakıt İnş. Ltd.Şti. Vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen emsalin uygun olmadığını, kamulaştırma bedelinin yüksek belirlendiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Akaryakıt İnş. Ltd.Şti. vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; 3.122,69 m²lik kısmı kamulaştırmaya konu edilip sadece bu kısım yönünden kamulaştırma bedeli tespit edilmesine rağmen; mahkemece ... ada ... parsel sayılı 30.646,67 m² büyüklüğündeki taşınmazın tamamının davacı ... adına tesciline karar verilmesinin hatalı olduğunu, m² birim fiyatının düşük belirlendiğini, emsal olarak alınan taşınmazın uygun olmadığını, kısmi kamulaştırmadan arta kalan kısmın değer kaybının hesaplanması gerektiğini, kararının hüküm kısmında (1 ve 2 no'lu maddeler) tek davalı varmış gibi karar oluşturulmasının kararı infaz edilemez hale getirdiğini, 08.02.2021 tarihinden ödeme tarihine kadar faiz işletilmesine karar verilmesi gerekirken sadece karar tarihine kadar (bu tarihle sınırlandırılarak) faiz işletilmesinin hatalı olduğunu, her bir davalı için ayrı ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek belirterek kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi maddesi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesine ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek davalılara ödenmesine ilişkin İlk Derece Mahkemesince verilen karar yerinde olduğunu, dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan bölümünün imar durumu, yüzölçümü, geometrik durumu ve yapılacak kollektörün kamulaştırılacak alanda kalması ve bu kollektör hattının henüz yapılmamış olması gibi unsurlar gözönünde tutulduğunda kalan kısım için herhangi bir değer azalışı hesaplanmamış olmasının uygun olduğu belirtilerek istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf nedenlerini tekrar etmiş, dava konusu taşınmazın 3.122,69 m²lik kısmının kamulaştırmasına karar verilmesini talep edilmesine rağmen taşınmazın tamamı hakkında karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Akaryakıt İnş. Ltd. Şti. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf nedenlerini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... İnşaat Mühendislik. Ltd. Şti vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın 3.122,69 m²lik kısmının kamulaştırılmasına karar verilmesi talep edilmesine rağmen taşınmazın tamamı hakkında karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere,uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre; taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu parsel ... ada ... parsel olup ifraz sonucunda ... ada ... ve ... parsellere ayrılmıştır. İfraz sonucu oluşan ... ada ... parselin 30.646,67 m²lik yüzölçümünün olduğu, davacı idare tarafından 3.122,69 m²lik kısmının kamulaştırılmasının talep edildiği ve mahkemece de bu kısmın bedeline hükmedildiği anlaşıldığından ... ada ... parsel sayılı taşınmazın tamamının tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmesi doğru görülmediği gibi hükümde davalının birden fazla olduğu gözetilmeksizin infazda tereddüt uyandıracak şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Taraf vekillerinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının;
a) (1) numaralı bendinde yer alan "davalının hissesine" ibaresi hükümden çıkarılarak yerine " 3.122,69 m²lik kısmın davalıların hisselerine" ibaresinin yazılması,
b) (2) numaralı bendinde yer alan "davalı adına kayıtlı hissenin" ibaresinin hükümden çıkarılarak yerine sırasıyla "12.01.2021 tarihli fen raporunda A harfi ile gösterilen 3.122,69 m²lik kısmının davalılar adına olan" ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idare ve davalı ... İnşaat Mühendislik Nakliye Akaryakıt Makina Turizm Taahhüt Oto Kiralama Ticaret ve Sanayi Limited Şirketinden peşin alınan temyiz harçlarının istek hâlinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.