"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/375 Esas, 2021/373 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ve yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Yalova ili, Altınova ilçesi, ... Mahallesi 1389 (ifrazen 341 ada 55 parsel) ve 1391 (ifrazen 341 ada 58 parsel) parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescili ve yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin çok düşük olduğunu, sulu ve taban arazi olan dava konusu taşınmazın m²sinin 150 TL’den aşağı olmaması gerektiğini beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 11.11.2015 tarihli ve 2014/77 Esas, 2015/424 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 11.11.2015 tarihli ve 2014/77 Esas, 2015/424 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; aynı bölgeden intikal eden ve Dairemizin 2015/15251 Esas, 2016/6612 Karar sayılı ilamı ile denetimden geçen Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/476 Esas sayılı dava dosyasında 02.05.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza komşu olup aynı amaçla kamulaştırılan benzer nitelikteki 1336 parsel sayılı taşınmazın metrekaresine 194,33 TL değer biçildiği, Dairemizin 2016/25542 Esas sayılı ilamı ile denetimden geçen Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/214 Esas, 2015/621 Karar sayılı dosyasında 02.05.2014 değerlendirme tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza komşu olup aynı amaçla kamulaştırılan benzer nitelikteki 310 parsel sayılı taşınmazın metrekaresine 207,76 TL değer biçildiği gibi yine Dairemizin 2015/326 Esas sayılı ilamı ile denetimden geçen Yalova 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/134 Esas, 2013/528 Karar sayılı dosyasında benzer nitelikteki komşu 1336 ve 1338 parsel sayılı taşınmazların metrekaresine 23.03.2012 tarihi itibarıyla 158,00 TL değer biçildiğinden alınan rapor inandırıcı olmadığı bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi, tapu maliklerinden ...’nin veraset ilamı taraflardan temin edilip taraf teşkili denetlenmeden eksik inceleme ile karar verilmesi ve bir kısım davalılar vekili dava konusu taşınmazın ifraz öncesi olan 345 parsel sayılı taşınmazın daha önce kamulaştırılan bölümü olduğunu ileri sürdüğünden, dava konusu taşınmazların ifraz öncesi olan 345 parsel sayılı taşınmazın ve bu taşınmazın ifrazından oluşan taşınmazların tapu kayıtları ilk tesisinden itibaren tüm tedavülleri ile birlikte ilgili Tapu Müdürlüğünden, dava konusu taşınmazda davacı idare tarafından yapılan ilk kamulaştırma nedeniyle açılan tespit ve tescil davasının dosya numarası ise taraflardan sorulmak suretiyle tespit edilip mahkemesinden getirtilerek, iş bu dosyada taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmına değer azalışı verilip verilmediği veyahut kullanılamaz hale geldiğinden bahisle bedeline hükmedilen bölüm olup olmadığı var ise bu bölümlerin eldeki davada kamulaştırılması talep edilen kısım içinde kalıp kalmadığı denetlenmeden eksik inceleme ile karar verilmesi nedenleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 29.03.2021 tarihli ve 2018/375 Esas, 2021/373 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; lehe vekâlet ücretine hükmedilmemesinin usulü kazanılmış haklarına aykırı olduğunu, bu konuda bozma yapılmadığını, taşınmazların arsa olarak değerlendirilmesinin doğru olmadığını, dava konusu taşınmazların emsalden %150 kat değerli olmasının somut gerekçelerinin belirtilmediğini, bu kadar değer farkı bulunan emsalin kullanılmasının hatalı olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2.Bir kısım davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; bazı dosyalarda 213,31 TL onanmışken dava konusu taşınmaza 196,08 TL değer biçilmesinin hukuka aykırı olduğunu, Yargıtay 5.Hukuk Dairesi tarafından arta kalan alana ilişkin oluşacak gürültü ses, toz vs. ve kot farkı nedeniyle değer azalışı verilmesi gerektiği yönünde bozma kararlarının olduğunu, değer azalışı verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ve12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3.Mahkemece verilen ilk hüküm bozma kararı ile ortadan kalktığı halde, bozma sonrası verilen kararda yeniden tescil hükmü kurulması gerektiğinin düşünülmemesi hatalıdır.
4. Sayısallaştırma çalışmaları ile dava konusu taşınmazların ada parsel bilgilerinin değişmesine rağmen eski parsel bilgileri ile hüküm kurulması kararın bozulmasını gerektirmiştir.
Ne var ki; bu yanılgıların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının;
a) 1 numaralı bendinin 1 inci ve 2 nci paragraflarının hükümden çıkarılması, yerine ''Yalova ili, Altınova ilçesi, ... köyü 341 ada 58 (eski 1391 parsel) sayılı parselin 353,67 m²sinin kamulaştırma bedelinin 69.347,61 TL ve 341 ada 55 (eski 1389 parsel) sayılı parselin 292,33 m²sinin kamulaştırma bedelinin 57.320,07 TL olduğunun tespitine" yazılması,
b) 2 numaralı bendinin hükümden çıkarılması, yerine "Dava konusu Yalova ili, Altınova ilçesi, ... köyü 341 ada 58 (eski 1391) sayılı taşınmazın 353,67 m²lik kısmının; 341 ada 55 (eski 1389) sayılı parselin 292,33 m²lik kısmının tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine,'' cümlesinin yazılmasına, kararın böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalılar ... vd.'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
13.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.