"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/81 Esas, 2022/99 Karar
KARAR : Karar verilmesine yer olmadığına/kabul
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; tazminat talebi yönünden konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebi yönünden ise davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekilinin temyiz edilmekle; süre, kesinlik, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Siirt ili, Merkez ilçesi, ... Mahallesi 539 ada 83 parsel sayılı taşınmaza davalı idare tarafından kamulaştırma yapılmaksızın yol geçirildiğini, davacıya bir bedel de ödemediğini, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak üzere, tazminat ve ecrimisil bedeline dava tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın Siirt çevre yolu kamulaştırma planı kapsamında kaldığını, kamulaştırma planının hazırlama çalışmalarının devam ettiğini, talep edilen ecrimisil talebinin hukuka aykırı olduğunu, en fazla geriye dönük olarak 5 yıllık talepte bulunulması gerektiğini, dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atma söz konusu olmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 03.07.2014 tarihli, 2013/1080 Esas ve 2014/686 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 03.07.2014 tarihli, 2013/1080 Esas ve 2014/686 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak bedel tespit edilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, ancak dava konusu taşınmaz üzerindeki muhtesata değer tespit edilirken objektif değer artırıcı unsur oranı eklenmemesi ve hükmedilen toplam 50.786,77 TL bedel içinde ecrimisil de olduğu halde, ikinci kez 331,00 TL ecrimisil ödenmesine karar verilmemesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 13.11.2017 tarihli ve 2015/506 Esas, 2017/424 Karar sayılı kararı ile kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebi yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebinin ise kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 13.11.2017 tarihli ve 2015/506 Esas, 2017/424 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dava konusu taşınmaz için açılan bedel tespit ve tescil davası bekletici mesele yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden yazılı gerekçeyle karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin 05.10.2021 tarihli ve 2020/68 Esas, 2021/235 Karar sayılı kararı ile kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebi yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebinin ise kabulüne karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin 05.10.2021 tarihli ve 2020/68 Esas, 2021/235 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; tazminat talebi yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil istemi yönünden ise davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, ancak yargılama sırasında 08.05.2014 havale tarihli dilekçe ile davacılar vekilince talep miktarı kamulaştırmasız el atma bedeli yönünden 50.786,77 TL, ecrimisil istemi yönünden ise 331 TL olarak belirlenmiş ise de arttırılan kısım için gerekli harç tamamlanmadığından, ecrimisil istemi yönünden taleple bağlı kalınarak ve fazlaya ilişkin hakkı saklı tutularak dava dilekçesinde belirtilen miktar üzerinden tam kabul kararı verilmesi gerektiği gibi davanın açıldığı andaki haklılık durumu gözetildiğinde, konusuz kalan tazminat talebi ile birlikte ecrimisil istemi yönünden vekâlet ücretine de bu kapsamda dava dilekçesindeki talep miktarı dikkate alınarak hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Dördüncü Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebi yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebinin ise kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tazminat yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği halde, davalı idare lehine vekalet ücretine hükmetmesi gerekirken, davacı lehine vekalet ücreti ve idare aleyhine yargılama giderlerine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atma olmadığından ecrimisil yönünden davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, ecrimisil miktarının yüksek olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu maliki davacı ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisilin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine men'i müdahale davası açmağa hakkı olduğuna; ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI.KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
18.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.