"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/531 Esas, 2020/154 Karar
DAVA TARİHİ: 24.10.2014
KARAR : Kabul /Karar verilmesine yer olmadığına
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescili istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın 10 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar Talip... (1/2 payı ile ilgili olarak) , ..., ... ve ... yönünden, 11 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar ..., ... ve ... yönünden kabulüne, 10 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar ...... ve ...'in 1/10'ar hisseleri ile 11 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar ...... ve ...'in 1/5'er hisseleri yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Çekmeköy ilçesi, Çekmeköy Mahallesi 104 ada 10 ve 11 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların yol olarak terkinlerini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılarca verilmiş cevap dilekçesine dosya içerisinde rastlanmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.08.2015 tarihli ve 2014/398 Esas, 2015/287 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde, davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmaz arsa niteliğinde olduğundan, 2942 sayılı Kanun'un kıymet takdir esaslarını belirten 11 inci maddesinin birinci fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması gerektiğinden, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerektiği hâlde, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, Kuzey Marmara 3. Boğaz Köprüsü dahil Çamlık Kavşağı arası 2.kısım inşaatının acele kamulaştırma işleminde davacı idarece kıymet takdir komisyonunun belirlediği 2.500,00 TL değer üzerinden hesaplama yapıldığı anlaşılmış olup, ve bu rapora göre hüküm kurulması mümkün olmadığından, taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi, davalılardan ... ile ...'in dava konusu taşınmazlarda 11 parselde 1/5'er, 10 parselde 1/10'ar payları yönünden davacı idareyle anlaşıp idare lehine ferağ verdikleri halde iş bu paylar yönünden olumlu-olumsuz karar verilmemesi, kamulaştırma bedelinin gerekçeli kararda açıkça ve ayrıca belirtilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, dava konusu taşınmazlar yönünden İstanbul Anadolu 29. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/30 D.İş sayılı acele el koyma dosyası mahkemesinden getirtilmeden kamulaştırma bedeline hükmedilmesi ve bu suretle mahsup işlemin denetimine imkan verilmemesi gerekçeleriyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın 10 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar Talip... (1/2 payı ile ilgili olarak) , ..., ... ve ... yönünden, 11 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar ..., ... ve ... yönünden kabulüne, 10 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar ...... ve ...'in 1/10'ar hisseleri ile 11 parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak davalılar ...... ve ...'in 1/5'er hisseleri yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas raporda emsal araştırması ve değerlendirmesinin gerektiği şekilde yapılmadığını, fiili durum ve konumla orantılı olmayan metrekare birim değerinin tespit edilmiş olduğunu, kararın kanuna uygun olmadığını, hükme elverişli olmayan rapor esas alınarak hatalı bedel tespit edildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanunun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmazların zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrası (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak; üzerindeki yapılara aynı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise yaş, cins ve verim durumu dikkate alınmak suretiyle maktuen değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Buna karşın, Mahkemece hüküm fıkrasında, dava konusu taşınmazların yüzölçümleri yerine, hükmün infazını zorlaştırıcı şekilde metrekare birim bedellerinin yazılmış olduğu, ayrıca davacı idarenin harçtan muaf olduğu belirtildiği hâlde, harcın davalılardan alınmasına karar verilmiş olması kamu düzenine ilişkin olup resen gözetilmesi gerektiğinden hükmün bozulması gerekir.
Ne var ki, bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin 7 nci bendi gereğince kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine,
2. Kamu düzeni gereğince yapılan değerlendirme sonucunda, Mahkeme kararının hüküm fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan “2.500,00 ve 1.950,00” sayılarının çıkartılması, yerlerine sırasıyla “1.295,36 ve 566,48” sayılarının yazılması, (11) numaralı bentte yer alan “alınmamış olmakla, davalılar tarafından alınarak Hazineye gelir kaydına” ibaresinin çıkartılması, yerine “karar harcının alınmasına yer olmadığına” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
04.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.