"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/738 Esas, 2024/78 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kozan 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/99 Esas, 2023/131 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Adana ili, ..., .........Mahallesi 107 ada 2 parsel sayılı taşınmazda bulunan balık üretim çiftliğine giriş ve çıkışlarda kullanılan yolun dar olması nedeni ile ticari faaliyetler için gerekli olan iş makine ve araçlarının geçmesi için ....... Mahallesi 105 ada 47 parselin 160,08 m²si 48 parsel sayılı taşınmazın 40,13 m²si ve 50 parsel sayılı taşınmazın 68,17 m²si ile 107 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 264,34 m²sinin yol olarak kamulaştırılması ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazların davacı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle;davalı idarece verilen kamulaştırma kararında kamu yararı olmadığı gibi ilgili kararın tamamen kişiye özel amaç ve saiklerle alındığını, davaya konu olan Kozan Belediye Encümeninin 12.01.2021 tarihli ve 02 sayılı kararı ile alınan kamulaştırma kararına karşı Adana 3. İdare Mahkemesinin 2021/584 Esas sayılı dosyasında yürütmenin durdurulması ve kamulaştırma kararının iptali talepli dava açtıklarını, bu davanın bekletici mesele yapılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; ........, Mahallesi 107 ada 2 parselde bulunan balık üretim çiftliğine ulaşan yolun dar olduğu gerekçesiyle bu yolun genişletilmesi için parsel malikinin kişisel yararına, Kozan Belediyesinin kamu gücü kullanılarak müvekkiline ait 105 ada 50 parsel sayılı taşınmazda kısmen kamulaştırma işlemlerine başlandığını, Adana 3. İdare Mahkemesi 2021/778 Esas sayılı dosyasında kamulaştırmanın iptali davası açıldığını, bu dosyanın bekletici mesele yapılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Adana 2. İdare Mahkemesinin 2021/828 Esas sayılı dosyasında kamulaştırmanın iptali davası açıldığını, hukuka ve kamu yararına aykırı olarak alınan kamulaştırma kararı neticesinde açılan kamulaştırma bedel tespiti ve tescil davası bakımından bu dosyanın bekletici mesele yapılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın kamulaştırma kararının iptali istemi ile idare mahkemesinde açılan davalarda dava konusu işlemin iptaline karar verildiğinden davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; her ne kadar idare mahkemesi kararları ile 12.01.2021 tarihli ve 02 sayılı kamulaştırma kararının iptaline karar verilmiş ise de dava konusu taşınmazlar için yeni bir kamulaştırma kararı alındığını, usul ekonomisi gözetilerek tarafları, konusu aynı olan yeni bir dava açmak yerine mevcut dosya üzerinden yeni kamulaştırma kararı doğrultusunda karar verilmesi gerektiğini, davanın ıslahına dair davalı tarafça bir itirazda bulunulmadığı hâlde, davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı ...'in 105 ada 47 ve 48 parseller için açtığı iptal davasının Adana 3. İdare Mahkemesinin 2021/584 Esas, 2022/240 Karar sayılı kararı ile davalı ...'nun 107 ada 1 parsel için açtığı iptal davası Adana 2. İdare Mahkemesinin 2021/828 Esas, 1841 Karar sayılı kararı ile davalı ...'nin 105 ada 50 parsel sayılı taşınmaz için açtığı iptal davasının Adana 3. İdare Mahkemesinin 2021/778 Esas, 2022/278 Karar sayılı kararı ile kabul edilmiş ve anılan kararların istinaf edilmesi üzerine Adana Bölge İdare Mahkemesi 2. Dava Dairesinin 2022/987 Esas, 2023/60 Karar ve 2022/581 Esas, 2022/32 Karar ile 2022/891 Esas, 2023/25 Karar sayılı kararları ile istinaf istemlerinin reddine karar verilerek kesinleştikleri, bu durumda davanın dayanağı olan işlem ortadan kalktığından ve yeniden alınacak kamulaştırma kararı ancak ayrı bir davanın konusu olabileceğinden davanın reddinde usul ve kanuna aykırı bir yön bulunmadığı anlaşıldığından, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci alt bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2942 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesi uyarınca açılan dava devam ederken, dava konusu taşınmazların kamulaştırılmasına ilişkin encümen kararının iptaline karar verilmesi sonucu kamulaştırma şartlarının oluşup oluşmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi ve 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmazların kamulaştırılmasına ve kamulaştırma işlemlerinin devamına ilişkin 12.01.2021 tarihli ve 02 sayılı Kozan Belediye Encümeni kararına karşı yapılan iptal başvurusu üzerine dava konusu taşınmazlar hakkındaki kamulaştırma işleminin iptaline hükmedildiği ve Adana Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince istinaf başvurularının reddine dair kesin olmak üzere karar verilerek kamulaştırma işleminin iptaline ilişkin kararların kesinleştiği anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.