"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 10.11.2023
SAYISI : 2022/1796 Esas, 2023/1989 Karar
DAVA TARİHİ: 16.06.2016
KARAR : Esastan ret/ Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
TEMYİZ EDEN : Davacı idare vekili
İLK DERECE MAHKEMESİ: Nizip 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 21.02.2019
SAYISI : 2016/547 Esas, 2019/216 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddi ile kamu düzeni gereğince İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle;...li,...köyü 175 ada 3 parsel sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi tarafından 21.02.2019 tarihinde verilen kararın hüküm kısmında 12 nolu bendinde “alınması gerekli 305,03 TL karar ilam harcından davacı tarafça peşin yatırılan 29,20 TL'nin mahsubu ile 275,83 TL'nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 13 nolu bendinde kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine'' denildiğini, akabinde davacı idarece işbu dosya kararına ilişkin tashih talebinde bulunulduğunu ve taleplerinde ''dosyaya ilişkin olarak kararda hükmedilen harç maktu olarak hesaplanması gerekirken hataen nispi olarak hesaplandığından tashih talebinde bulunduklarını" belirttiklerini ancak Mahkemece 23.02.2022 tarihinde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 304 üncü maddesinde belirtildiği üzere hükümde açık hesap ve yazım hataları taraflardan birinin talebi üzerine düzeltilir hükmünü barındırdığını ve 6100 sayılı Kanun’un 304 üncü maddesi gereğince dosya da mevcut gerekçeli kararda yazı ve hesap hatası olmadığından davacı vekilinin tashih talebinin reddine karar verildiğini ancak kararın bu kısmının hatalı olduğunu ve düzeltme taleplerinin kabul edilmesi gerektiğini belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kuru kapama Antep fıstığı bahçesi niteliğindeki taşınmazın 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir yöntemine göre değer biçilmesi, Yargıtay İçtihatlarına uygun olarak kapitalizasyon faiz oranının %5 olarak uygulanması, %60 objektif değer artışı uygulanarak sonuç metrekare birim değerinin 41,34 TL/m² olarak tespit edilmesi yerinde olup bu hususlara ilişkin istinaf talebinin reddi ile Anayasa Mahkemesinin 27.11.2020 tarihli ve 31317 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2018/104 Esas, 2020/39 Karar sayılı kararı gereğince kamulaştırma bedelinin hükmün kesinleşmesi beklenmeksizin derhal ödenmesi gerektiğinden İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net geliri esas alınarak değer biçilmesi ve aynı Kanun'un 11 inci maddesinin son fıkrası uyarınca taşınmaz malın niteliği, tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattı güzergahı dikkate alınarak değer düşüklüğü oranı belirtilmek suretiyle irtifak hakkı karşılığının tespit edilmesi ve tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine ilişkin hüküm kurulması yerindedir.
4. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
5. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca alınması gereken karar ilam harcının maktu yerine nispi alınması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı tarafın temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (12) numaralı bendinin hükümden çıkarılması, yerine alan “Alınması gerekli 269,85 TL karar ilam harcından davacı tarafça peşin yatırılan 29,20 TL’nin mahsubu ile 240,65 TL‘nin davacıdan alınarak Hazineye irat kaydına, fazla yatırılan harcın davacı idareye iadesine ”cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.