"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3884 Esas, 2024/1 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Rize 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/282 Esas, 2023/99 Karar
Taraflar arasındaki usulsüz kamulaştırma iddiasına dayanan tapu iptal ve tescil ile zararın tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; Rize ili, ..., ... Mahallesi, 1003 ada 4 parsel sayılı taşınmazda bulunan 36 tanesi kendisine ait 40 dairelik yerin kamulaştırma adı altında gasp edildiğini, dava konusu taşınmazı 2008 yılında bedelini ödeyerek satın aldığını, Rize Belediyesinin açtığı Rize 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/82 Esas sayılı kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davasının kabulüne karar verildiğini, bu davada pazarlık görüşmelerine davet edilmemesi nedeniyle kamulaştırmanın usulsüz olduğunu, kendisiyle anlaşma yapılmadan kamulaştırma yapıldığını, Rize Belediyesi adına tescil edilmiş olan dava konusu taşınmazın 36 adet daire ile birlikte tapusunun iptali ile kendi adına tescilini ve taşınmazın elinden alındığı 9 yıllık süreçte uğradığı tüm zararların tazminini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın derdestlik nedeniyle reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı TOKİ Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın müvekkili idare ve ... arasında imzalanan protokol kapsamında kaldığını, Rize Belediyesi sorumlu olduğundan davanın husumetten reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kesin hüküm ve yargı yolu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazının kamulaştırma adı altında gasp edildiğini, dava konusu taşınmazı 2008 yılında üzerindeki binalar ile birlikte bedelini ödeyerek satın aldığını, mahkeme kararı ile dava konusu taşınmazının TOKİ Başkanlığı adına tescil edildiğini; ancak bedelin kendisine ödenmediğini, kamulaştırma dosyasında kanuni zorunluluk olan pazarlık usulüne uyulmadan taşınmazlarının kamulaştırıldığını, Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvurunun olağan kanun yolları tüketilmediği gerekçesiyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi nedeniyle Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda bu davayı açtığını, dava konusu taşınmazın ve üzerindeki 36 adet dairenin tapusunun iptali ile kendi adına tesciline karar verilmesini gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile somut uyuşmazlıkta, kesin hükme konu dava dosyası dosya arasında bulunmamakla birlikte, dava dosyası içerisine alınan örnekleri, dava dilekçesindeki anlatım, davalının itirazı ve UYAP sisteminden yapılan inceleme sonucunda, bu dava dosyasının tarafları ile daha önce açılıp Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 2021/200 Esas, 2021/5661 Karar sayılı kararıyla kesinleşen Rize 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/21 Esas, 2018/580 Karar sayılı kararının taraflarının aynı olduğu, kesinleşmiş mahkeme kararında tapunun eldeki davadaki davalı idare adına tescil edildiği, mahkemenin Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleşen bir kararı denetlenme yetkisine haiz olmadığı, ilgili dava hükmünün; ancak istinaf, temyiz veya yeniden yargılama yoluyla değiştirilebileceği, kamulaştırmanın usul ve kanuna aykırı olduğuna ilişkin incelemenin ise adlî yargıda görevli yerel mahkeme tarafından yapılamayacağı değerlendirilmekle davanın usulden reddine karar verilmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak usulsüz kamulaştırma iddiasına dayanan tapu iptal ve tescil ile zararın tahsili hususundadır.
2. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacının yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.