"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/155 Esas, 2024/1093 Karar
DAVA TARİHİ : 19.02.2016
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/291 Esas, 2022/32 Karar
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili (kendi adına asaleten) tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili (kendi adına asaleten) tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Yargılamanın iadesinin talep eden davacı ... kendi adına asaleten ve adına vekâleten dava dilekçesinde özetle; dava konusu Erzurum ili, Yakutiye ilçesi, ... 171 ada 18 ve 19 parsel nolu taşınmazların tarafından kamulaştırıldığını, kamulaştırma bedeli hususunda uzlaşmak istediğini belirterek bir davetiye gönderdiğini, uzlaşma görüşmelerine gidildiğinde sözü edilen parselin SİT alanı içerisinde kaldığını belirtildiğini, zaten dava açıldığını ve uzlaşmaya gerek olmadığının davalı idare yetkililerince belirtildiğini, davalı idarenin kamulaştırma kararının usule, hukuka, Anayasa ve kanuna aykırı olduğunu, bu nedenle Erzurum 1. İdare Mahkemesine 2015/1099 Esas, 2018/1542 Karar sayılı kararıyla kamulaştırma kararının iptaline karar verildiğini, verilen karar sonrası davalı idarenin herhangi bir işlem yapmadığını ve kamulaştırılan taşınmazları iade etmediğini, Yakutiye İlçe Tapu Müdürlüğüyle yapmış olduğu görüşmede davalı idarenin dava konusu 18 parsel sayılı taşınmazı üçüncü kişilere sattığını, taşınmazı satın alan üçüncü kişinin ise taşınmaz üzerinde inşaata başladığını, kamulaştırmanın ancak kamu menfaati amacı ile yapılabileceğini bunun haricinde yapılan kamulaştırmanın mülkiyet hakkını ihlal anlamına geldiğini, Erzurum 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.07.2016 tarihli ve 2016/253 Esas, 2016/698 Karar sayılı kesinleşen kararının kaldırılmasına yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; yargılamanın iadesi talebiyle açılan davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olup, reddi gerektiğini, zamanaşımı itirazlarının bulunduğunu, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanın Bakanlar Kurulu tarafından 2011 yılında alınan 2011/2500 ve 2011/2569 sayılı kararlara binaen Erzurum Büyükşehir Belediyesi ile müvekkil kurum Yakutiye İlçe Belediyesince kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında yenilenmesine karar verilen alan olduğunu, müvekkili kurumun kamulaştırma bedelinin belirlenmesi için dava açtığını, Erzurum 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/253 Esas, 2016/698 Karar sayılı Kararı ile kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davası sonucunda 30.365,00 TL bedel ödenerek 22.08.2016 tarihinde tapu tescil işleminin müvekkili idare adına yapıldığını, taşınmazın bulunduğu alanın Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredildiğini ve bu alanın millet bahçesi olarak kamu menfaatine sunulduğunu, işbu sebeple yargılamanın iadesini kabul etmediklerini, yasal şartlar oluşmadığından usul ve kanuna aykırı yargılamanın iadesi talebinin reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili (kendi adına asaleten) istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili (kendi adına asaleten) istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı olduğunu, davalı idarenin uzlaşma davetine icabet edildiğini ancak davalı idarenin uzlaşmaya gerek olmadığını belirttiğini, anlaşma hususunda davalı idare tarafından bir daha çağrılmadıklarını, davalı idarenin kamulaştırma kararına karşı Erzurum 1. İdare Mahkemesinde kamulaştırmanın iptali için dava açtıklarını, Erzurum 1. İdare Mahkemesinin 2015/1099 Esas, 2018/1542 Karar sayılı kararıyla kamulaştırma kararının iptali yönünden karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, alınan bu karara rağmen davalı idarenin herhangi bir işlem yapmadığını ve kamulaştırılan taşınmazların taraflarına iade edilmediğini, kamu yararı amacıyla kamulaştırılan taşınmazların bir kısmının veya tamamının 3. kişilere devrinin kamu yararı kuralını ihlal edeceğinden aynı zamanda mülkiyet hakkına da tecavüz sayılacağını, yerel mahkemece verilen ret kararının hukuka ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yargılamanın iadesi sebeplerinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 375 ve 376 ncı maddelerinde sınırlı olarak sayıldığı, bu maddeler dışına çıkılarak yargılamanın iadesinin talep edilemeyeceği ve davacı tarafça ileri sürülen hususun yargılanmanın iadesini gerektirmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine kararı verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili (kendi adına asaleten) temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Yargılamanın iadesini talep eden davacı vekili (kendi adına asaleten) temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında görülüp kesinleşen kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davasına ilişkin yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371, 375, 376 ve 377 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacının İdare mahkemesinde iptal edildiğini belirttiği idari işlemin kamulaştırmaya konu taşınmazın kamulaştırılmasına dayanak işlem olmadığı, kamulaştırmaya dayanak işlemin iptaline yönelik maliklerin açtığı davada Erzurum 1.İdare Mahkemesinin 2015/562 Esas, 2015/940 Karar sayılı kararı ile dava dilekçesinin reddine karar verildiği, kamulaştırmaya konu 171 ada 18 parselin 82,15 m² olduğu ve imar uygulaması ile ada ve parsel numarasının değiştiği, davacı idarenin 154,39 m² payının taşınmazda mevcut olduğu gözetildiğinde davacı tarafın iddialarına itibar edilmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Yargılamanın iadesini talep eden davacı vekilinin (kendi adına asaleten) yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.