"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/72 Esas, 2024/92 Karar
DAVACILAR : ... vd.
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.01.2024 Tarihli ve 2023/219 Esas, 2024/3 Karar Sayılı Kararı
Davalının yerleşim yeri adresinin .../Muğla olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.02.2024 Tarihli ve 2024/72 Esas, 2024/92 Karar Sayılı Kararı
Muris ...'in Almanya ülkesinde yaşarken yine bu ülkede vefat ettiği, murisin Türkiye'de yerleşim yeri adresinin bulunmadığı, nüfus kaydına yerleşim yeri adresi olarak Fürth/Almanya Federal Cumhuriyeti kaydının mevcut olduğu, en son ikamet ettiği adresinin de tespit edilemediği, ancak ... İlçe Jandarma Komutanlığı ve ... İlçe Emniyet Müdürlüğü ekiplerince düzenlenen araştırma tutanaklarında murisin ölmeden önce vasiyetnamelerde beyan ettiği ... adresinde ikamet etmediğinin tespit edildiği, nitekim murisin vasiyetnamesinin açılıp okunmasına ilişkin davanın kesin yetkili İstanbul 3. Sulh Hukuk Mahkemesi'nde görülüp sonuçlandırıldığı, (... Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan davalarda da yetkisizlik kararı verilerek İstanbul Sulh Mahkemesine gönderildiği) İstanbul 23. Asliye Hukuk Mahkemesi kararındaki davalının ikamet adresinin ... olması nedeni ile yetkili mahkemenin ... Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu şeklindeki gerekçenin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 11 inci maddesindeki kesin yetki kuralına uygun olmadığı, murisin Türkiye'de yerleşim yerinin bulunmaması, Türkiye'de herhangi bir adresinin tespit edilememiş olması nedeni ile 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar başlıklı 41 inci maddesi uyarınca huzurdaki davanın Ankara, İstanbul veya İzmir Mahkemelerinde açılabileceği kuralı gereğince İstanbul'da açılmış olan davanın kesin yetki kuralına uygun olarak açılmış olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 596 ncı maddesi uyarınca vasiyetnamenin açılması istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
3. 4721 sayılı Kanun’un “Vasiyetnamenin açılması” başlıklı 596 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Vasiyetname, geçerli olup olmadığına bakılmaksızın tesliminden başlayarak bir ay içinde mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hâkimi tarafından açılır ve ilgililere okunur.”
4. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un “Miras davaları” başlıklı 43 üncü maddesi şöyledir:
“Mirasa ilişkin davalar ölenin Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesinde, son yerleşim yerinin Türkiye'de olmaması hâlinde terekeye dâhil malların bulunduğu yer mahkemesinde görülür.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, birden fazla devlet vatandaşı olup aynı zamanda Türk vatandaşı olan murisin son yerleşim yerinin Almanya Federal Cumhuriyeti'nde bulunduğu, ancak murisin terekeye dahil mallarının ... ilçesinde bulunduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
06.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.