Logo

5. Hukuk Dairesi2024/8917 E. 2025/746 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Miras bırakanın yurt dışında vefat etmesi ve Türkiye'de son yerleşim yeri ile terekeye dahil mal bulunmaması halinde, tereke tespiti davasına bakmaya yetkili mahkemenin hangisi olduğuna ilişkin yargı yeri uyuşmazlığı.

Gerekçe ve Sonuç: Miras bırakanın Türkiye'deki son yerleşim yeri tespit edilemediği ve terekeye dahil mal bulunmadığı durumlarda, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 43. maddesi gereğince yetkili mahkemenin belirlenemediği, bu nedenle 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 589. maddesi uyarınca tereke tespiti talebinde bulunulan Yozgat 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gözetilerek yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

SAYISI : 2024/35 Esas, 2024/37 Karar

MİRAS BIRAKAN : ...

I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR

A. Ankara 6. Sulh Hukuk Mahkemesinin 14.06.2024 Tarihli ve 2024/43 Tereke, 2024/25 Karar Sayılı Kararı

Murisin merkezî nüfus idaresi sistemindeki adresinin Heılbronn/Almanya Federal Cumhuriyeti olduğu, miras bırakanın nüfusa kayıtlı olduğu yerin Yozgat ili, ... olduğu, bu nedenle Yozgat Nöbetçi Sulh Hukuk Mahkemesinin görevli ve yetkili olacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

B. Yozgat 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 08.07.2024 Tarihli ve 2024/35 Tereke, 2024/37 Karar Sayılı Kararı

Kolluk kuvvetleri tarafından yapılan araştırma neticesinde müteveffanın Türkiye'ye ait herhangi bir yerleşim yeri adresinin tespit edilemediği ve herhangi bir taşınmazının da bulunmadığı, Türk vatandaşlarının kişi hallerinde ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye'de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması halinde ilgilinin sakin olduğu yer, Türkiye'de sakin değilse Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesi, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görüleceği, bu nedenle Ankara 6. Sulh Hukuk Mahkemesinin yetkili olacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

II. GEREKÇE

A. Uyuşmazlık

Uyuşmazlık, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 589 uncu maddesi uyarınca terekenin tespiti istemine ilişkindir.

B. İlgili Hukuk

1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.

2. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:

“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”

3. 4721 sayılı Kanun’un 589 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:

“Mirasbırakanın yerleşim yeri sulh hâkimi, istem üzerine veya re'sen tereke mallarının korunması ve hak sahiplerine geçmesini sağlamak üzere gerekli olan bütün önlemleri alır.

4. 5718 sayılı Kanun’un “Miras davaları” başlıklı 43 üncü maddesi şöyledir:

“Mirasa ilişkin davalar ölenin Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesinde, son yerleşim yerinin Türkiye'de olmaması hâlinde terekeye dâhil malların bulunduğu yer mahkemesinde görülür.”

C. Değerlendirme

Dosya kapsamından, murisin son yerleşim yerinin Almanya Federal Cumhuriyeti'nde bulunduğu, Türkiye'deki son yerleşim yerinin tespit edilemediği, terekeye dahil malının bulunmadığı, nüfusa kayıtlı olduğu yerin ise Merkez/Yozgat olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Yozgat 1. Sulh Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.

III. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Yozgat 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,

20.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.

Y.L