"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1276 Esas, 2024/1074 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesinin 06.06.2023 Tarihli ve 2022/664 Esas, 2023/1415 Karar Sayılı Kararı
Yapılan incelemenin esasa ilişkin olmadığı, bu nedenle Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 26.06.2019 tarih ve 230 no'lu kararı ile, 02.09.2019 tarihi itibariyle faaliyete geçirilmesine karar verilen ve bu tarihten sonra verilen adli yargı mahkeme kararlarının inceleme görevinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemesince yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 05.07.2024 Tarihli ve 2023/1276 Esas, 2024/1074 Karar Sayılı Kararı
İstinafa konu edilen Kayseri 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin verdiği nihai kararın tarihi her ne kadar 30.11.2021 ise de, iş bu 30.11.2021 tarihli nihai karardan önce, bu dosyada, davalının hakimin reddi talebinin reddine dair verilen Kayseri 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/12 D.İş Esas ve 2019/12 D.İş Karar sayılı kararının istinaf edildiği, dosyanın karar tarihi itibariyle yetkili ve görevli Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi'ne gönderildiği, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi yapılan istinaf incelemesi sonunda 2019/790 Esas, 2019/920 Karar sayılı ilamla, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği, dolayısıyla istinafa konu dosyada verilen bir ara kararın daha önce istinaf incelemesinin yapıldığı, bu nedenle en son verilen 30.11.2021 tarihli nihai karara karşı yapılmış yeni istinaf başvurusunu incelemek yetkisinin ve görevinin ilk istinaf incelemesini yapmış olan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi'ne ait olacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, manevi tazminat istemine ilişkin davada istinaf incelemesini yapacak olan yetkili Bölge Adliye Mahkemesinin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (694 sayılı KHK) 136. maddesi ile 5235 sayılı Kanun'a eklenen "Yargı çevresinin değişmesi" başlıklı Ek madde 1 şöyledir:
“Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25 inci madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması için Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibarıyla yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.”
C. Değerlendirme
1. Somut olayda, davalının 03.04.2019 tarihli dilekçesi ile birlikte mahkeme hakiminin, dosya içinde bulunan ve tazminat davasının dayanağını oluşturan tarafı olduğu İncesu Cumhuriyet Başsavcılığının soruşturma dosyalarını incelettirmediğini, gizlilik kararı bulunmadığı halde suret alınmasına izin vermediğini, adil yargılanma hakkı ve silahların eşitliği ilkelerini ihlal ettiğini, mahkeme hakimi hakkında Hakimler ve Savcılar Kurulu’na şikayette bulunduğunu, anılan şikayet sebebiyle aralarında husumet oluştuğunu, hakimin tarafsızlığını yitirdiğini ileri sürerek reddi hakim talebinde bulunduğu, reddi istenilen mahkeme hakimi tarafından reddi hakim talebinin reddine karar verilmesi yönünde görüş bildirmesi üzerine hakimin reddi talebini inceleyen Kayseri 8. Asliye Hukuk Mahkemesince 19.04.2019 tarih ve 2019/12 D.İş sayılı karar ile hakimin Hakimler ve Savcılar Kurulu’na şikayet edilmesinin reddi hakim sebeplerinden olmadığı, Cumhuriyet Başsavcılığına ait hazırlık dosyasının incelenmek maksadıyla getirtildiği, soruşturma dosyalarının incelenmesi ve içinden evrak alınması yetkisinin Cumhuriyet Başsavcılığınca görevlendirilecek Cumhuriyet Savcısının yetkisinde olduğu, 6100 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesindeki koşulların oluşmadığı gerekçesiyle reddi hakim talebinin reddine karar verildiği, bu kararın reddi hakim talebinde bulunan davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, incelemenin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesince yapılarak, 16.05.2019 tarih ve 2019/790 Esas, 2019/920 Karar sayılı karar ile hakimin reddi için ileri sürülen hususların 6100 sayılı Kanun'un 36 ncı maddesinde tanımı yapılan sebeplerden olmadığı, davaya bakan hakimin tarafsızlığından şüpheyi gerektiren bir durumun bulunmadığı, mercinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılığın mevcut olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
2. Yargılamaya devam edilerek, Kayseri 7. Asliye Hukuk Mahkemesince 30.11.2021 tarih ve 2018/295 Esas ve 2021/351 Karar sayılı karar ile davanın reddine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Dairesinin 06.06.2023 tarihli ve 2022/664 Esas, 2023/1415 Karar sayılı ve Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 05.07.2024 tarihli ve 2023/1276 Esas, 2024/1074 Karar sayılı kararları ile karşılıklı olarak verdikleri yetkisizlik kararları ile dosyadan el çektiklerinden yargı yerinin belirlenmesi için dosya Dairemize gönderilmiştir.
3. İstinaf incelemesine konu olan Kayseri 7. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 30.11.2021 tarih ve 2018/295 Esas ve 2021/351 Karar sayılı kararının Kayseri Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyet tarihinden sonra verildiği, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 16.05.2019 tarih ve 2019/790 Esas, 2019/920 Karar sayılı kararının hakimin reddi talebinin reddine ilişkin karara dair olduğu, istinaf incelemesinin söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
20.01.2025 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.