"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/688 E., 2022/335 K.
DAVA TARİHİ : 03.08.2018
HÜKÜM/KARAR : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tokat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/419 E., 2020/385 K.
Taraflar arasında açılan eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın ... bakımından kısmen kabulüne, davalılar ... ve Çözüm İş Makinaları JCB Yetkili Servisi bakımından usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının dava dışı şirkete iş makinesi kiraladığını, işe başlama 12/07/2017 tarihi olarak belirlendiği, davacının iş makinesini Tokat iline getirdiği, iş makinesinin işe başlanıldıktan 1 gün sonra arızalandığını, iş makinesinin arızası (motorundan kaynaklanan bir nedenden dolayı çalıştıktan kısa süre sonra hararet göstergesinin yanması) sonucu 13/07/2017 tarihinde tamiri amacıyla Tokat ilinde bulunan Çözüm İş Makinaları JCB yetkili servisi isimli servise bırakıldığını, iş yeri sahibinin davacıya 5-6 günde arızanın giderileceğini ve tamiratın yapılacağının söylediğini, davacı onarımı sorduğunda kendisinin oyalandığını ama iş makinesini kontrol ettiğinde aynı teslim ettiği gibi durduğunu fark ettiğini, iş makinesinin arızasının giderilmediğinin tespiti amacıyla Tokat Asliye Hukuk Mahkemesinde tespit istemli dava açıldığı, yapılan bilirkişi incelemesinde “Talep konusu iş makinesinin, yükte çalıştırılarak (toprak doldurma ve boşaltma) incelemesi neticesinde, çalışmasından 15 dakika kadar sonra motorun hararetinin yükselerek tehlike sınırına kadar geldiği, 100 °C’ye kadar çıktığı tespit edilmiştir.” şeklinde rapor düzenlendiğini, iş makinesinin arızası giderilmeden öylece 3,5 ay bekletildiği, servis tarafından “tamiratının tamamen gerçekleştirildiğine” dair belge imzalatmak istediklerini davacının da bu belgeyi hak kaybına uğramamak açısından imzalamak istemediğini, bu nedenle uzunca bir süre iş makinesini servisten alamadığını, ancak değişik iş dosyasının keşfinden sonra alabildiğini, iş makinesinin tamiratının uzun sürmesinden dolayı dava dışı şirket ile imzalamış olduğu sözleşmenin feshedildiğini, davacı sözleşmenin feshedilmesinden dolayı anlaştığı 3,5 aylık kiralama bedelini alamadığı, bu şekilde 72.000,00 TL zarara uğradığı, dava dışı şirket ile anlaşması gereği çalıştığı 3,5 ay boyunca davacının sigorta primleri yatırılacağı hususunda da anlaşıldığını, kira sözleşmesi feshedilince davacı bu sigorta primlerinden de haksız yere mahrum kaldığını, servise 25.500,00 TL karşılığında çek düzenlendiği ve ödendiğini, servisin değiştireceği parçaların orijinallerini takacağı hususunda anlaştıkları halde bakım için götürdüğü Batman’da değiştirilen parçaların hiçbirinin orijinal olmadığı ortaya çıktığını, davalı 9 tane parçanın (tırnak olarak tabir edilen parça) parası davacı tarafından ödendiği halde parçaların gelmediğini söyleyerek teslim etmediğini, davalı servis eski ve yan sanayi parçalar kullanmış ama ücretini alırken orijinal parçalar getirmek için anlaştığını, değiştirilecek parçaların ücreti orijinal olmasına göre belirlendiğini, motor enjektörünün yaptırılması için 2.700,00 TL harcadığını söylediğini ancak davacı başka bir iş yerinde tamiratı yapan ile görüştüğünde aldığı ücretin sadece 400,00 TL olduğunu öğrendiğini, ayrıca git-gel masraflarını da davalıdan talep ettiklerini, tamir sebebiyle tır ile Gaziantep’e nakliyat sağlandığından yaklaşık olarak 5.500,00 TL de bu şekilde masraf yaptığı, burda tamiratı yapılamayan iş makinesi Batman’a tır ile nakledildiğini ve 1.900,00 TL de bu şekilde harcadığını, iş makinesini Tokat ilinden götürdükten sonra da zararı devam ettiği çünkü iş makinesini tamir ettirmek için uzun bir süre de çalıştıramadığını, bu nedenle toplam 60.000,00 TL zararı olduğunu ayrıca Batman’da 22.000,00 TL ödeyerek iş makinesini tamir ettirdiğini, bilirkişi tarafından hesaplanacak miktarlara göre taleplerini arttırmak üzere fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 10.000,00 TL üzerinden zararının tazmin edilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; : davacı taraf davasını ... adıyla açmış olsa da bu isimde bir tüzel kişiliğe haiz şirket bulunmadığını, davalı ...'in davaya konu olayda işyeri sahibi olduğundan husumeti bulunsa da sigortalısı olarak çalışan ...'ın husumeti bulunmadığını, davacıya dava dilekçesinin açıklattırılması gerektiği, davacı tarafın açtığı davanın zamanaşımına uğradığı bu nedenle de reddi gerektiği, iş makinesinin 13/07/2017 tarihinde davalıya ait işyerine getirildiğini, neticede gerekli işlemler yapılarak 29/07/2017 tarihinde iş makinesi davacıya sorunsuz şekilde teslim edildiğini, davacı iş makinesini teslim aldıktan bir süre sonra iş makinesini davalıya ait işyerine getirdiğini, motor arızasının davalının iş alanına girmeyen sebeplerden kaynaklandığını, bu durumun davalı tarafça şifahi olarak iletildiğini, delil tespitinde de görüldüğü üzeri makinenin davalının iş alanına girmeyen bazı bakım ve onarımlarının yapılması gerektiği hususunun ifade edildiğini, davalıya kusur atfedilmesinin mümkün olmayacağını, dava dilekçesinde belirtilen orijinal parça kullanılmadığı, barınma-yol giderlerinin yapıldığı, tekraren makinenin tamir edildiği gibi iddiaların tümünü reddetmekle birlikte; bunlardan kaynaklandığı iddia edilen zararların davalıdan istenmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının orjinal parçaların takılmadığı iddiası (ayıplı ifa) yönünden yapılan değerlendirmede; davacının orjinal parçaların takılmadığını, Batman ilinde dava konusu aracı tamir ettirdiği sırada öğrendiğini beyan ettiğini, bahsi geçen ayıbın gizli ayıp olduğunu, dava dışı şirket tarafından düzenlenen belgeden davacının dava konusu araca orjinal parçalar takılmadığını 05/04/2018 tarihinde öğrendiğinin anlaşıldığını, davacının ayıbı gecikmeksizin davalıya sözlü veya yazılı bir bildirimle ilettiğini ispata yarar dosya kapsamında bilgi, belge veya tanık beyanı bulunmadığını, bu nedenle davacının dava konusu tamirat işini olduğu haliyle kabul etmiş sayılacağını, davacının geç teslim iddiası yönünden yapılan değerlendirilmede ise; Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2017/101 D.İş. Sayılı dosyasında 27/10/2017 tarihli keşif tutanağının incelenmesinde, davalı ...'in "Karşı tarafla tespit konusu iş makinesinin tamiri konusunda anlaştık. Tamiri yaptık. Karşı tarafa teslim ettik. Ancak karşı taraf tekrar bize motor yapılmadı diye iş makinesini geri getirdi. Biz ikinci gelişinde intercol, su radyatörü turbosunun, elektrik tesisatının komplesinin değişmesi gerektiğini söyledik. Karşı taraf bu parçaları değiştirmek istemedi. Bu parçaların değiştirilmeden motorun sağlıklı çalışamayacağını hararet yapacağını söyledik. Ancak o bu parçaların değiştirilmesini istemedi. Gelen ustaları da kabul etmedi. Bu haliyle motoru tamir etmemiz mümkün olmadı. " şeklinde, davacı ...'ın "Motorun düzenli çalışması için karşı tarafın iddia ettiği gibi intercol, su radyatörü turbosunun, elektrik tesisatının komplesinin değişmesine gerek yoktur. Ben bunların değişmesini istemiyorum. Bu parçalar değiştirilmesi için usta gelmesi yönündeki karşı tarafın teklifini kabul etmedim. Ben ustaları görmedim." şeklinde beyanda bulunduklarını, davalının TBK'nun 472/3. Maddesi kapsamında gerekli bildirimleri yaptığı ancak davacının davalının teklifini kabul etmediği anlaşılmakla geç teslim nedeniyle davalıya kusur atfedilemeyeceğini, ancak dosya kapsamı ve delil tespiti dosyasından aldırılan bilirkişi raporundan dava konusu iş makinesinin davalının işyerinde tamir edilemediği, bu sebeple davalının tamirat karşılığında aldığı 25.500 TL çek bedelini sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde davalıya iade etmesi gerektiğini, davalı ... ve davalı ... yönünden yapılan değerlendirmede ise; servis çalışanı davalı ...’ın araç tamirine ilişkin eser sözleşmesinin tarafı olmadığını, davalı ...'nin Tokat Ticaret Sicil Müdürlüğü'nün yazısı ile de sabit olduğu üzere tacir sıfatı olmadığını, Tokat Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği'nin yazısından davalı ... adına kayıtlı bir işyeri olduğunun anlaşıldığını, davalı taraf cevap dilekçesi ile zamanaşımı def'i hakkında ise; davacının delil tespiti dosyasında yapılan keşif tarihi olan 27/10/2017 tarihinden sonra dava konusu iş makinesini teslim aldığını ve 03/08/2018’te davayı açtığını, bu nedenle davalı tarafın zamanaşımı iddialarının reddine karar verildiğini, bu gerekçelerle davalı ... yönünden davanın kısmen kabulüne, diğer davalılar ... ve davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davalı ... bakımından reddedilen miktar üzerinden vekalet ücretine hükmedilmesinin ve davalı ... bakımından davanın reddinin ve tarafına vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, iş makinesinin tamiratının gecikmesinden dolayı zarara uğradıklarını, servisçe anlaşılmış olmasına karşın orijinal parçalar takılmadığını, bunun ayıplı ifa olduğunu, tanık beyanlarının mahkemece değerlendirilmediğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde; iş makinesinin davacıya sorunsuz teslim edildiğini ve kendilerine kusur atfedilemeyeceğini, mahkemece tanık ifadelerinin göz önünde bulundurulmadığını, davanın ticari iş olması nedeniyle Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerektiğini, davalı ... yönünden nisbi değil maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı tarafından araç makul süre içerisinde 29.07.2017 tarihli tutanakla davacıya teslim edilmişse de araçtaki arıza arıza giderilemediğinden borcun ifa edilmiş sayılamayacak olduğu, aracın geç teslimi nedeniyle davalıya kusur atfedilemeyeceği, davalı ...'ın diğer davalı çalışanı olup sözleşmenin tarafı olmadığı, davalı ... yönünden husumetten red kararı verilmesi nedeniyle AAÜT 7/2. maddesi gereğince maktu vekalet ücretine hükmedilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçeleriyle davacı vekili ile davalılar ... ve ... vekilinin istinaf kanun yolu başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; istinaf sebepleri ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıdır.
2. İlgili Hukuk
TBK 147-6 madde ile 470. madde vd maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.