"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/113 E., 2021/1657 K.
DAVA TARİHİ : 29.12.2015
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adana 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2015/2639 E., 2019/1009 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı asil tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı asil tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kooperatifin üyesi olduğunu, 31.10.1994 tarihinde 44 numaralı karar ile daireyi peşin olarak satın aldığını ve yönetim kurulu tarafından borcunun bulunmadığının açıklandığını, buna rağmen kendisinden zorla üyelik aidatı istendiğini, 7.200.USD daha ödeme yapmak zorunda kaldığını, davalı kooperatifin haksız olarak üyeliğine son verdiğini, kooperatif yönetimi ile yaptığı görüşmelerde arsa sahibi ile anlaşamadıklarını, mahkemelik olduklarını, sorunun çözülmesi durumunda kendisine bağımsız bölümünün tapusunu vereceklerini, anlaşamamaları halinde arsa sahibi aleyhine tazminat davası açtığını, kendi ödediklerinin tamamının faizi ile birlikte ödeyeceğini beyan ettiğini ancak bugüne kadar olumlu bir gelişme kaydedilmediğini, kooperatif dairelerini de her dairenin birden fazla kişiye satıldığının ortaya çıktığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 60.000,00.TL daire bedelinin yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili davaya cevap vermemiş, yargılama aşamasındaki beyanlarında özetle; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının üyelikten ihraç edildiği, ihracın kesinleştiği, bu durumda kooperatifler kanununun 17. maddesi gereğince davacının ödediği aidatlardan ihracın kesinleştiği yılın bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin istenebileceği, ancak davalı tarafından bilançonun ve söz konusu yıla ait masraf hissesine ilişkin herhangi bir belgenin ibraz edilmediği, denkleştirme, yeniden değerleme, sepet hesabı, eskalasyon vs. yöntemler kullanılarak çıkma payının dava tarihine güncellenemeyeceği gerekçesiyle davalı kooperatif kayıtlarına göre tespit edilen 1.588,00.TL üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asil istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı asil, kararın ve usul ve yasaya aykırı olduğunu, mahkemece 1.588,00.TL'nin nasıl bulunduğunun belirtilmediğini, raporda ödemelerin güncel değerinin 122.437,17.TL olduğunu, başkaca borcunun olmadığının kararda belirtildiğini, davalı kooperatife 7200.USD ödendiğini, davalı kooperatifin sadece dolar bazında 21.052,80.TL ödeme yapıldığını, daire satışının kendisine yapıldığını, bedelinin peşin alındığını, mahkemece keşif yapılarak daire bedelinin saptanması ile bedelinin tazminat olarak tarafına hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Mahkemece alınan bilirkişi raporu ve davalı kooperatif kayıtlarına göre davacı tarafından davalı kooperatife yapılan ödemelerin toplam tutarı 1.588,00.TL olup, Kooperatifler Kanunu'nun 17/1 ve anasözleşmenin 15/1. maddeleri hükümlerine göre davacıya iadesine karar verilebilecek tutarın 1.588,00.TL'den genel giderlerden davacının payına isabet eden kısmın düşülmesi suretiyle hesaplanması gerektiği ancak buna ilişkin olarak davalı tarafça istinafa gelinmediği, davacı yanın istinaf dilekçesinde belirtildiği gibi, taşınmazın değerinin veya ödenen aidatların güncel değerinin denkleştirme, yeniden değerlendirme, sepet hesabı, eksalasyon vb. yöntemler kullanılmak suretiyle güncellenerek iadesinin mümkün olmadığı ve ilk derece mahkemesinin davanın kısmen kabulüne dair kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacı asilin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı asil temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı asil; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kısmen bozularak ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kooperatif üyeliğine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (6100 sayılı Kanun) 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci maddeleri
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı asilce temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.