"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2017/479 E., 2017/882 K.
Taraflar arasındaki teminat mektubunun iadesi, alacak davasından dolayı bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 28.11.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat Can Solakoğlu'nun gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saatte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; davalı iş sahibinin 26.04.2012 tarihli sözleşme kapsamında çalıştırılan personelden kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve başka bir alacaklarının bulunmadığına dair imzalı bir belge alınarak verilmediği gerekçesiyle son hakediş bedeli ile kesin teminat mektuplarının iade edilmediğini, yapılan işlemin haksız olduğunu ileri sürerek 29.296,23 TL hakediş bedeli ile toplam 60.800,00 TL tutarlı banka teminat mektuplarının iadesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı iş sahibi vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki sözleşmenin 12.1.2 ve 12.1.4 maddesi uyarınca işçilerin kıdem ve ihbar tazminatlarının ödendiğine ilişkin belgeler sunulmadığından son hakedişin ödenmesinin ve teminat mektuplarının iadesinin mümkün olmadığını, davacının bu hususu bilerek sözleşmeyi imzaladığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.05.2015 tarihli ve 2014/424 Esas -2015/294 Karar sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA KARARI
A. Bozma Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararını süresi içinde davacı vekili temyiz etmiştir.
2.Yargıtay (Kapatılan) 15. Hukuk Dairesinin 2016/1303 Esas, 2017/846 Karar ve 01.03.2017 tarihli kararı ile özetle; teminat mektubu bedeli toplamı 60.800,00 TL üzerinden yatırılması gereken nispi harcın 1/4'ünü yatırmak üzere davacı tarafa süre verilip yatırılması halinde teminat mektubu ile ilgili işin esasının incelenip dava tarihi itibariyle iade koşullarının oluşup oluşmadığını değerlendirmek, aksi halde Harçlar Kanununun 30. maddesi gözetilerek karar verilmesi, bu hususun kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece resen nazara alınması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulduğu anlaşılmıştır.
V. İLK DERECE MAHKEMESİNİN SON KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 2017/479 Esas, 2017/882 Karar ve 17.11.2017 tarihli kararı ile özetle; taraflar arasındaki sözleşmenin 12.1.4 maddesinde “yüklenici işin bitiminde çalıştırdığı tüm personelden kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve başkaca bir alacağının olmadığına dair imzalı belge alarak işletmeye tevdi edecektir. Aksi taktirde yüklenicinin son istihkakı ödenmeyecektir.” 11.4.1 maddesinde “taahhüdün sözleşme ve ihale dokumanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra SGK'den alınan ilişiksizlik belgesinin idareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tamamı yükleniciye iade edilecektir.” hükümlerinin yer aldığı, son hakedişin ödenmesini ve kesin teminat mektuplarının iadesini isteyen davacının sözleşmenin bu maddelerinde belirtildiği üzere söz konusu işte istihdam ettiği işçilerin, işçilik haklarını ödeyerek buna ilişkin belgeleri ibraname dahil usulüne uygun olarak davalıya sunması gerektiği, bunların sunulmadığı, mevcut hali ile son hakedişin ödenmesi ve kesin teminat mektuplarının iadesi talebinin bu aşamada yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararını süresi içinde, davacı vekili temyiz etmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle, sözleşme hükümlerinin genel işlem şartı mahiyetinde olduğu, ihaleyi yeni almış olan şirketin işçilerin SGK iş girişlerini ara vermeden yaptığı ve bu şekilde işçilerin aynı koşullarda çalışmalarına devam ettikleri, bu hususun araştırılmadan red kararı verilmesinin doğru olmadığı, işyeri devrinin söz konusu olduğu, alınacak ibranamelerin geçerli olmayacağı, sözleşmenin bittiği gün itibariyle sözleşme süresince çalıştırılan sigortalıların, yine o günkü ücretleri üzerinden hesaplanacak kıdem tazminatları tutarı üzerinden bir mahsup yapılmadığı, son istihkakın tamamının kesildiği ve teminat mektuplarının alıkonulduğu gerekçesiyle kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ödenmeyen son hakediş bedeli ile teminat mektuplarının iadesi istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Harçlar Kanununun 30 uncu maddesi, Sözleşme Hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 1086 sayılı Kanunun 437 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3.Davacı yüklenicinin, sözleşme uyarınca verilen teminatı ve son hak edişinden yapılan kesintileri talep edebilmesi için, sözleşmenin 11.4.1 ve 12.1.4 üncü maddeleri uyarınca iş yaptığı dönemindeki çalıştırdığı işçilerin alacağı olmadığına dair imzalı belgeyi davalı iş sahibine ibraz etmesi gerekmektedir. Davacı yüklenicinin, sözleşme konusu çay ocağı işletme hizmetini 04.05.2012 ila 04.05.2014 tarihleri arası yaptığı, işi kendinden önce çalışan şirketten devraldığı gibi kendinden sonra çalışan şirkete de devrettiği anlaşılmıştır. Davacının, hizmet verdiği dönem boyunca çalıştırdığı işçilerin iş mevzuatına göre hak ettikleri kıdem, ihbar ve diğer mali haklarından sorumlu olduğu açıktır. Davacı tarafça, çalıştırdığı işçilerden çalıştıkları dönem için alacakları olmadığına dair imzalı belgeyi davalıya vermediği gerekçesiyle son hakedişi ödenmemiş, teminat mektupları da iade edilmemiş ise de, davacının hizmet verdiği dönem aralığı kapsamında çalıştırdığı işçilere iş mevzuatı kapsamında ne kadar borcu olabileceği konusunda hesaplama yapılmadığı, buna dair bilirkişi raporu alınmadığı anlaşılmıştır.
İş bu durumda mahkemece yapılacak iş; davacının hizmet verdiği dönem ile sınırlı olmak üzere çalıştırdığı işçilerin kıdem tazminatları da dahil sorumlu olacağı işçilik alacaklarının hesaplanması için alanında uzman bilirkişi kurulundan rapor alınması, hesaplanacak işçilik alacaklarının dava konusu edilen son hakediş ile teminat mektubu bedeli toplamından fazla olması durumunda davanın şimdiki gibi reddine karar verilmesi, az olması durumunda hakediş ile teminat mektubu bedelinden mahsup edilerek fazlasının davacıya iade edilmesinden ibaret olmalıdır.
Eksik inceleme ve yanlış değerlendirme sonucu verilen karar doğru olmamış, bozulması uygun bulunmuştur.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı yüklenicinin “Değerlendirme” bölümünün “2.” bendi uyarınca diğer temyiz itirazlarının reddine, “3.” bendi uyarınca kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA,
17.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacıya verilmesine,
Peşin alınan harcın istek halinde iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.