"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/435 E., 2023/176 K.
...
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 8. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/97 E., 2020/685 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında imzalanan 27/02/2018 tarihli sözleşmeyle müvekkilinin üretimini üstlendiği spiral kaynaklı çelik boruların tamamının teslimatını yaparak sözleşmeden kaynaklı yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirdiğini, sözleşmede kararlaştırıldığı şekilde faturalar keşide ettiğini, davalının ödeme yükümlülüğünü ödeme vadesi geldiğinde eksik olarak ifa ettiğini, davalının faturaların ödeme vadesindeki kur üzerinden eksik ödediği bedeller yönünden temerrüde düştüğünü, şimdilik 3.000,00 USD alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 07/10/2020 tarihli dilekçesi ile davadaki talebini bilirkişi raporu doğrultusunda 137.104,85 USD'ne yükselterek ıslah ettiğini bildirmiş ve davanın kabulü ile toplam 137.104,85 USD alacağın; 9.860,97 USD kısmına 31.07.2018 vade tarihinden itibaren, 2.214,39 USD kısmına 01.08.2018 vade tarihinden itibaren, 27.853,48 USD kısmına 31.08.2018 vade tarihinden itibaren, 97.176,01 USD kısmına 01.10.2018 vade tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; adi ortaklıklarda ortaklardan sadece birinin dava açma hak ve yetkisi bulunmadığını, dava dilekçesinin zorunlu unsurları içermediğinden ve Türk parasının kıymetini koruma hakkında 32 sayılı karara ilişkin tebliğ gereği 27/02/2018 tarihli sözleşmeden kaynaklı alacak davalarının döviz cinsinden veya dövize endeksli taleplerle açılması mümkün olmadığından bu nedenlerle davanın usulden reddi gerektiğini, esas bakımından ise sözleşme ile ... İş Ortaklığı tarafından ifası üstlenilen edimleri, 2018 yılı Ağustos ve Eylül aylarına ilişkin taahhütlerini süresinde yerine getirmediğini, bu süreçte müvekkili şirket tarafından davacı şirkete gönderilen 22 Eylül 2018 tarihli yazı ile bildirildiğini, davacıdan kaynaklı nedenlerle müvekkili şirketin gerek idare nezdinde gerekse şantiye sahasında maruz kaldığı zararlardan davacı şirketin sorumlu olduğunu, alacağının bulunmadığını belirterek, davanın usul ve esas bakımından reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı kayıtlarında mal teslimi faturaların bulunduğu ancak TL bazlı yapılan bazı ödemelere ait kur hesaplamalarının sözleşmeye uygun kurlar üzerinden yapılmadığı, sözleşmenin 5. maddesi uyarınca belirlenen tarih ve ödeme gününden bir önceki gün, kur nazara alınarak yapılan hesaplamada alacak 137.104,85 USD olarak hesaplanmış ise de, davacı kayıtlarına göre 134.890,46 USD olarak (9.860,97 USD, 27.853,48 USD, 97.176,01 USD) kayıtlı olduğu gibi, verilen muvafakatnamede de 134.890,45 USD üzerinden muvafakat verilme durumu da nazara alınarak, davanın 134.890,45 USD üzerinden kısmen kabulüne, sözleşmenin 5. maddesinde ödeme günü de belirtilmiş olmakla alacağın 9.860,97 USD' sine 31/07/2018, 27.853,47 USD' sine 31/08/2018 ve 97.176,01 USD' sine 01/10/2018 tarihinden itibaren devlet bankalarınca birer yıllık dönemler itibariyle USD mevduata uygulanan en yüksek oranda faiz işletilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; dava dışı ... şirketinin 134.890,45 USD bedel üzerinden muvafakat vermiş olması gerekçesi ile davanın kısmen kabulünün hatalı olduğunu, diğer ortak ... şirketinin muvafakatinin alınması hususunda kendilerine süre verilmesi gerektiği halde muvafakat edilen tutar yönünden kısmen kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, dava dışı diğer ortak vekili tarafından verilen muvafakatnamenin usul ve yasaya uygun olduğunu belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; genel dava vekaletnamesi ile verilen muvafakatnamenin hukuken geçersiz olduğunu, dava dışı ... Çelik Boru San. A.Ş.' nin dava şartı arabuluculuk sürecine dahil edilmediği ve bu süreçle ilgili muvafakatinin de alınmadığı, usulüne uygun olarak tamamlanmadığını, işin esasına girilerek karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, kararda, dava konusu sözleşmenin içeriğinin Türk Parası kıymetini koruma hakkında 32 sayılı karara ilişkin tebliğ kapsamındaki sözleşmelerden olmadığı belirtilmiş ise de, söz konusu tebliğde eser sözleşmelerinde dövizle işlem yapma yasağının bulunduğunu, bilirkişi raporunda belirtildiği üzere davacının sözleşme konusu boruların teslimini geciktirdiğini, geciken teslim tarihleri ile sözleşmeye göre yapılması gereken teslim tarihleri arasında dolar kurunda artış yaşandığını, davacının da bu artış nedeniyle kur farkına dayanarak kendisine ilave ödeme yapılmasını talep ettiğini, bir kişinin kendi kusurlu hareketinin zarara sebebiyet vermesi halinde, söz konusu zarara o kişinin kendisinin katlanması gerektiğini, müvekkili şirketin davacının geç tesliminden kaynaklı uğradığı zararların da sözleşme kapsamında olduğu göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu talepleri değerlendirilmesi gerektiğini, davacı şirketin edimlerini süresinde yerine getirmemesinden dolayı sunulan belgeler ve faturalarda davacı tarafından ürünlerin geç teslim edilmesi nedeniyle sahada çalışılamayan dönemdeki ana işe ait personel giderleri ile iş makinası, vinç kirası vb. giderler olmak üzere müvekkilinin toplam zararının yaklaşık 2.000.000,00 TL olduğunu, müvekkili şirketin zararına ilişkin savunmaları yönünden hiçbir değerlendirme yapılmaksızın verilen kararın hukuka aykırı olduğunu belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmamasına ve özellikle davaya konu sözleşmede davacı ile birlikte muvafakatı alınan ......A.Ş'nin birlikte yer aldığı, Dairemizin 21.01.2020 tarih ve 2019/1756 E- 2020/65 K sayılı kaldırma gönderme kararına uygun olarak iş ortağı ......A.Ş'nin muvafakatnamede belirtilen 31/07/2018 tarihli 9.860,79 USD, 31/08/2018 tarihli 27.853,47 USD, 30/09/2018 tarihli 97.178,59 USD miktarlı faturalara dayalı olarak toplam 134.890,45 USD miktarlı faturalar için muvafakat ettiği belirtilmiş ve mahkemece muvafakat edilen bu faturalara dayalı hüküm kurulmasında usul ve yasaya aykırılık bulunmamasına göre taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyizinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 ve devamı maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.1.Mahkemece davacı dışındaki adi ortaklığı oluşturan, davaya muvafakat veren şirketin muvafakatname ekinde sunulan vekaletnamesinin temsil ve muvafakat için yeterli olduğu kanaatine varılmış, davalının Türk parası kıymetini koruma hakkında 32 sayılı karara ilişkin tebliğ kapsamındaki itirazları sözleşmenin niteliği itibariyle kabule şayan görülmemiştir.
2.2.Taraflar arasındaki uyuşmazlık eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, 27/02/2018 tarihli sözleşmenin avans, ödeme, kur farkı faturalaması ve avans kesintisi başlıklı 5.maddenin 2.fıkrasında; "kesilen faturaların toplamı; (ilgili ayın toplamı ay sonu esas alınacak) 60.günde ödemesi yapılacaktır. USD karşılığı kesilen faturaların bedeli, ödeme gününün 1 gün önceki T.C.M.B. döviz alış kuru esas alınarak en geç 60. günde TL olarak ödemesi yapılacaktır. Örnek; Nisan ayında kesilen tüm faturaların USD karşılığı toplamı; 30 Haziran da TL olarak ödenecektir. Nisan ayı fatura toplam tutarı; 29 Hazirandaki T.C.M.B. Döviz alış kuru ile çarpılarak bulunacaktır, ilgili aya ödeme yapıldıktan sonra (+, - ) kur farkı faturası kesilerek ilgili ay hesabı kapatılacaktır," düzenlemesinin yer aldığı anlaşılmıştır.
2.3.Mahkemece, davacı tarafından davalı şirkete keşide edilen faturaların, davacı tarafın resmi defterlerinde kayıtlı olduğu, davacı kayıtlarına göre, davacının 134.890,46 USD karşılığı olarak 31/03/2019 tarihli kur değerlemesi sonucu davalıdan alacak hesabının bakiyesinin 759.217,47 TL olduğu, 01/08/2018 tarihinde davalı cari hesabına mahsuben yatırılan 3.557.294,08 TL ödemenin kurunu 4,8850 TL üzerinden USD karşılığını 728.207,59 USD olarak kayda aldığı, davalı kayıtlarında mal teslimi faturaların bulunduğu ancak TL bazlı yapılan bazı ödemelere ait kur hesaplamalarının sözleşmeye uygun kurlar üzerinden yapılmadığı, sözleşmenin 5. maddesi uyarınca belirlenen tarih ve ödeme gününden bir önceki gün, kur nazara alınarak yapılan hesaplamada alacağın 137.104,85 USD olarak hesaplanmış, ancak davacı kayıtlarına göre 134.890,46 USD olarak (9.860,97 USD, 27.853,48 USD, 97.176,01 USD) kayıtlı olduğu gibi, verilen muvafakatnamede de 134.890,45 USD üzerinden muvafakat verilme durumu da nazara alınarak, davanın 134.890,45 USD üzerinden kısmen kabulüne, sözleşmenin 5. maddesinde ödeme günü de belirtilmiş olmakla alacağın 9.860,97 USD' sine 31/07/2018, 27.853,47 USD' sine 31/08/2018 ve 97.176,01 USD' sine 01/10/2018 tarihinden itibaren devlet bankalarınca birer yıllık dönemler itibariyle USD mevduata uygulanan en yüksek oranda faiz işletilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
2.4.Mahkemece davalı tarafın ifası üstlenilen edimlerin süresinde tam ve eksiksiz yapılmadığı itirazı karşılanmış, kur farkının temelini oluşturan faturaların her iki tarafın defterlerinde kayıtlı olduğu ve alacağın kur farkına ilişkin olup sözleşmenin 5.2 maddesi kapsamında kararlaştırılmakla bu itiraz işbu davada sonuca etkili görülmemiş, yine davalı taraf, davacıdan kaynaklı nedenlerle davalı şirketin gerek idare nezdinde gerekse şantiye sahasında maruz kaldığı zararlardan sorumlu olduğunu belirtmiş ise de, buna ilişkin kanıt sunulmadığı değerlendirilmiştir. Mahkeme kararı yerinde olup, davalı itirazları kararın gerekçesinde karşılandığından Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddi kararı yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.