"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/446 E., 2022/437 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kütahya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/356 E., 2020/124 K.
Taraflar arasındaki haksız feshin tespiti ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince asıl davada davalı .... Ür. Ltd. Şti. vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; yapılan ön inceleme sonucunda gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki 22.12.2014 tarihli "2015-2016 yılı 24 Aylık Malzeme Dahil Yemek Pişirme, Servis ve Sonrası İşi Hizmet Alımı Sözleşmesi" imzalandığını, aynı iş için yapılan ve sonradan idarece iptal edilen dava dışı ilk ihaleyi alan şirketçe açılan davada verilen idare mahkemesi kararı neticesinde davalının, davacıyla tanzim ettiği sözleşmeyi feshettiğini ileri sürerek, haksız feshin tespiti ile sözleşmenin yapılması giderleri, yerine getirilmemesi nedeniyle uğranılan zarar ve başka fırsatların kaçırılmasına dayalı zararının tazminini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; zamanaşımı süresi ile hak düşürücü sürenin geçtiğini, idarenin mahkeme kararı ile bağlı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, feshin yargı kararı gereği yapıldığı, davalının kusursuz olduğu, davacının kâr kaybı ve diğer müspet zararlarını talep edemeyeceğini, ancak sözleşme nedeniyle yaptığı karar pulu, damga vergisi gibi masrafları talep edebileceği, davacının bilirkişi raporuna göre karar pulu nedeni ile 43.157,90 TL, sözleşme damga vergisi nedeni ile 71.904,56 TL, kamu ihale kurumuna fazladan ödediği 3.792,43 TL olmak üzere toplam 118.854,89 TL'yi talep etmekte haklı olduğu belirtilerek, davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; hükme esas ödemelerin davalıya değil maliyeye yapıldığını ve davalıdan talep edilmelerinin mümkün olmadığını, davalının dava tarihinden önce temerrüde düşürülmediğini, fesihte idarenin kusursuz olması nedeniyle bu giderlerin idareden tahsiline yönelik karar verilmesinin hak ve hukuka aykırı olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, Kamu İhale Kurumu payını (KİK payı) dava dilekçesinde açıkça talep edilmemesine, ıslah dilekçesinin de davanın tamamen ıslahı niteliğinde olmayıp, sadece dava değerini arttırmaya yönelik olmasına rağmen, 6100 sayılı HMK’nın 26. maddesindeki taleple bağlılık kuralı ihlal edilerek, dava konusu yapılmayan 3.792,43 TL tutarın ıslah dilekçesindeki talep üzerine diğer alacak kalemlerine eklenerek davalıdan tahsiline karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu belirtilerek, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile, taraflar arasındaki sözleşmenin feshinin subjektif imkansızlık sonucu olduğunun tespitine, 115.062,46 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki hizmet sözleşmesinin haksız feshinin tespiti ile tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
488 sayılı Damga Vergisi Kanuna ekli (1) sayılı tablonun II. Kararlar ve Mazbatalar başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrası, Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nin 2 nci maddesinin ikinci fıkrası ile 4 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1- Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hakim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli (1) sayılı tablonun II. Kararlar ve Mazbatalar başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrası; "İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (04/01/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, bu ihale kararı ve ihaleye ilişkin olarak ihale makamı ile düzenlenen sözleşmenin hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur.)” hükmünü ihtiva etmektedir. Bu düzenleme ile; şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde ihale kararlarının yanı sıra ihale makamı ile düzenlenen sözleşmelerin de kısmen veya tamanmen yararlanılamayan kısmına isabet eden damga vergisinin iade edilmesine imkan tanınmıştır. Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nin 4. maddesi uyarınca da, mükelleflerin ilgili vergi dairesine başvurmaları durumunda iade işlemi gerçekleştirilecek olup, davacının bu istemi bakımından dava açmada hukuki yararı bulunmamaktadır.
Bu durumda mahkemece; dava konusu damga vergisi alacağı bakımından yukarıda açıklanan nedenlerle istemin reddi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1-Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.