"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
HÜKÜM :Birleşen 2016/544 E. Sayılı Dava Kabul, Diğer Davalar Kısmen Kabul
Taraflar arasında görülen asıl dava itirazın iptali, birleşen dava teminat mektubunun iadesi ve birleşen davalar rücuen tazminat davalarında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen 2016/544 esas sayılı birleşen davanın kabulüne, birleşen dava 2016/832 esas sayılı davanın kısmen kabulüne ve 2016/834 esas sayılı davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraflar vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davada davacı ...vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ile aralarında temizlik işi hizmet alım sözleşmesi imzalandığını, davacıdan bakiye iş bedeli alacağının olduğunu, alacağının takibe koyduğunu ancak davalının kısmi olarak itiraz ettiğini bir miktar bedelin takip dosyasına yatırıldığını belirterek haksız itirazın iptalini talep ve dava etmiştir.
2.Birleşen 2016/544 Esas sayılı davada davacı ...vekili dava dilekçesinde özetle; aralarındaki sözleşme için davalı iş sahibine teminat mektubu verdiğini, işi eksiksiz yapıp teslim ettiğini ancak teminat mektubunun iade edilmediğini belirterek teminat mektubunun iadesini talep ve dava etmiştir.
3.Birleşen 2016/832 ve 2016/834 Esas sayılı davalarda davacı ... vekili dava dilekçesinde özetle; aralarındaki sözleşme kapsamında çalışan işçilerin işçilik alacaklarından dolayı dava açmış olduklarını, bu davalardan dolayı işçilere ödeme yapmak zorunda kaldığını, bu bedellerden davalı ...şirketininde sorumlu olduğunu belirterek alacağını talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl davada davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; yüklenici ...şirketine sözleşme gereği ödenmesi gereken bedelin ödendiğini, davalının işçilerine ödemesi gereken işçilik tutarlarını kendisinin ödediğini, bu bedelin takipteki bedelden yüksek olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
2.Birleşen dava 2016/544 Esas sayılı davada davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; aralarındaki sözleşmede kararlaştırılan teminat mektubunun iadesi şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
3.Birleşen davalar 2016/832 ve 2016/834 Esas sayılı davalarda davalı ...vekili cevap dilekçesinde özetle; bu işçilik alacaklarından kendisinin sorumlu olmadığını, işyeri devrinin söz konusu olduğunu, bu bedellerin tümünden devralan işyerinin sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 10/06/2014 tarihli ve 2012/66 Esas, 2014/189 Karar sayılı kararıyla; asıl dava için kısmen kabul kararı verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar vekilince temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay(Kapatılan) 23.Hukuk Dairesi 11.04.2016 tarih 2016/1104 Esas ve 2016/2234 karar sayılı ilamında "Dava, hizmet bedelinin ödenmemesi nedeni ile başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Taraflar arasında görülen İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/518 Esas sayılı dosyasında ileri sürülen iddia ve savunmalar karşısında verilecek hüküm sonucu itibari ile birbirini etkileyeceğinden HMK'nın 166. maddesi uyarınca her iki dosyanın birleştirilmesi veya diğer dosyanın sonucun beklenilmesi gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2)Bozma neden ve şekline göre, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir." gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyularak birleşen 2016/544 esas, birleşen 2016/832 ve 2016/834 esas sayılı dosyalar asıl dava ile birleştirilmiştir.
Mahkemece, esas dava davacısı-birleşen dava davalısı ile esas dava davalısı-birleşen dava dosyaları davacısı şirketlerin ticari defter ve kayıtlarının incelenmesinden; ...şirketinin ... şirketine ticari ilişkileri kapsamında 36 adet fatura kestiği, bu faturaların 35 adedinin ödendiği, ...şirketinin ticari defterlerine göre ticari ilişkinin sona erdiği 31/12/2011 tarihi itibariyle 440.652,38 TL alacaklı olduğu, ... şirketinin ticari defterlerine göre davacıya borcunun 434.039,05 TL olduğu, aradaki farkın 6.613,33 TL tutarlı faturadan kaynaklandığı, davacının kendi defterinde yer alıp davalı kayıtlarında yer almayan bu faturayı davalıya tebliğ ettiğine dair bir delilin ise dosya kapsamında mevcut olmadığı anlaşıldığı,
Davacının taraflar arasındaki sözleşmeye dayalı iş kapsamında ve asıl-alt işveren ilişkisidahilinde çalıştırılıp, işin sona ermesiyle iş akitlerine son verilen ve yeni bir iş gösterilmeyen çalışanların ödenen kıdem-ihbar tazminatları, ücret ve yıllık izin ücreti alacaklarından üst iş veren ... şirketinin ödemesi gereken meblağın 440.348,66 TL sı olduğundan bahisle bu kadar asıl alacak ve ferileriyle birlikte toplam 452.681,56 TL nın tahsili bakımından icra takibine geçtiği, davalının icra takibinde 181.794,75 TL borcu kabul edip ödediği anlaşılmış, hesap ve tespit edilen 434.039,05 TL den ... şirketinin icra takibinde ödediği 181.794,75 TL nın ve ayrıca ödenen işçi alacaklarından, asıl işveren alt işverenin sorumluluğu kendi dönemleri ile sınırlı olacağından, yasal mevzuat göz önünde bulundurularak hesap edilen davacının sorumluluğu olan 200.336,38 TL tenzil edildiğinde, davacı ... şirketinin davalı ... şirketinden 51.907,92 TL alacaklı olduğu kanaatine varıldığı,
Birleşen İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/544 Esas sayılı dava dosyasında, davacının taraflar arasındaki sözleşmeye dayalı iş kapsamında, teminat olarak davalıya verilen Anadolu bank ... Şubesi muhataplı 260.900,00 TL bedelli 31/12/2012 vadeli teminat mektubunun iadesini talep ettiği, teminat mektubunun vadesinin daha sonra 30/12/2013 tarihine kadar uzatılmış olduğu görülmüş ve taraflar arasındaki 2010/522417 ihale kayıt numaralı 2011 yılı Malzemeli Genel Temizlik Hizmet Alım İşi Sözleşmesi gereği dosyamız davacısı ...şirketinin üstlendiği işi 01/01/2011-31/12/2011 tarihleri arasında ifa edildiği, işin bitiminde SGK'dan alınan ilişkisiz belgesinin de alınmış olduğu anlaşılmış olmakla; taraflar arasındaki sözleşmede, iş taahhüt edildiği şekilde yerine getirilip, yüklenicinin idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten ve SKG dan ilişiksiz belgesi alındıktan sonra teminat mektubunun iade edileceğinin düzenlendiği, davalı tarafça işin-hizmetin eksik ifa edilmesinden ötürü teminatın iade edilmediği savunulmuş ise de, davalının iddiasını destekler bilgi, belge ve delilin mevcut olmadığı, sözleşmenin 11.4.1 maddesi hükümlerine kapsamında davacının teminatın iadesi ihtarının bulunduğu, kesin kabulün yapıldığının yazılı olarak bildirilmiş olması dolayısı ile teminat mektubunun iadesi şartlarının oluştuğu, kanaatine varıldığı,
Birleşen İstanbul 6 Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/832 Esas sayılı dava dosyasında, davacı ... şirketinin İstanbul 3. İş Mahkemesinin 2015/251 Esas 2015/660 Karar sayılı 15/12/2015 tarihli ilamı gereği, İstanbul Anadolu 16. İcra Müdürlüğünün 2016/13033 Esas sayılı dosyasına yaptığı 8.054,11 TL tutarındaki ödemenin, davalı asıl iş veren tarafından davacı alt işverenin ödeme yapılan işçilerinin hizmet cetvelleri ile işe giriş-çıkış bildirimleri dikkate alındığında ve asıl iş veren ile alt işverenin sorumluluklarının kendi dönemleri ile sınırlı olacağına ilişkin yasal düzenleme gereği; 6.956,04 TL lık kısmının davalı alt işveren ... şirketinin sorumluluğu dahilinde olduğu, mahkeme ilamı ve bilirkişi raporundan anlaşıldığı,
Birleşen İstanbul 6 Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/834 Esas sayılı dava dosyasında, davacı ... nun İstanbul 3 İş Mahkemesinin 2015/248 Esas 2015/667 Karar sayılı 15/12/2015 tarihli ilamına istinaden, alacaklı Hayrettin Demir’e İstanbul Anadolu 16. İcra Müdürlüğünün 2016/13034 Esas sayılı dosyasında yaptığı 8,048,83 TL ödemenin, davalı asıl iş veren tarafından davacı alt işverenin ödeme yapılan işçilerinin hizmet cetvelleri ile işe giriş-çıkış bildirimleri dikkate alındığında ve asıl iş veren ile alt işverenin sorumluluklarının kendi dönemleri ile sınırlı olacağına ilişkin yasal düzenleme gereği; 6.950,87 TL'lık kısmının davalı alt işveren ... şirketinin sorumluluğu dahilinde olduğu gerekçesiyle; asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen dava 2016/544 esas sayılı davanın kabulüne, birleşen dava 2016/832 esas sayılı davanın kısmen kabulüne ve birleşen dava 2016/834 esas sayılı davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Asıl dava davacısı ...vekili temyiz dilekçesinde özetle; asıl davanın tümden kabul edilmesi gerektiğini, işçilerin işçilik alacağından kendisinin sorumlu olmadığını, bu işçiler için işyeri devrinin söz konusu olduğunu, kendi sözleşme alacağından işçilik alacaklarının düşülmemesi gerektiğini belirterek asıl davanın kısmen kabul kararının doğru olmadığını,
Birleşen davalar 2016/832 ve 2036/834 esas sayılı davalar açısından ise; kısmen kabul kararı verilen işçilerin işçilik alacağından kendisinin sorumlu olmadığını, bu işçiler için işyeri devrinin söz konusu olduğunu bu yüzden işyerini devralan şirketin sorumlu olması gerektiğini ve bu davaların reddedilmesi gerektiğini belirterek asıl dava, birleşen davalar 2016/832 ve 2016/834 esas sayılı dosyalarda verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Asıl dava davalısı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; asıl davanın tümden reddedilmesi gerektiğini, yüklenici ...'ın işçilere karşı olan işçilik alacak bedelinin bilirkişilerce eksik hesaplandığını asıl davanın reddedilmesi gerektiğini,
Birleşen dava 2016/544 esas sayılı dosyasında verilen kabul kararının hukuka uygun olmadığını, sözleşmede kararlaştırılan teminat mektubu iadesinin şartlarının oluşmadığını davanın reddedilmesi gerektiğini,
Birleşen 2016/832 ve 2016/834 Esas sayılı rücuen tazminat dosyalarında ise, kısmen kabul değil davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini hesaplamanın bilirkişiler tarafından eksik hesaplandığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ticari nitelikteki hizmet sözleşmesinden kaynaklanan itirazın iptali, teminat mektubunun iadesi ve rücuen tazminat istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri,
2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 67 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı; yüklenici ...'ın davaya konu sözleşme süresince yüklenici bünyesinde çalışan işçilerin işçilik alacaklarının hesaplanmasında yüklenicinin işyeri devri iddiasının da değerlendirildiği, bu kapsamda olduğu saptanan işçilerin alacakları, yüklenicinin alacağından mahsup edilmediği, birleşen rücuen tazminat davalarında da bilirkişi tarafından yapılan hesaplamanın hukuka uygun olduğu ve hükme esas alınmasının doğru olduğu, teminat mektubunun iadesi davasında ise taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 11.4.1. maddesinde düzenlenen kesin teminatın iadesi şartlarının gerçekleşmiş olduğu ve bu davanın da kabulüne karar verilmesinin hukuka aykırı olmadığı anlaşılmakla temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraflar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden taraflara yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
Karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine,
21/02/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.